Dit is nummer 645 van de weekberichten van de PvdA-fractie in Lansingerland. De politieke week eindigde met het fijne nieuws dat alle seinen op groen staan om het cultuurhuis Casa Cadanza te gaan voltooien. Lansingerland verdient zo’n plek voor jong en oud, voor cultuur en ontmoeting. Gelukkig stemde afgelopen donderdag 20 oktober de meerderheid van de raad in met ophogen van het krediet, nodig omdat de kosten van realisatie onverwachts hoger zijn dan voorheen voorzien. De raad nam ook unaniem een motie van de PvdA aan die regelde dat álle ondernemers in centrum Bergschenhoek zo helder mogelijk en op schrift worden geïnformeerd over de regeling waarmee compensatie voor inkomensderving als gevolg van de werkzaamheden kan worden aangevraagd. Ook is het Participatieplan Lange Vaart en Merenweg Bleiswijk aangenomen.
Verder zegde wethouder Hoek toe om half november met een plan van aanpak te komen voor een noodfonds om mensen te helpen die door de stijgende energieprijzen sterk in de problemen zijn gekomen. Hij had daar wel een zetje bij nodig, namelijk een door GroenLinks, CDA, CU en onze fractie gezamenlijk opgestelde motie die het college opriep om per 31 oktober een noodfonds van 8 ton en een speciaal meldloket in te stellen Ons agenderen middels het bespreekstuk ‘noodfonds energie-armoede’ heeft dit alles in gang gezet. Natuurlijk berichten we ook over het debat over de gemeentelijke Meerjarenbegroting 2023-2026 op dinsdag 18 oktober. Onze fractie schetste daar klip en klaar waar de aandachtspunten liggen voor de komende jaren.
Waterspeeltuin Floddertje
PLANSCHADEREGELING ONDERNEMERS IN CENTRUM BERGSCHENHOEK
Op donderdag 20 oktober steunde de voltallige gemeenteraad een motie van de PvdA die het college opriep om zo snel mogelijk maar niet later dan 15 november 2022 álle ondernemers in centrum Bergschenhoek zo helder mogelijk en op schrift te informeren over de regeling waarmee ‘planschadecompensatie’ kan worden aangevraagd. Dit is een financiële compensatie voor personen of bedrijven die onevenredig veel schade ondervinden bij werkzaamheden die in het algemeen belang worden uitgevoerd.
De ingrijpende werkzaamheden rond de herinrichting in centrum Bergschenhoek zijn daar een duidelijk voorbeeld van. Die hebben nu een jaar geduurd, maanden langer dan voorzien, en de communicatie was op zijn zachts gezegd niet optimaal. De Dorpstraat was bijna een half jaar dicht, parkeerplaatsen verdwenen, voetgangers moesten over wankele planken, het was onveilig bij oversteken en overal lag zand. Ellende voor de ondernemers die hun klandizie sterk zagen afnemen in al die maanden. Diverse ondernemers hebben aangegeven hierdoor een flinke inkomstenderving te hebben gehad. Wethouder Fortuyn bracht na een rondvraag van WIJ Lansingerland begin september een bliksembezoek aan een stuk of vier ondernemers die het meest van zich had laten horen, maar daar bleef het wel zo’n beetje bij.
Het is zeer aannemelijk dat ook andere ondernemers in Bergschenhoek minder omzet hebben gedraaid door de langdurige en ingrijpende werkzaamheden rond de herinrichting van het centrum. Ook zij moesten geïnformeerd worden, vond de PvdA-fractie
De motie roept daarnaast op om de ondernemers te faciliteren bij het indienen van een aanvraag. Daarmee bedoelen we: goed uitleggen hoe het werkt en vragen helder en tijdig beantwoorden. Tot slot spoort de motie het college aan om in de toekomst bij dergelijke grootschalige werkzaamheden in winkelcentra strakker te managen zodat het nadeel voor ondernemers zo klein mogelijk is. Wat ons betreft kan ook de centrummanager daarin een taak hebben, bijvoorbeeld bij het maken van een inventarisatie van de problemen die ondernemers ervaren bij dit soort grootschalige werkzaamheden en een strategie om gezamenlijk op te trekken bij behartigen van de belangen.
Wethouder Fortuyn omarmde de motie volledig. Hij deed zelfs twee toezeggingen waartoe de motie niet opriep. Allereerst beloofde hij in de toekomst bij werkzaamheden in winkelcentra altijd actief te informeren over de planschaderegeling (die trouwens in de toekomst ‘nadeelcompensatie’ gaat heten). Ook zegde hij toe om coulant te zijn bij de keuze van het referentiejaar om inkomstenderving aan te tonen: geen coronajaar, maar bijvoorbeeld een jaar ervoor. Hij toonde zich heel betrokken.
De ervaren ellende en zorgen van de ondernemers worden hier niet per direct minder door, maar zij hebben nu allemaal een eerlijke kans om een aanvraag te doen voor de compensatie. En nu zo snel mogelijk richting een toegankelijk, mooi en zandvrij winkelcentrum van Bergschenhoek!
Labyrint in AMG Schmidtpark
AGENDEREN VAN FONDS ENERGIE-ARMOEDE WERPT VRUCHTEN AF
In september was het voor de PvdA-fractie al zo klaar als een klontje: Lansingerland zou een gemeentelijk noodfonds moeten instellen om de energiearmoede in onze gemeente te verlichten. Op initiatief van de fractieleider van GroenLinks van Lansingerland had Petra Verhoef samen met hem al de brief ondertekend die het rijk oproept een nationaal plan voor armoedebestrijding te maken. Nodig door de daling van de koopkracht en de hoge energierekeningen. Maar volgens de PvdA (zie weekbericht van begin september) zijn de oplossingen die het rijk kan bieden lang niet altijd toereikend en wij pleitten toen al voor lokaal maatwerk door het instellen van een lokaal noodfonds energiearmoede. Ook veel huishoudens met lagere inkomens (maar wel boven de 120% van het sociaal minimum) en middeninkomens dreigen immers niet rond te kunnen komen door de hoge energierekeningen. En zij komen niet in aanmerking voor allerlei inkomensondersteunende regelingen. We opperden in ons weekbericht van begin september om een gemeentelijk noodfonds in te stellen, zoals destijds het coronafonds, waarmee het college de ruimte krijgt mensen in ‘energienood’ te helpen met maatwerk. Een noodloket zou moeten helpen om hulpvragers op een laagdrempelige manier direct naar de gemeente toe te leiden.
GroenLinks en CDA vonden we aan onze zijde om dit bij de commissie Samenleving te bespreken en gezamenlijk dienden we een bespreekstuk in voor de raadscommissievergadering van 6 oktober. Hoe dat debat verliep en wat de standpunten van de verschillende fracties waren kun je lezen in ons weekbericht van de eerste week van oktober. Wethouder Hoek (WIJ Lansingerland) gaf toen aan “oog te hebben voor de problemen”, maar hij wilde eerst gaan monitoren “wie de groep is met een inkomen boven 120% sociaal minimum die in financiële nood zit”. Intussen hoorde de raad niets. De fracties van GroenLinks, CDA, CU en PvdA vonden dat het tijd was om concreter te worden. Extra onderzoek duurt lang en levert niet veel op: stel gewoon je loket in en pas maatwerk toe! Natuurlijk moest de raad daar wel een budget voor goedkeuren.
Daarom dienden deze fracties afgelopen donderdag bij de raadsvergadering een motie in waarbij het college wordt verzocht om uiterlijk 31 oktober 2022 een noodfonds van €800.000 in te stellen voor inwoners die aantoonbaar in financiële problemen komen door hogere energielasten. En om hulp uit dit noodfonds beschikbaar te stellen voor álle huishoudens met maximaal een verzamelinkomen van 1,5 keer een modaal inkomen zonder vakantiegeld (zijnde €57.000). Een speciaal loket en goede communicatie over de noodregeling zijn daarbij onontbeerlijk. Het bedrag van 8 ton was een ‘guestimate’ op basis van bedragen die andere gemeenten van vergelijkbare omvang en samenstelling als Lansingerland inmiddels al hebben ingelegd in hun lokale noodfonds energiearmoede.
De meeste fracties stonden, zoals dat heet, ‘sympathiek’ tegenover deze motie maar verwachtten dat de maatregelen van het rijk al afdoende zijn (D66 en VVD) of hadden nog niet helder of een dergelijk lokaal noodfonds voor energiearmoede nog nodig was naast de regelingen vanuit het Rijk of de lokale regelingen (L3B, WIJ Lansingerland). Sommige fracties maakten zich ook zorgen over de druk op de ambtenaren. Deze fracties bleven liever afwachten totdat de wethouder zijn onderzoek had gedaan of de probleemgevallen zich zouden via de bekende routes, zoals Humanitas of Schuldhulpmaatje.
Wethouder Hoek (Wij Lansingerland) benadrukte met klem dat de urgentie heel helder is. “We moeten iets doen”, zei hij. Maar de motie kwam net te vroeg. Hij had nog tijd nodig. De wethouder zegde toe om half november met een plan van aanpak te komen voor een noodfonds en bijpassend loket om mensen te helpen die door de stijgende energieprijzen in de problemen zijn gekomen. Hij hield vast aan het éérst vaststellen van de doelgroepen en van de afstemming met andere regelingen, zoals hij begin oktober al had laten weten bij de bespreking van ons geagendeerde stuk. Dat duurt nog drie weken en dan zal hij ook de omvang van een dergelijk noodfonds helder hebben. Deze motie leek hem trouwens wel het laatste zetje te geven. De indieners besloten om de motie in te trekken. Wel staat als een paal boven water: het agenderen van dit schrijnende probleem met het bespreekstuk heeft het college opgepord om in actie te komen! Agenderen loont dus. Maar dat wist de PvdA-fractie allang.
Happy Italy bouwt in AMG Schmidperk
PVDA BRENGT STRATEGISCHE PLANNEN BIJ GEMEENTEBEGROTING 2023
Op dinsdagavond 18 oktober sprak de raadscommissie Algemeen Bestuur (AB) over de gemeentelijke meerjarenbegroting 2023. De infographic van de gemeente geeft deze beknopt weer. Hamid Azzouzi en Petra Verhoef vertegenwoordigden de fractie bij dit debat. De begroting voor het jaar 2023 is sluitend en de begrotingen voor de jaren daarna zijn voorlopig sluitend gemaakt door een deel van onze algemene reserve in te zetten.
Deze begroting laat in grote lijnen een voortzetting zien van het bestaande beleid, uitgebreid met een aantal zaken die ook onze fractie belangrijk vindt: goede burgerparticipatie, een ontmoetingsplek voor ouderen in elke kern, toegankelijke en vriendelijke dienstverlening, een bewaakte fietsenstalling bij station Rodenrijs, een investeringsfonds voor duurzaamheid en aandacht voor de bouw van flexwoningen en seniorenwoningen.
Maar wat de PvdA betreft zullen we sterker moeten investeren dan dit, voor de huidige én nieuwe inwoners. Dat vraagt van deze raad en het college politiek lef in onzekere tijden. Niet onnodig geld reserveren voor tegenvallers (het college nam daar bijvoorbeeld een post van €1,2 miljoen voor op) maar werken aan de toekomst. De uitdagingen zijn helder: we moeten alles op alles zetten om te voorkomen dat op korte termijn huishoudens en bedrijven in de problemen komen door de hoge energieprijzen, we moeten veel sneller dan nu in de planning staat een oplossing bieden voor het schrijnende tekort aan (betaalbare!) huizen én we moeten goed zorgen voor onze (kwetsbare) jongeren voor wie de basis voor hun toekomst nu wordt gelegd. En daarnaast moet het zo snel als mogelijk overschakelen op duurzame energie nog steeds topprioriteit hebben, bij huishoudens en de tuinbouwsector.
Sneller bouwen en meer flexwoningen
Dat de PvdA opnieuw sneller bouwen agendeert, is niet verrassend. Sommige fracties reageren daar wat laconiek op, maar we zijn (opnieuw!) bloedserieus. Om de beloofde 11.000 nieuwe huizen te bouwen zijn er in het tempo van 500 huizen per jaar maar liefst 22 jaren nodig. Dat is onacceptabel. Het rijk en de provincie Zuid-Holland hebben heel recentelijk aangegeven dat de ambities omhoog moeten, zoals we vorige week al meldden. Als ‘lagere overheid’ moet onze gemeente dus aan de bak.
Onze fractie vindt dat in Lansingerland het bouwtempo verdubbeld moet worden en het percentage sociaal & betaalbaar in nieuwbouwprojecten van 50% naar 60% tot 70% moet stijgen om aan de grote behoefte aan woningen in dat segment in te voldoen. De Woonvisie moet wat ons betreft hierop worden bijgesteld. We zullen hierover zo snel mogelijk een bespreekstuk maken, want dit onderwerp vereist een goed debat. Dat gaat niet lukken met een snelle bespreking van een motie of amendement bij de raadsvergadering over de meerjarenbegroting 2023.
Volgens ons kunnen we vaart maken door zo snel mogelijk starten met de bouw op Bleizo-West. De fractie zou daarbij de bouw van veel sociale en betaalbare flexwoningen op Bleizo-West willen overwegen, zodat de snelheid van bouwen omhoog kan. Daarmee voldoen we ook aan de grote korte termijnvraag naar huizen voor starters uit Lansingerland, asielgerechtigden en arbeidsmigranten. Petra vroeg de andere fracties om samen tijdens de Provinciale Statenverkiezing campagne te voeren voor de bouw op Bleizo-West, want voorlopig houdt de provincie vast aan realisatie van een aantal windmolens daar.
Daadkrachtig bestrijden van problemen rond energiecrisis
De energiecrisis treft huishoudens, sportclubs, ondernemers en de glastuinbouw. De PvdA-fractie vindt dat onze gemeente voor al deze groepen daadkrachtig oplossingen moet bieden. Over de noodzaak van een gemeentelijk fonds voor de bestrijding van acute energiearmoede, in eerste instantie van particuliere huishoudens, leest u elders in dit weekbericht.
Maar Petra vroeg ook aandacht voor de sportverenigingen. Wat gaan we doen met de hoge energiekosten in sportsector? Het sportbudget voor coronakosten van €100.000 is in de begroting van 2022 geschrapt. De gemeente verhoogt zelf de post energiekosten openbare ruimte met iets meer dan €400.000 euro per jaar. “Gelijke monniken, gelijke kappen”, zou je denken, waarom dan ook geen extra steun of subsidie aan de sportverenigingen voor hoge energierekeningen? En hetzelfde geldt voor de energiekosten van de gesubsidieerde sector voor maatschappelijke ondersteuning en ontmoeting.
De fractie maakt zich ook zorgen over de energiecrisis in de glastuinbouw. Een derde van de tuinders in Nederland verkeert in financiële nood door de hoge energieprijzen. Onze fractie pleit niet voor financieel steunen van de glastuinbouw, maar wél voor een sterke lokale overheid die hard werkt aan het bevorderen van aardwarmte en lobby voert voor het leggen van leidingen ten behoeve van restwarmte. Dat gaat op dit moment niet erg hard. Maar de ambitie is wel dat de glastuinbouw in 2040 volledig klimaatneutraal is.
Jongeren ondersteunen richting de toekomst
Onze fractie maakt zich grote zorgen over een deel van de jongeren in Lansingerland: 9.4% van alle jongeren tot 18 jaar maakt gebruik van jeugdhulp. Dat vinden wij een zeer hoog percentage. Het gaat om zo’n 1500 jongeren. Het zegt waarschijnlijk iets over de tijdsgeest van nu: er is eenzaamheid en er zijn hoge verwachtingen van ouders en de omgeving. Armoede is in gezinnen van de jongeren met wie het slecht gaat ook vaak een boosdoener. Met zorg alleen ben je er niet.
De PvdA-fractie zal de uitwerking van de voorgenomen extra inzet op de preventie van jeugdwerkloosheid en de intensieve begeleidingstrajecten die moeten zorgen dat jongeren naar school gaan nauwgezet volgen. Voor wat betreft de arbeidsparticipatie van jongeren met een beperking is er in onze ogen nog steeds te weinig aandacht in deze gemeente. Of en hoe we hierover nog een motie of amendement zullen voorbereiden, is nu nog niet helder.
Petra benadrukte in haar woordvoering dat de PvdA-fractie, met al deze uitdagingen in het verschiet, het versterken van het ambtelijke apparaat in principe steunt. Wel zien we graag, en veel andere fracties zitten ook op die lijn, nog een duidelijke onderbouwing hiervan voor de raadsvergadering van 3 november.
Tot slot waren er twee mooie opstekers:
- Naar aanleiding van een vraag van Petra zegde wethouder Hoek toe dat in het collegewerkprogramma ook een concreet plan van aanpak zal zitten voor de uitwerking van de afspraken binnen het Regenboogstembusakkoord dat we vlak voor de verkiezingen sloten.
- Leefbaar 3B komt met een amendement om gratis OV voor ouderen met een laag inkomen van 2024 maar 2023 te halen. Geheel in lijn met onze motie bij de raadsvergadering van de kadernota 2023 in juli. Leefbaar 3B vond toen de dreiging van een niet sluitende begroting in 2023 nog te groot, maar durft het nu wel aan.
Samenvattend kondigde Petra aan dat de PvdA-fractie in ieder geval de volgende moties en amendementen overweegt:
- een motie om versneld sociale en betaalbare woningen te bouwen onder andere door zo snel mogelijk de bouw op Bleizo-West te starten en daarbij een hoog percentage flexwoningen te realiseren om de acute nood te ledigen.
- een amendement waarmee een extra bedrag in de begroting wordt opgenomen voor energiesubsidie voor sportverenigingen en andere gesubsidieerde maatschappelijke partijen. Een alternatief is om dit via het eerdere genoemde energie-noodfonds te organiseren, maar het college beperkt zich bij het lopende onderzoek rond instellen van het noodfonds puur tot de huishoudens.
- een motie die het college oproept om met een helder plan te komen hoe de verduurzaming van de glastuinbouwsector versneld kan worden, zodat de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen snel kleiner wordt. Dit vraagt om daadkracht rond de dossiers van aardwarmte en restwarmte in de regio en in Den Haag.
De fractie ziet uit naar een mooi debat op 3 november!
Nieuwbouw Berkel centrum west
PVDA PLEIT VOOR MEER SOLIDAIRE TARIEVEN BIJ AFVALSTOFFENHEFFING
Bij de raadsvergadering van donderdag 20 oktober stonden de tarieven voor afvalstoffenheffing op de agenda. Het nieuwe systeem van afvalscheiding, Diftar, zal per 1 januari 2023 een feit zijn. Zoals aangekondigd door Hamid Azzouzi bij het debat van de vergadering van commissie AB op woensdag 5 oktober is het voor ons belangrijk dat burgers met een laag inkomen of grote huishoudens eerlijk mee kunnen doen met deze nieuwe vorm van afval scheiden. Onze fractie vindt dat er te sterk wordt gedacht vanuit de financiële dekking en de lasten voor de gemeente en te weinig vanuit wat dit betekent voor de burgers. Ook wil de PvdA dat huishoudens met kleine kinderen die gebruik maken van wegwerpluiers tegemoet worden gekomen. Het college is vooralsnog niet van plan hiervoor een voorziening te treffen. Dat doet zij wel voor inwoners die op medische indicatie gebruik maken van medische hulpmiddelen die worden weggeworpen.
De PvdA diende zelf een motie en amendement in en was mede-indiener bij een motie van GroenLinks. Een andere motie van GroenLinks getiteld ‘Luiers moeten en kunnen gerecycled worden’ zouden wij gaan steunen, maar deze werd ingetrokken na een toezegging van wethouder Muis om zich in de mogelijkheden te verdiepen via gesprekken bij andere gemeenten.
De PvdA fractie diende een amendement in om te zorgen dat mensen met een laag inkomen, net als nu het geval is, recht houden op 100% kwijtschelding van alle kosten van afvalstoffenheffing. Het voorstel van het college brengt dit terug tot volledige kwijtschelding van het vaste deel van de afvalstoffenheffing maar het aantal gratis aanbiedingen van restafval op jaarbasis wordt beperkt tot 11 aanbiedingen van grijze 240 liter containers of 38 aanbiedingen voor ondergrondse containers. Het was vooral de onderbouwing die bij ons in het verkeerde keelgat schoot. Het college is bang “dat volledige kwijtschelding voor restafval fraude kan bevorderen omdat anderen, die er geen recht op hebben, kunnen meeliften met mensen die deze vrijstelling wel hebben” en het college vindt dat ook mensen met een minimuminkomen “maar afval moeten leren scheiden”. Je laten leiden door angst voor fraude en paternalisme, in plaats van oog te hebben voor de zorgen van mensen met een minimum inkomen die hun afvalkosten in 2023 plotseling flink zien stijgen. Dat zinde ons niet. Ons amendement kreeg geen steun en dus konden we niets anders doen dan een amendement van Leefbaar 3B steunen dat meer gratis aanbiedingen voor álle huishoudens regelde. Wie dat dan betaalt, leek niet te boeien.
Verder dienden we samen met het CDA een motie in die het college oproept om in het jaar 2024 bij de evaluatie van één jaar ervaring van huishoudens met Diftar uitdrukkelijk te onderzoeken of er in de praktijk in 2023 stelselmatig sprake is geweest van hogere heffingen voor grotere huishoudens en of er daardoor sprake is van toegenomen financiële kwetsbaarheid bij deze groep. Bij de huidige tarieven voor afvalstoffenheffing worden voor een meerpersoonshuishouden geen extra kosten in rekening gebracht voor elk lid van het huishouden boven de twee personen, maar bij de nieuwe tarieven wél. Het is dus aannemelijk dat grote huishoudens hierdoor met jaarlijks extra kosten zullen worden geconfronteerd vergeleken met nu. Met name huishoudens met lage of middeninkomens die (net) niet in aanmerking komen voor toeslagen kunnen hierdoor financieel kwetsbaar worden. Wij vinden dat de gemeente hier alert op moet zijn en de tarieven toch op dit punt moet kunnen herzien in de toekomst. Deze motie kreeg alleen steun van GroenLinks. De overige vijf fracties vinden het logisch dat gezinnen die meer afval produceren meer betalen en verwachten dat deze gezinnen zelf wel aan de bel zullen trekken als het financieel mis gaat.
Verder diende we met GroenLinks samen een motie in, getiteld “Afval scheiden moet ook in 2024 lonen”. Dit vanuit de gedachte dat wanneer burgers beter dan verwacht hun afval gaan scheiden eventuele financiële tekorten voor de gemeente die hieruit voortvloeien moeten worden opgevangen door het aantal vuilniswagens te verlagen of de routes te verlengen en niet door het vaste deel van de afvalstoffenheffing te verhogen. We vroegen dus om bij het opstellen van de adviestarieven ook scenario’s op te nemen waar het vaste deel van de afvalstoffenheffing gelijk blijft of verlaagd wordt. Dit klinkt wat ingewikkeld, maar is heel simpel. Als burgers heel goed afval gaan scheiden en dus minder restafval aanbieden bovenop het aantal vrijgestelde aanbiedingen, dan loopt de gemeente inkomsten via afvalbelasting mis. Maar daar tegenover staan inkomsten uit de opbrengsten van steeds meer herbruikbaar materiaal. Onze visie is dus ook: hoe beter de burger scheidt, hoe minder de burger betaalt. Dat is pas een stimulans voor goed afval scheiden! De inkomsten van de gemeenten moeten niet leidend zijn. Deze motie kreeg steun van de andere fracties, behalve CDA en VVD. Het jaar 2023 wordt interessant: hoe goed gaat Lansingerland scheiden en wat betekent het voor de portemonnee van kwetsbare huishoudens? Dat laatste gaan we goed volgen als fractie.
Nieuwbouw 3B-Wonen bij Wilhelminastraat Berkel
Tot slot: We genieten deze week van een politieke herfstvakantie. Dat geeft ons wat tijd om aan moties en amendementen voor de raadsvergadering over de Begroting 2023 te werken. Ons volgende weekbericht 646 verschijnt op zaterdag 5 november 2022. Heb een goede week!
Voormalige school De Wildert Berkel centrum
Westersingel Berkel centrum
Krugerlaan Berkel centrum
