PVDA FRACTIE AAN HET WERK: PERIODE 20 – 24 MEI 2013
Dit achttiende weekverslag in 2013, aflevering 269 sinds begin 2007, betreft de dingen die wij deden tijdens de afgelopen week. Het was de week waarin de Kadernota 2013 verscheen, wij de HSL Voortgangsrapportage 32 ontvingen, volgens de NOC-NSF koepel en de KNSB de nieuwe nationale schaatsbaan zal verrijzen in Almere en niet in Heerenveen of op Bleizo en onze afdelingssecretaris Raymond Tans heel veel centjes inzamelt voor zijn Tour du ALS.
Alle foto’s in dit weekverslag gaan over de Klapwijkse Knoop
KADERNOTA 2013 IS VERSCHENEN
Afgelopen donderdag verscheen de Kadernota 2013. Een 40 pagina’s tellend document met een schets van de financiele meerjaren problemen waar wij in Lansingerland voor staan en een reeks van maatregelen om in ieder geval de begroting voor 2014 sluitend te maken en een begin van een oplossing te bieden voor de jaren daarna. Dat wordt een forse klus. Het tekort op de begroting bedraagt volgens het gemeentelijke persbericht in 2014 afgerond 9,5 miljoen euro op een begroting van circa 100 miljoen. De komende jaren loopt dit tekort, als er geen maatregelen worden genomen, snel op naar 17 miljoen euro in 2017. Uitgangspunt is het positief begrotingssaldo in de huidige meerjarenbegroting van ruim 1 miljoen euro in 2014. Daarbij komen onderstaande oorzaken van het tekort: effecten regeerakkoord, die oplopen van nihil in 2014 naar circa 5 miljoen euro, de effecten van de ontvlechting van de reguliere begroting en de grondexploitaties, circa 5,5 miljoen euro in 2014 tot 6,5 miljoen euro per jaar in 2017 en de effecten van het inlopen van de algemene reserve door extra verliesneming van 72 miljoen euro. Dat gaat om 5,5 miljoen euro per jaar. Het college heeft een pakket maatregelen voor 2014 opgesteld. Dat bestaat voor 2,0 miljoen uit structurele bezuinigingen op het sociaal domein, ruimte en dienstverlening, 1,0 miljoen structurele bezuinigingen op de organisatie, 1,7 miljoen structurele nog nader uit te werken bezuinigingen en mocht dit niet haalbaar zijn verhoging van de lasten; 10 miljoen incidentele bezuinigingen op de grondexploitaties en 9,5 miljoen incidentele bezuinigingen op bestemmingsreserves. Met deze maatregelen is volgens het college een stap gezet op weg naar balansherstel. Ook de komende jaren zullen verder gaande maatregelen noodzakelijk zijn om de verliezen op met name het grondbedrijf op te vangen.
De Kadernota schetst op pagina 36 de totale problematiek waar Lansingerland nu voor staat. Wil de algemene reserve weer op nul uitkomen en de komende jaren niet zwaar negatief blijven (wij spreken dan niet eens over een positieve algemene reserve die er voor zorgt dat ons weerstandsvermogen weer op peil komt) dan zullen er nog de nodige miljoenen extra gevonden moeten worden. Zie de onderste regel van dit overzicht, een bedrag oplopend tot 4.5 miljoen op jaarbasis. Het college concludeert terecht: “Het op eigen kracht opvangen van de tekorten in de grondexploitatie en hiermee het terugverdienen van de algemene reserve is, binnen de huidige regelgeving, niet mogelijk. Ook met de inzet van bezuinigingen vanuit de grondexploitatie en verkleinen van het investeringsvolume blijft de negatieve reserve te groot. Om hier verandering in aan te brengen zijn handreikingen nodig vanuit andere overheden. Hierover wordt met onder andere de provincie en het ministerie van Binnenlandse Zaken overleg gevoerd”. Het college is volop in overleg met het Rijk en Provincie om hiervoor oplossingen te vinden. Gedacht wordt aan een opwaardering van het Eneco aandelen bezit dat nu voor de aanschafwaarde op de balans staat maar economisch gezien vele miljoenen meer waard is waardoor onze vermogenspositie sterk zal verbeteren en aan goedkoper kunnen lenen bij het Rijk via de formule “Schatkistlenen” waardoor onze begroting minder door de rentedruk wordt belast. Wellicht kan er, zoals wij tijdens het debat over de Jaarrekening 2012 voorstelden, ook nog eens gekeken worden naar de verdelingssystematiek in het Gemeentefonds. Het hebben van een problematisch grondbedrijf is voor tientallen gemeenten inmiddels een loden last aan het worden en kan, wanneer zij met velen een beroep gaan doen op de artikel 12 status, financieel negatief gaan uitwerken op de rest van de gemeenten die daaraan zullen moeten gaan meebetalen. Dan kun je het maar beter via de voordeur gaan regelen. Lansingerland heeft overigens goed overleg met de andere gemeenten met een grondbedrijf in de knel. Ook de VNG, zo bleek, afgelopen donderdag heeft deze problematiek voor het komende jaar hoog op de werkagenda staan. Dat geeft al met al enige hoop op een duurzame oplossing. Wat ook kan gaan helpen, is het nu snel gaan bouwen van betaalbare woningen vanaf 140.000 euro. Dat kan omdat door de aanstaande verliesneming op het Grondbedrijf van 72 miljoen en de verliesnemingen in het recente verleden, de beschikbare grond goedkoper kan worden uitgegeven. Door verkoop van de grond en het snel stijgen van het inwonerstal stijgen de inkomsten voor zowel het Grondbedrijf, worden de risico’s minder en stijgen de baten uit het Gemeentefonds. Geen posten die je nu al kunt begroten maar wel positieve effecten op termijn. Wat ons betreft is het goed pas over lastenverhogingen voor burgers en bedrijven te gaan praten als alle andere opties zijn uitgezocht en niet haalbaar blijken te zijn.
Dat laat onverlet dat het voorzieningen niveau de komende jaren fors onder druk zal komen te staan. De voorgestelde bezuinigingen liegen er niet om. Zie de pagina’s in hoofdstuk 4, Maatregelenpakket op pagina 21 en verder. Voor 2014 is de begroting bovendien nog niet helemaal sluitend. Er is nog een incidenteel bedrag van 1.7 miljoen euro in te vullen. Het college onderzoekt de komende maanden of er nog incidentele bezuinigingen mogelijk zijn anders wordt het lastenverhogen geblazen voor in ieder geval 2014 en het eerste halve jaar van 2015. Niet uitgesloten is dat, mochten oplossingen als schatkistlenen en opwaardering van de stille reserves zoals de Eneco aandelen niet gaan lukken, er in de jaren vanaf 2015 van een verdere lastenverhoging tot liefst 150% van het landelijke gemiddelde sprake zal moeten zijn. We zullen het dus echt van een eensgezinde lobby en van heel goede, zakelijke argumenten moeten hebben. Die zijn er gelukkig meer dan genoeg.
In ons weekverslag 6 van 15 februari 2013 schetsten wij onze PvdA Top 10 om onze financiele problemen te lijf te gaan. Het is aardig om onze Top 10 nu te vergelijken met de inhoud van de Kadernota 2013. Zo zag die Top 10 er toen uit: Wij zoeken nu een mogelijk scenario ten behoeve van de redding van het grondbedrijf en het scheppen van voorwaarden voor een nieuwe bouw impuls. Onze inzet is dat Lansingerland de eigen broek blijft ophouden. Financiele steun van andere overheden lijkt ons niet realistisch. Als opwarmertje voor het komende debat hebben wij de volgende suggesties:
1. Zorg voor een stabiel en sluitend meerjarenbeeld voor de Algemene Dienst door besparingen, bezuinigingen, eventueel lastenverhoging en een “andere overheid”. Moeilijk maar noodzakelijk. Er is enige tijd om deze “kanteling” (minder en ook andere overheid & meer particulier initiatief) in aanpak te realiseren;
2. Ontwikkel een scenario waarin grondprijzen door blijven dalen tot een realistische bodem prijs bereikt lijkt te zijn;
3. Realiseer je dat het echt niet om een tijdelijke crisis gaat maar om een nieuwe maatschappelijke en economische realiteit (happy days are not here again!). Het gaat immers om een “balans recessie” die zo 10 jaar kan blijven voortduren;
4. Ga uit van een minimaal haalbaar bouwprogramma per jaar tot 2020;
5. Waardeer grondbedrijf zoveel als nodig is af om schoon schip te maken (dus niet de goed lopende grondexploitaties) en een nieuwe & gezonde start positie te realiseren. Er ontstaat dus direct een forse negatieve algemene reserve. Zie die als een uitdaging en niet als een loden last;
6. Overleg met onze toezichthouders over het inlopen van deze negatieve algemene reserve over bijvoorbeeld 20 jaar of 30 jaar. Toezichthouders moeten zeker respecteren dat Lansingerland niet zelf om de Vinex taakstelling heeft gevraagd (Rijk, Stadsregio en Provincie). Samen oplossen dus;
7. Probeer lastenverhogingen zoveel mogelijk te voorkomen (dus niet de hele rekening bij inwoners & bedrijven leggen).
8. Bereken wat de gevolgen van deze aanpak zijn voor de Algemene Dienst & Programma Begroting 2014-2017 (ontwikkeling rente kosten);
9. Ontwikkel vervolgens in overleg met de projectontwikkelaars nieuwe bouwprogramma’s die de recente nieuwe hypotheekvoorwaarden proof zijn en inspelen op een potentieel aanwezige vraag (inclusief de starterswoningen van 140.00 euro die vanwege lagere grondprijzen nu mogelijk wel bereikbaar zijn);
10. Wees snel! Wij kunnen de marktontwikkelingen zo zeker in positieve zin beïnvloeden en zo mede bijdragen aan ons eigen herstel.
Opvallende parallellen in denken, toch? Volgende week nemen wij als fractie de Kadernota 2013 verder onder de loep. Begin juni praten wij er over in commissieverband waarna op 20 juni de definitieve klap door de Raad zal moeten vallen. Wij van de PvdA hebben veel waardering voor de wijze waarop het college via een vijftal openbare bijeenkomsten voor de informatie heeft gezorgd die een opmaat moest bieden voor het verschijnen van de Kadernota. De problematiek is uiterst gecompliceerd, heeft een hoog strategisch gehalte, raakt onze samenleving in al haar facetten en vraagt veel van het analytische vermogen van de raad. Kort door de bocht denken en blijven hangen in ’t verleden is er echt niet meer bij. Goed bestuur telt! Wordt de komende weken vervolgd! De hele Kadernota 2013 is te lezen op: http://www.lansingerland.nl/document.php?m=1&fileid=101369&f=6f2e4a1d17c349da9c85dca11d334fee&attachment=0&c=47453
SCHAATSBAAN NIET NAAR BLEIZO?
Het haalde afgelopen week zelfs het landelijke NOS nieuws: onze nieuwe landelijke nationale schaatstempel gaat niet naar Heerenveen of Bleizo maar naar Almere. De gemoederen liepen stevig op. Onze PvdA fractie in de Tweede Kamer stelde zelfs schriftelijke vragen: http://www.nrc.nl/nieuws/2013/05/21/pvda-wil-opheldering-over-bouw-schaatstempel-in-almere/ ook het college van Zoetermeer was not amused over de kans dat het TranSportium niet op Bleizo zal gaan verijzen: http://www.zoetermeer.nl/over-zoetermeer/nieuws_234/item/reactie-gemeente-op-rapport-toewijzing-nationale-schaatshal_50589.html De verhalen over vermeende staatssteun buitelen over elkaar heen. Almere zou een impuls van 200 miljoen van het Rijk bedoeld voor de lokale cultuur, sport, leefbaarheid en onderwijs willen inzetten om de exploitatie mogelijk te maken en in Friesland is er sprake van 50 miljoen provinciale steun in de stichtingskosten van het nieuwe Thialf. Op Bleizo zou daar geen sprake van zijn. Het gaat volgens de initiatiefnemers om een door grote ondernemers gefinancierd project dat zonder staatssteun zou moeten kunnen draaien. Marktconform dus. De gemeenschappelijke regeling Bleizo zou alleen maar ondersteunend, voorwaardenscheppend en faciliterend moeten werken. Geen geld dus. Of dat ook nog zo is als na verloop van tijd de oorspronkelijke financiele prognoses niet helemaal uit blijken te komen, is ons vooralsnog niet duidelijk. Het TranSportium concept is zoals hun website http://www.transportium.nl/ aangeeft uniek in de wereld. Dat klinkt lekker maar kan natuurlijk ook problemen met zich gaan brengen. Bijvoorbeeld of de hoogwaardige technologie waarmee geschermd wordt in de praktijk ook echt werkt. Begin juni zullen NOC-NSF en de KNSB definitief de knoop doorhakken.
Ondertussen gaan de voorbereidingen voor de komst van station Bleizo gewoon door. Dit station verdient een hoge plek op onze politieke agenda. Of het TranSportium er wel of niet komt, feit is dat dit station van grote maatschappelijke betekenis is voor de inwoners en bedrijven in Zoetermeer Oosterheem en van grote delen van Lansingerland. Je hebt het dan al gauw over zo’n 70.000 inwoners. Dat snel & frequent OV in onze regio scoort, bewijst het succes van RandstadRail en de ZoRo-buslijn wel. De oorspronkelijke ramingen wat de vervoersaantallen betreft moesten al snel worden aangepast. Datzelfde zou ook wel eens voor station Bleizo kunnen gaan gelden. Zowel vanuit Oosterheem als vanuit Lansingerland is de spoorverbinding met Gouda en Utrecht dan veel dichterbij gekomen. Reden te meer om vol vertrouwen de besluitvorming over de aanstaande Hoofdrailnet concessie met vertrouwen tegemoet te zien. Wordt vervolgd!
HSL VOORTGANGSRAPPORTAGE 32
De HSL Voortgangsrapportage 32 is pas geleden verschenen. Zie: http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ienm/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2013/04/16/aanbieding-32e-voortgangsrapportage-hsl-zuid.html
Op zich bevat deze rapportagevoor ons in Lansingerland weinig nieuws. Toch gaat de Tweede kamer fractie na overleg met ons nog het volgende aan de orde stellen. In hoofdstuk 7.6 van de Voortgangsrapportage staat dat de resterende claim (50%-waarde) op de risicoreservering volgens de Staatsecretaris aan het eind van de verslagperiode € 37 mln. Bedraagt. Deze verwachte meerkosten kennen een onzekerheid van plus € 26 mln en minus € 19 mln. Vraag: Zijn in deze risicoreservering ook de te verwachten uitgaven met betrekking tot de te nemen maatregelen als gevolg van het pilotproject in Lansingerland geheel verwerkt? Zo neen, hoe denkt de staatsecretaris deze uitgaven financieel te gaan dekken? Dat leidde tot de volgende vraag: “Zijn in deze risicoreservering ook de te verwachten uitgaven met betrekking tot de te nemen maatregelen als gevolg van het pilotproject in Lansingerland geheel verwerkt? Zo nee, hoe worden deze uitgaven dan financieel wel gedekt?”
Wij proberen samen met Tweede Kamerlid Duco Hoogland en zijn beleidsmedewerker Rik Harmsen deze zaak scherp te houden om er voor te zorgen dat er na de pilot fase voldoende geld beschikbaar is om het definitieve maatregelen pakket te gaan uitvoeren.
RAYMOND TANS DOET MEE AAN TOUR DU ALS
Op 7 juni aanstaande doet onze afdelingssecretaris Raymond Tans mee met de “Tour du ALS” en zal hij tweemaal de Mont Ventoux op fietsen met nog zo’n 500 andere mensen. Hij doet dat voor zijn schoonzus Wilma en een hele goede bekende die door deze spieraandoening zijn geraakt. In zeer korte tijd kunnen zij niet meer lopen, praten en eten en gaan zij lichamelijk steeds verder achter uit. Met het bijeengebrachte geld kan onderzoek worden gedaan naar de oorzaken en de bestrijding van deze aandoening. Er is inmiddels al een kleine 2000 euro gedoneerd op zijn pagina bij de Tour du ALS. Als onze trouwe lezers ook zouden willen doneren dan kan dat door de navolgende link aan te klikken: http://deelnemers.tourduals.nl/member/raymondtans/donaties/
De door Raymond te fietsen route kun je bekijken op: http://goo.gl/maps/f1NHQ Een televisie interview met RTV Lansingerland is te bekijken op http://www.tubechop.com/watch/1199671 Steun Raymond svp!
TOT SLOT
Afgelopen dinsdag was er een Tweede Kamer debat over de Bestuurlijke inrichting van Nederland. Minister Plasterk vertelde toen dat zijn voorstel om de WGR+ regio’s (waaronder onze Stadsregio) op te heffen voor of in de zomer van 2013 genomen zal gaan worden. Het voorstel hoe het voortaan verder moet met het bestuurlijke beheer van de BDU gelden voor het Openbaar Vervoer die nu nog aan de Stadsregio is opgehangen zou volgens de minister aan dit voorstel gekoppeld gaan worden. Opvallend was dat de Tweede Kamer in dit debat het woord ‘Metropoolregio niet of nauwelijks in de mond nam. Heel verstandig dat de definitieve besluitvorming over de komst van de Metropoolregio nu op korte termijn zal gaan plaats vinden. De minister krijgt zo een nieuwe samenwerkingsvorm waar de BDU naadloos in kan worden ingepast op een presenteerblaadje aangeboden.
Aanstaande maandag is de zesde bijeenkomst van onze Leergang. Het betreft het afsluitende debat in de raadszaal van Westerrotte over de bezuinigingen en de komst van starterswoningen onder leiding van burgemeester Jaap Wolf. Drie fracties gaan met elkaar de strijd aan hoe Westerrotte er de komende jaren financieel zal gaan uit zien. Dinsdag is er de maandelijkse presentatieavond met bijdragen van Rotterdam The Hague Airport en de stand van zaken met betrekking tot de Burgerparticipatie. Donderdag is de maandelijkse raadsvergadering met wat ons betreft vooralsnog alleen maar hamerstukken.
Het citaat van de week komt uit de Kadernota 2013 op pagina 6: “Van crisis naar nieuwe werkelijkheid: Het wankele evenwicht is omgeslagen naar de verkeerde kant. Dat is de conclusie die we met de kennis van nu kunnen trekken. Herstel dient zich op korte termijn niet aan, zoals we eerst nog dachten. Er is niet langer sprake van een zogenaamde double dip in de economie, maar zelfs van een triple dip. We bevinden ons in een transformatie naar een nieuwe economische werkelijkheid. Het lijkt er op dat er sprake is van een structurele correctie van de economie. Er zijn stromingen die stellen dat het niveau van de welvaart na de crisis lager zal zijn dan dat van ervoor”. Daar is wat ons betreft geen speld tussen te krijgen. Het is nu of nooit met onze gemeentelijke hervormingen!
Tot de volgende week!
Fractie PvdA Lansingerland, 24 mei 2013
