Dit is nummer 641 van de weekberichten van de PvdA-fractie in Lansingerland. Het was de week van de maandelijkse raadsvergadering. De fractie steunde van harte de beslissing om op de Sporthoeklaan in Bergschenhoek de bouw mogelijk te maken van flexwoningen voor 150 ontheemden uit Oekraïne en voor 80 mensen die met spoed een woning zoeken. Bij de bespreking van de plannen voor de ruimtelijke ontwikkeling van de Greenery op het voormalige veilingterrein in Bleiswijk werd een door ons (samen met CDA, D66, GroenLinks en WIJ Lansingerland) ingediend amendement bij het Masterplan raadsbreed aangenomen. Hiermee is veilig gesteld dat licht- en geluidshinder voor mens en natuur zoveel mogelijk beperkt blijven, in het bijzonder in de richting van het Rottemerengebied.
In dit weekbericht presenteren wij het bespreekstuk dat wij samen met de fracties van GroenLinks en CDA agenderen voor de raadscommissie Samenleving van donderdag 6 oktober. Het gaat over het instellen van een gemeentelijk noodfonds voor inwoners en kleine zelfstandigen als aanvulling op de maatregelen die het Rijk genomen heeft of nog in de pen heeft zitten. Wij berichten verder over de noodzaak om ook in Lansingerland na te gaan denken over de komst van een -kleinschalige- AZC. Te verwachten is dat het Kabinet binnenkort gaat komen met een wet die gemeenten verplicht om ruimte te gaan bieden aan de opvang van asielzoekers. En kijkt u vooral nog even naar de uitzending van Het Raadhuis van RTV Lansingerland op woensdagavond 21 september, waarin Petra Verhoef wordt geïnterviewd over het onderzoek van de Rekenkamer naar het gevoerde woningbouwbeleid van Lansingerland.
Ezelsbruggetje in Bleiswijk
NOODFONDS ENERGIEARMOEDE VOOR LANSINGERLAND
Hieronder volgt de letterlijke tekst van het bespreekstuk dat wij samen met de fracties van GroenLinks en CDA agenderen voor de raadscommissie Samenleving van donderdag 6 oktober aanstaande. In het volgende artikel staat de bijlage die daar bij hoort.
Bespreekstuk commissie Samenleving, 6 oktober 2022
De (energie-)prijzen stijgen, de inflatie is hoog. De rijksoverheid heeft voor 2023 steunmaatregelen aangekondigd. Voor najaar en winter van 2022 zijn de precieze plannen nog onduidelijk, maar daarover komt snel helderheid. Een samenvatting van de steunmaatregelen vanuit de rijksoverheid staat hieronder. We baseren ons daarbij op artikelen uit Volkskrant & NRC en berichten van NOS & RTL4.
De noodzaak om in actie te komen, wordt met de dag groter. Hoeveel huishoudens in Lansingerland in de financiële knel zullen komen, is onduidelijk. Tijdens de commissie samenleving van 8 september berichtte het college dat 600 huishoudens automatisch de energietoeslag hebben ontvangen. Daarnaast kregen 550 huishoudens deze toeslag via een zelf ingediende aanvraag. Het is de vraag of alle huishoudens met een inkomen tot 120% van het minimum bereikt zijn. Zeker is dat de energiearmoede door de torenhoge energieprijzen ook de middeninkomens in zijn greep gaat krijgen. Ook bovenmodale inkomens met nu al forse financiële lasten kunnen in de problemen komen. Daarnaast is de kans groot dat (kleine) tuinbouwbedrijven en MKB in Lansingerland het hoofd niet boven water kunnen houden.
Net als tijdens de Corona-periode 2020-2021 is het van belang om als gemeente een noodfonds op te richten dat kan voorzien in acute hulpvragen waarin het rijksbeleid niet voorziet. Een voorbeeld van de gemeente Enschede, waarbij het college dit zelf voortvarend heeft opgepakt: Enschede bereidt noodfonds voor | Gemeente Enschede
Een dergelijk noodfonds is bedoeld voor mensen die tussen de wal en het schip terecht zijn gekomen en met een financieel probleem zitten waarbij direct ingrijpen noodzakelijk is. Hiermee kan de gemeente voorkomen dat mensen uit huis gezet worden of afgesloten worden van energielevering. Een gemeentelijk vangnet als directe aanvulling op de incidentele bijstand, schuldhulpverlening, de huidige energiesubsidie en diverse fondsen. Voorkomen moet bovendien worden dat huishoudens met een -ruim- hoger inkomen dan 120% van het minimum (zeg: tot en met 140% daarvan) noodgedwongen gaan bezuinigen op het privébudget waardoor bijvoorbeeld kinderen niet meer kunnen sporten of schooluitgaven en meedoen aan kunst en cultuur niet meer kunnen betalen. Sommige gemeenten keren daarom nu ook al de energietoeslag uit bij 130% van het minimum.
Belangrijk is de toegankelijkheid van de gemeentelijke hulpverlening. Nu al worden lang niet alle rechthebbenden bereikt. Een centraal loket voor alle hulpvragen moet uitkomst bieden. Dit loket moet gemakkelijk toegankelijk zijn. Digitale drempels zijn taboe. Je moet er met je hulpvraag direct binnen kunnen lopen.
Samenwerking met maatschappelijke organisaties die nu al op dit terrein actief zijn, is essentieel. Denk maar aan Humanitas, Schuldhulpmaatje, Voedsel- en Kledingbank, 3B-Wonen, Energiewinkel, hulpverlening aan ouderen en mensen met een beperking, kerken en moskee en 3B-Bibliotheek.
De ervaringen die college en raad hebben opgedaan met het noodfonds Corona kunnen behulpzaam zijn bij de vormgeving van het energie-noodfonds. Over hoe groot dit fonds moet zijn, is door ons op voorhand moeilijk iets te zeggen. Voorstelbaar is dat het startbedrag periodiek wordt geëvalueerd en zo nodig wordt verhoogd. Dekking kan worden gevonden in onze omvangrijke financiële reserves. Belangrijk knelpunt kan weleens het gebrek aan ambtelijke uitvoerders worden. Creatieve oplossingen moeten dus gezocht worden.
De fracties van PvdA, GroenLinks en CDA willen tijdens de vergadering van de raadscommissie Samenleving op donderdag 6 oktober 2022 aan de collega fracties de volgende vragen voorleggen:
- Hoe beoordelen de commissie Samenleving en het college het voorstel om, aanvullend aan de door het Rijk voor 2022 en 2023 te nemen maatregelen, een gemeentelijk ‘noodfonds energiearmoede’ in te stellen?
- Wat vinden de raadscommissie en het college van het voorstel om speciaal voor deze energie-hulpverlening een laagdrempelig loket in te stellen, waarbij personen of huishoudens met acute hulpvragen (waarin het rijksbeleid niet voorziet) zich melden?
- Zou daarbij dan een inkomen van (bijvoorbeeld) 140% van het minimum als voorwaarde moeten worden gesteld? Of laten we dit los en kan per geval de situatie worden bezien?
- Zou u zich vooral willen richten op huishoudens of komen (kleine) tuinders en MKB ook in aanmerking, wat u betreft?
- Heeft u suggesties voor de hoogte van het startbudget voor het fonds?
- Welke andere ideeën en voorstellen hebben de leden van de raadscommissie en het college om de energie-hulpverlening in Lansingerland vorm te geven?
- Vindt u dat er, naast de korte termijn hulp aan huishoudens en bedrijven met acute energiearmoede, aan hen ook hulp geboden moet worden voor lange termijn duurzaamheidsmaatregelen zodat deze hulpvragers in de (nabije) toekomst niet opnieuw met energiearmoede te maken krijgen?
Paddenstoelen in Rottemerengebied
OVERZICHT STEUNMAATREGELEN VAN RIJKSOVERHEID ENERGIECRISIS 2022-2023
Hier volgt een overzicht van de steunmaatregelen die de rijksoverheid wil nemen om de gevolgen van de energiecrisis te bestrijden. Het beschrijft de stand van zaken op woensdag 21 september 2022, de eerste dag van de Algemene Beschouwingen.
Reeds genomen maatregelen in 2022
Het Kabinet stelde voor 2022 een noodpakket samen van 6.5 miljard euro om de koopkracht te versterken. Daaruit wordt de tijdelijke verlaging van de brandstofaccijnzen en energiebelasting betaald. Ook is er een toeslagregeling voor minima tot 120% van het bijstandsniveau. Vanwege de hoge energielasten kunnen zij een bedrag van 1300 euro aanvragen om de hogere kosten te compenseren. Van dit noodpakket gaat relatief weinig naar de mensen die de zwaarste lasten dragen. Veel van het budget gaat naar autorijders die een verlaging van de accijnzen op zich niet nodig hebben. Bovendien staat Btw-verlaging op fossiele brandstof haaks op de noodzaak om minder te gaan autorijden om de CO2-uitstoot te beperken. Het kabinet worstelt met de vraag hoe je meer maatwerk kan leveren richting mensen die écht in nood zitten. Het CPB becijfert voor dit jaar nog altijd een achteruitgang van de koopkracht van 6,8 procent.
Rijksbegroting 2023
Het kabinet trekt voor volgend jaar 17 miljard euro uit om de koopkracht te verbeteren. Het minimumloon stijgt met 10% en daarmee ook de uitkeringen en de AOW. De eerste schijf van de inkomstenbelasting (voor werkenden 70.000 euro) wordt verlaagd. De zorgtoeslag (tijdelijk) en de huurtoeslag (permanent) gaan omhoog. Ook wordt de tijdelijke verlaging van de energiebelasting en de brandstofaccijnzen verlengd. De verlaging van de energiebelasting vervalt in verband met de komst van de energieplafond-regeling.
Ook in 2023 komt er net als in 2022 een energietoeslag van 1300 euro voor kwetsbare huishoudens. Ook de studiebeurs voor studenten op kamers gaat omhoog. De effecten van deze financiële impuls op de koopkrachtcijfers zijn zeer onzeker. Het CPB berekende dat zonder dit pakket het aantal Nederlanders dat in armoede moet leven zou stijgen naar 7.5% in 2023. Met het maatregelenpakket wordt dit geschat op 4.9%. Somber is wel dat het CPB berekent dat 6.7% van de kinderen in armoede zal opgroeien. Zonder het maatregelenpakket zou dit nog hoger zijn. De maatregelen die het kabinet dinsdag 20 september 2022 (Prinsjesdag) presenteerde, hebben zeer waarschijnlijk een positief effect op de koopkracht voor 2023. Maar ze zullen de koopkrachtdaling over 2022 niet volledig compenseren.
Voor 2023 worstelt het kabinet opnieuw met de vraag hoe het meer maatwerk kan leveren voor mensen die het extra geld het meest nodig hebben. Ook na 2023 blijft de onzekerheid voor de toekomst met betrekking tot de koopkracht. Het CPB gaat vooralsnog uit van een verbetering maar er zijn tal van variabelen (Oekraïne, Covid, inflatie, blijvend hoge energieprijzen) die een prognose moeilijk maken. We zullen eerst door 2022 en 2023 heen moeten zien te komen. Zorgen zijn er over economische sectoren die voor hun productie veel energie gebruiken. Daar valt ook de glastuinbouw onder. Te verwachten is ook dat delen van het MKB het moeilijk gaan krijgen. Hoge energiekosten zijn lang niet altijd volledig door te rekenen in de verkoopprijs. Rozen van 10 euro per stuk zijn onverkoopbaar.
Volgens het CPB daalt de staatsschuld in 2023 naar 48.6% van het bbp. Die is in 2022 nog 49.6%. Het begrotingstekort zal in 2022 1.1% van het bbp zijn. Voor 2023 is 2.5% voorzien. Kortom, onze rijksbegroting kan wel wat hebben. Het bbp stijgt in 2023 naar 994 miljard euro. In 2022 was het 933 miljard euro.
Rottemeren in de nazomer
Prijsplafond energie
Om de stijgende energierekeningen te bestrijden mikt het kabinet op een prijsplafond voor energie dat mogelijk op 1 november 2022 moet ingaan. Het kabinet denkt aan een compensatieregeling waarbij huishoudens met een energieverbruik onder een bepaalde limiet een lager tarief betalen. Bijkomend voordeel is dat mensen dan worden gestimuleerd om zuinig te zijn met energie, is het idee. Het kabinet streeft naar een compensatieregeling ,waarbij huishoudens een flinke korting krijgen voor een gemiddeld stroom- en gasverbruik, van 1200 kuub gas en 2400 kilowattuur stroom per jaar. Tot die grens bereikt is, betalen mensen dan het tarief dat begin dit jaar voor de invasie van Oekraïne gold. Alles daarboven moet wel afgerekend worden tegen het hogere markttarief. GroenLinks en PvdA willen een hoger prijsplafond: 1500 kuub gas en 3300 kWh. Het kabinet gaat uit van een gasprijs per kuub van 1.50 euro en van een elektriciteitsprijs van 70 cents KWh. PvdA en GroenLinks opteren voor respectievelijk 1.57 en 36 cents. Een gezin met 4 personen gebruikt gemiddeld 1500 kuub gas en 4500 KWh elektriciteit.
Er komt bovendien een speciale regeling voor MKB’ers met extreem hoge energielasten. Dit analoog aan de Tegemoetkoming Vaste Lastenregeling die van toepassing was tijdens de coronacrisis. Ook komt er een noodfonds om te voorkomen dat Nederlanders deze winter worden afgesloten van energie. Minister Rob Jetten heeft bezworen dat dit niet gebeurt.
Minister Kaag van Financiën heeft over het noodplan benadrukt dat een en ander “niet goedkoop” is. Er wordt uitgegaan van een bedrag van zo’n 10 miljard euro extra waardoor het totale steunpakket voor 2023 uitkomt op liefst 27 miljard euro.
Dit plan van het Kabinet sluit aan bij het medio september door PvdA en GroenLinks gepresenteerde plan voor een landelijk energieplafond. Energieleveranciers mogen hun particuliere klanten dan niet meer in rekening brengen dan een door de overheid vastgestelde maximumprijs voor energie. Hoe dit voor individuele huishoudens gaat uitpakken, is te zien via de energiecalculator waarmee je precies kunt uitrekenen wat de door de beide Tweede Kamerfracties voorgestelde plannen om energiearmoede te voorkomen voor individuele huishoudens precies gaan uitpakken.
Gemeenten kunnen bijspringen wanneer op basis van individuele koopkrachtplaatjes blijkt dat de kabinetsmaatregelen geen soelaas bieden in een individuele situatie waardoor inwoners toch onder de armoedegrens terecht komen, al dan niet met hoge schulden. Een sterk geïndividualiseerd, gemeentelijk noodfonds kan dan een oplossing bieden. Daarover willen we samen met andere fracties in gesprek willen gaan.
Einde zomerseizoen Rottemeren-pontje Bleiswijk
MAATSCHAPPELIJK GESPREK OVER MOGELIJKE KOMST AZC NODIG
Een ruime meerderheid van de Nederlandse gemeenten heeft de afgelopen tien jaar geen langdurige opvanglocatie voor asielzoekers gehad. Het gaat dan om een asielzoekerscentrum (AZC) of een noodopvanglocatie, zo bleek afgelopen week uit cijfers die RTL Nieuws bij het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) heeft opgevraagd. Het gaat om 194 gemeenten, die ondanks het jarenlange grote tekort aan opvangplekken toch geen opvanglocatie voor vluchtelingen hebben geopend. De opvang van asielzoekers komt terecht op de schouders van 151 gemeenten, die in de afgelopen tien jaar wel langdurige opvang hebben geboden. Het overzicht laat zien dat gemeenten in grote delen van de provincies Noord- en Zuid-Holland, Utrecht, Noord-Brabant en Zeeland het al jarenlang laten afweten.
Gemeenten in oker: geen AZC, lichtblauw wel noodopvang en donkerblauw: wel AZC
Staatssecretaris Eric van der Burg (VVD) voor Asiel en Migratie zei in een reactie dat de opvang oneerlijk is verdeeld over Nederland. “Als je naar deze kaart kijkt en die is vrij accuraat, dan zie je inderdaad dat het noorden met name echt heel erg veel doet. We moeten ervoor zorgen dat ook het westen z’n verantwoordelijkheid pakt.” Bovendien hebben de 25 armste gemeenten in Nederland veel vaker (88 procent) een opvanglocatie voor asielzoekers dan de 25 rijkste gemeenten (12 procent).
Zoals bekend overweegt de staatssecretaris om gemeenten die niet willen meewerken aan de vestiging van een AZC binnen hun gemeentegrenzen bij wet te verplichten om medewerking te verlenen. Lansingerland zorgt momenteel voor de kleinschalige en tijdelijke noodopvang voor asielgerechtigden die op een huis zitten te wachten en voor de opvang van ontheemden uit Oekraïne. Onze gemeente zit, met steun van 3B-Wonen, redelijk op schema als het gaat om het aanbieden van sociale huurwoningen aan asielgerechtigden. De een aantal jaren geleden genomen beslissing om Hergerborch in te zetten voor huisvesting van alleenstaande asielgerechtigden, functioneert naar behoren. Wel ontstaat er een nieuwe uitdaging wanneer Hergerborch gesloopt gaat worden in verband met de bouw van de nieuwe wijk Berkel centrum-west.Onze gemeente beschikt gelukkig ook over tal van vrijwilligers die via organisaties zoals Humanitas en ook vele kerkelijke organisaties hulp bieden aan vluchtelingen en ontheemden.
Zes op de tien Nederlanders (61 procent) steunen het Nederlandse asielbeleid, meldde NOS deze week. “Kern van dat beleid is dat mensen die vluchten voor oorlog, geweld of vervolging recht op bescherming hebben en asielzoekers uit ‘veilige landen’ over het algemeen niet. Zes procent is het niet eens met dat beleid omdat het te streng zou zijn. Een grotere groep (22 procent) vindt de huidige aanpak juist niet streng genoeg”.
De NOS berichtte ook: “Opvallend in het onderzoek van I&O Research is dat mensen met een asielzoekerscentrum (AZC) in de omgeving, positiever zijn dan mensen die daar geen ervaring mee hebben. Van de eerste groep zegt 68 procent een AZC in de buurt (op 500 meter afstand of minder) leuk dan wel interessant te vinden of te begrijpen dat de aanwezigheid noodzakelijk is. Zes jaar geleden was dit 61 procent. Als er in de eigen gemeente een referendum over was geweest, had 73 procent van deze groep dit acceptabel gevonden, zij het dat 43 procent daar voorwaarden bij stelt. Een van de voorwaarden die vaak wordt genoemd, is dat de omvang van de asielopvang in verhouding moet staan met het aantal omwonenden”.
Bij de groep die niet al een AZC in de buurt heeft, is er minder draagvlak. Van hen zou 17 procent de komst van een AZC acceptabel vinden en 38 procent onder voorwaarden; bij elkaar 55 procent. Vier op de tien (41 procent) vinden een asielzoekerscentrum sowieso niet acceptabel, aldus de NOS.
De PvdA-fractie denkt dat Lansingerland er goed aan doet om op korte termijn een maatschappelijk gesprek te organiseren over de mogelijke vestiging van een -kleinschalig- AZC in onze gemeente. Als betrekkelijk rijke gemeente zonder AZC heeft ook Lansingerland de eer op te houden. Het lijkt onze fractie beter om nu direct het gesprek met onze inwoners aan te gaan dan te wachten op een ministeriële aanwijzing op basis van een nieuwe wet die gemeenten verplicht om mee te werken. Dat zou niet van goed lokaal bestuur getuigen.
Nieuwbouw winkelcentrum Berkel vordert gestaag
Tot slot: Volgende week woensdagavond is er een beeldvormende bijeenkomst voor de raad over het reilen en zeilen van onze ambtelijke organisatie. Een belangrijk onderwerp want ook ons ambtelijke apparaat staat stevig onder druk als het gaat om vacaturevervulling en het oppakken van nieuwe taken. Wij kunnen ons voorstellen dat de rek er zo langzamerhand wel uit is. Heb een goede week!
Nieuwbouw winkelcentrum Berkel
