Dit is nummer 640 van de weekberichten van de PvdA-fractie in Lansingerland. Naar aanleiding van het rapport ‘bouwen in beweging’ van onze Rekenkamer zetten we in dit weekbericht de stand van zaken met betrekking tot de woningbouw in Lansingerland op een rijtje. Ook publiceren wij onze ingezonden brief naar aanleiding van boze reacties van bewoners van de Edelsteenwijk over de nieuwbouwplannen in de Berkelse Driehoek. Onze reactie stond afgelopen week in De Heraut. Onze fractie deed afgelopen woensdagavond natuurlijk mee aan een dialoog in het kader van de door de raad op te stellen samenlevingsvisie. René Cuperus hield een presentatie over de maatschappelijke trends en ontwikkelingen die onze samenleving beïnvloeden. Hij is medeauteur van ‘de Atlas van Afgehaakt Nederland’ (2021). In zijn presentatie liet hij zien waarom gemeenten er verschillend voor staan en besprak hij de situatie in Lansingerland.
Tunnel A16 Rotterdam
WE MOETEN MEER SOCIALE EN BETAALBARE HUIZEN BOUWEN
“Het is heel erg nodig dat we in Lansingerland meer sociale en meer betaalbare huizen bouwen in de komende jaren, meer dan nu in de huidige woonvisie staan”, zei onze fractievoorzitter Petra Verhoef afgelopen donderdag in een tv-interview van RTV Lansingerland naar aanleiding van het rapport ‘bouwen in beweging’ van onze Rekenkamer. Petra was te gast samen met Charles van Harn van het CDA. De directeur van de Rekenkamer, Marjolein van Asselt, is ook geïnterviewd. Deze interviews worden aanstaande woensdag om 20 uur uitgezonden in het tv-programma Het Raadhuis. Lansingerland bouwt natuurlijk in een context van bouwopgaven die er in onze provincie liggen. We zetten de stand van zaken op een rij.
Afgelopen mei deed gedeputeerde Anne Koning (PvdA) een zogenaamd indicatief aanbod aan de Rijksoverheid over wat onze provincie kan betekenen voor de ambitieuze woningbouwplannen van minister Hugo de Jonge. Haar aanbod ziet er wat ons betreft goed uit. De provincie bood onder voorwaarden in de periode 2022 t/m 2030 een woningbouwproductie aan van 17.000 tot 25.000 woningen bruto (inclusief flexwoningen) per jaar. Totaal betekent dit 153.000 tot 225.000 woningen tot 2030. De plancapaciteit in Zuid-Holland biedt ruimte voor zo’n 260.000 woningen tot en met 2030, waarvan er op dit moment zo’n 70.000 in harde plannen zijn opgenomen.
De provincie Zuid-Holland onderschrijft de ambitie van het Rijk dat vanaf 2025 minimaal 2/3 (66,6%!) van de totale bouwprogrammering van de Provincie Zuid-Holland bestaat uit betaalbare woningen. “Dit betekent concreet dat we insteken op 1/3 van het totaal door corporaties te laten bouwen huizen (sociale huurwoningen en middenhuurwoningen) en dat marktpartijen de andere 1/3 gaan bouwen (betaalbare koop- en huurwoningen). De overige 1/3 kunnen duurdere koop- en huurwoningen zijn, afhankelijk van de behoefte. Met dit bod blijven wij samenwerken aan en voortbouwen op de afspraken uit de Woondeal Zuidelijke Randstad, het Verstedelijkingsakkoord Zuidelijke Randstad en de Verstedelijkingsstrategie Zuid-Holland”, aldus gedeputeerde Anne Koning.
De provinciale ambitie ten aanzien van sociaal en betaalbaar bouwen gaat verder dan die van de gemeente Lansingerland. In de Prestatieafspraken 2022-2023 die het college in 2021 met de corporaties 3B-Wonen en Havensteder en ook met de Huurdersvereniging Lansingerland afsloot, staat dat “deze partijen zich committeren aan het volkshuisvestelijk beleid van de gemeente Lansingerland en bijdragen aan de bouwopgave van ca. 11.000 woningen tot 2040 waarvan ca. 2700 sociale huurwoningen”. En: “De gemeente spant zich in om met privaat- en publiekrechtelijke middelen bij gebiedsontwikkeling de in de Woonvisie beoogde doelen, zoals minimaal 25-30% als aandeel sociale huur, te realiseren”.
ZoRo-Busbaan Rodenrijs
Laten we duidelijk zijn: de ca. 2700 sociale huurwoningen betekenen een doorbraak vergeleken met de pakweg 1000 die het toenmalige college vier jaar geleden voor ogen had. Maar de uitdrukkelijke wens van de provincie Zuid-Holland dat vanaf 2025 minimaal 2/3 van de totale programmering van de provincie Zuid-Holland bestaat uit betaalbare woningen, gaat verder dan wat Lansingerland in de Prestatieafspraken 2022-2023 beoogt. Het komt wel overeen met de ambitie van onze fractie om op de nieuwe ontwikkellocaties in onze gemeente minstens 30% sociaal en 30% betaalbaar te gaan bouwen. Wat de PvdA betreft geldt dit ook voor Wilderszijde.
Onze fractie voelt zich, behalve door de provincie, ook gesteund door onze Rekenkamer. In het rapport ‘bouwen in beweging’ dat vlak voor het zomerreces verscheen, onderzocht de Rekenkamer Lansingerland hoe en in welke mate het woonbeleid van Lansingerland van invloed is geweest op de aansluiting tussen vraag en aanbod op de woningmarkt in de gemeente. De Rekenkamer keek zowel naar de uitvoeringsperiode van de gemeentelijke woonvisie 2015-2020 – dat wil zeggen van 2015 tot halverwege 2021 – als naar het eerste half jaar dat de nieuwe Woonvisie van 2021-2025 van kracht was. Deze werd in de zomer van 2021 vastgesteld.
De Rekenkamer kwam tot liefst 11 belangrijke conclusies en 4 aanbevelingen. Het rapport laat zien dat in de periode 2015-2020 er in Lansingerland steeds meer dure woningen werden gebouwd en steeds minder middeldure en goedkope woningen. En dat paste juist níet bij de behoefte van woningzoekenden in Lansingerland. Een ons zeer aansprekende aanbeveling luidt dat “een Woonvisie gedurende de uitvoeringsperiode herijkt moet kunnen worden als nieuwe urgente kraptes op de woningmarkt of nieuwe afspraken met regio, provincie of rijk hier reden toe geven”. In eerdere weekberichten constateerden wij dat de vorige coalitie niet bereid was om de huidige Woonvisie aan te passen op basis van nieuwe data en inzichten over de woningmarkt. Gelet op de ambitieuze plannen van de provincie Zuid-Holland en de nog steeds actuele woningnood ligt het voor de hand dat het nieuwe college met spoed de Woonvisie 2021-2025 naar omhoog bijstelt als het gaat om sociaal en betaalbaar bouwen.
Kortom een heel grote uitdaging voor de kersverse wethouder Wonen Michiel Muis (D66) en wethouder Grote Projecten Simon Fortuyn (Leefbaar 3B). Aan hun de schone taak om ook de tot nu toe zeer matige bouwproductie fors te gaan verhogen. Onze fractie is heel benieuwd over hun visie over hoe het nu verder moet met de ontwikkeling van Wilderszijde en het opstellen van bestemmingsplannen voor de Driehoek Noordpolder, de Bleiswijk locaties Merenweg en Langevaart en Bleizo-West. Het College van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland staat nog steeds niet te trappelen om groen licht te geven aan de ontwikkeling van deze laatste locatie. Het houdt vast aan plaatsing van windmolens op deze locatie vanwege het (terechte) belang van duurzame energievoorziening. Over de alternatieven voor windmolenlocaties blijft ons college helaas stil.
Een laatste interessante ontwikkeling als het gaat om bouwen is het bericht van afgelopen week dat gemeenten de helft van de op de markt komende sociale huur en betaalbare koopwoningen beschikbaar mag stellen aan de eigen inwoners. Daar zitten vooral als het gaat om de koopwoningen best wel de nodige haken en ogen aan vast. Het CDA was er als de kippen bij om er raadsvragen over te stellen.
Klimtoren Lage Bergsebos
“TE VEEL EER VOOR DE PVDA LANSINGERLAND”
De rubriek “Lezers schrijven” in de Heraut van 7 september bevat een tweetal ingezonden brieven over de nieuwbouwplannen in de Berkelse Driehoek Noordpolder. Het gaat in de brieven over het recente besluit van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland om nu definitief van Lansingerland te verlangen om een bestemmingsplan voor woningontwikkeling in de Driehoek te maken. Een logische stap, want het college van Lansingerland had op 14 juni 2022 al aan Gedeputeerde Staten laten weten dat “het college besloten heeft de planvorming Driehoek Noordpolder te hervatten”. Op 21 september aanstaande kunnen de politieke fracties van Provinciale Staten in hun commissiedebat hun wensen en bedenkingen over het besluit van Gedeputeerde Staten nog kenbaar maken.
H. van Dijk schrijft vorige week: “En ik vermoed dat Petra Verhoef van de PvdA in haar vuistje lacht. Hoe zij dit met Anne Koning, Statenlid van de PvdA van de Provincie bekokstoofd heeft, is werkelijk helemaal beneden alle peil.” Schrijver P. van den Berg concludeert “En zo kwam het dat het kleine partijtje de voltallige, nieuwgekozen gemeenteraad buitenspel, om niet te zeggen voor schut, zette middels een aanwijzing van de provincie t.a.v. bouwen in de Driehoek Noordpolder”.
Dat de beide brievenschrijvers de invloed en het netwerk van de fractie van de PvdA Lansingerland zeer hoog inschatten, waardeer ik natuurlijk zeer. Toch is enige bescheidenheid mijnerzijds hier op zijn plaats. De PvdA fractie staat volledig buiten het overleg dat het college van Lansingerland met het college van Gedeputeerde Staten op 11 mei 2022 heeft gehad. En onze fractie hoorde pas tijdens de raadscommissie Ruimte van dinsdagavond 6 september 2022 van het college dat de provinciale aanwijzing definitief is geworden. De PvdA fractie steunt het standpunt van het college beschreven in de brief aan Gedeputeerde Staten op 14 juni 2022 dat “het eraan hecht dat het lokale besluitvormingsproces zorgvuldig wordt doorlopen. Dat betekent dat er ruimte is voor een zorgvuldig participatietraject met bewoners en dat er een nota van uitgangspunten wordt vastgesteld door de gemeenteraad alvorens een concept bestemmingsplan op te stellen”. De situatie ligt dus een stuk genuanceerder dan de H. van Dijk schetst, namelijk dat “de provincie – ondanks 118 ingediende zienswijzen – toch heeft besloten om de proactieve aanwijzing te geven aan de gemeente Lansingerland om in de Driehoek Noordpolder woningbouw te realiseren”.
Ik vraag mij inmiddels wel af of de vorm van burgerparticipatie die beide brievenschrijvers hanteren de belangen van de bewoners van de Noordpolder dient. Een denkbeeldige vijand bestrijden lost immers niets op. Het leidt alleen maar af van de hoofdzaak: het zorgvuldig samen overleggen over de planvorming Driehoek Noordpolder. Ik nodig u beiden graag uit voor het drinken van een kop koffie met mij en de vier andere leden van mijn kleine, maar fijne, fractie.
Tot zover de ingezonden brief van Petra Verhoef die de Heraut op 14 september plaatste met de aantekening dat de Heraut geen verdere discussie hierover wenst. Dat vinden wij een goede zaak.
Groene en koele nieuwe busstation Rodenrijs
LANSINGERLAND HEEFT EEN NOODFONDS ENERGIEARMOEDE NODIG
De (energie-)prijzen stijgen, de inflatie is hoog. De rijksoverheid heeft voor 2023 steunmaatregelen aangekondigd. Voor najaar en winter van 2022 zijn de precieze plannen nog onduidelijk, maar daarover komt snel helderheid.
De noodzaak om in actie te komen, wordt met de dag groter. Hoeveel huishoudens in Lansingerland in de financiële knel zullen komen, is onduidelijk. Tijdens de commissie Samenleving van 8 september berichtte het college dat 600 huishoudens automatisch de energietoeslag hebben ontvangen. Daarnaast kregen 550 huishoudens deze toeslag via een zelf ingediende aanvraag. Het is de vraag of alle huishoudens met een inkomen tot 120% van het minimum bereikt zijn. Zeker is dat de energiearmoede door de torenhoge energieprijzen ook de middeninkomens in zijn greep gaat krijgen. Ook bovenmodale inkomens met nu al forse financiële lasten kunnen in de problemen komen. Daarnaast is de kans groot dat (kleine) tuinbouwbedrijven en (horeca)ondernemers in Lansingerland het hoofd niet boven water kunnen houden.
Wij vinden dat het, net als tijdens de Corona-periode 2020-2021, van belang is om als gemeente een noodfonds op te richten dat kan voorzien in de acute hulpvragen waarin het rijksbeleid niet voorziet. Een voorbeeld van de gemeente Enschede, waarbij het college dit zelf voortvarend heeft opgepakt: Enschede bereidt noodfonds voor | Gemeente Enschedes
Onze fractie wil voor de raadscommissie Samenleving van 6 oktober, in ieder geval samen met de collega’s van GroenLinks, hierover een bespreekstuk agenderen. Delen andere fracties en het college de noodzaak van zo’n noodfonds en zo ja, hoe moet dit noodfonds eruit gaan zien en voor wie is het bestemd?
Herinrichting Vlinderstrik is klaar!
Tot slot: Aanstaande maandagavond is er weer fractieoverleg. Woensdagavond is er een beeldvormende bijeenkomst voor de raad over het rapport van de rekenkamer over bouwen in Lansingerland (zie hiervoor) en over het beleidskader zonne-energie. Donderdagavond is de maandelijkse raadsvergadering. Op de agenda staan onder meer de grondexploitatie ten behoeve van de bouw van flexwoningen voor ontheemden uit Oekraïne en spoedzoekers, het participatieplan voor de nieuwbouw bij de Langevaart en Merenweg in Bleiswijk en het masterplan voor de herinrichting van het voormalige Greenery-terrein in Bleiswijk. Het wordt dus weer een drukke politieke week. Nuttig om in te vullen is de door Jesse Klaver van GroenLinks en Attje Kuiken van de PvdA gemaakte energiecalculator waarmee je precies kunt uitrekenen wat de door deze Tweede Kamerfracties voorgestelde plannen om energiearmoede te voorkomen voor jou precies gaan betekenen. Zij willen een landelijk tariefplafond. Energieleveranciers mogen hun particuliere klanten dan niet meer in rekening brengen dan een door de overheid vastgestelde maximumprijs voor energie. Goed idee! Heb een goede week!
Idyllisch Lage Bergsebos
