De foto’s van deze week zijn allemaal gemaakt in het Schiebroeksepark Binnenkort wordt dit park via een recreaduct over de nieuwe A16 Rotterdam verbonden met het gebied de Vlinderstrik in Rodenrijs nabij de vestiging van de Heeren Boeren. Zo ontstaan prachtige nieuwe fiets- en wandelmogelijkheden
OP WEG NAAR DE JAARLIJKSE BEGROTINGSDEBATTEN
In weekbericht 719 berichtten wij dat het mogelijk moet zijn om zonder aantasting van voor onze inwoners belangrijke voorzieningen voor het jaar 2025 een sluitende gemeentebegroting vast te stellen. Voor 2026 (het zogenaamde Ravijnjaar) is nog een financieel gat van liefst 7 miljoen te overbruggen. Vast staat dat dit bedrag lager zal gaan uitvallen vanwege door het Rijk alsnog vast te stellen aanpassingen. Dan resteert er waarschijnlijk een negatief begrotingsresultaat van zo’n 4 miljoen die door hogere tarieven, bezuinigingen, hogere efficiency in de bedrijfsvoering, nog beter Zero-Based begroten en vooral ook door enige financiële creativiteit moet worden gecompenseerd. Financieel vakmanschap kan ons redden.
Uit de recent verschenen Septembercirculaire 2024 blijkt dat er weinig tot geen ruimte is om het begrotingssaldo te verbeteren. Voor 2025 levert deze circulaire slechts een bescheiden bedrag van ongeveer €100.000 extra op, wat nauwelijks bijdraagt aan het oplossen van het begrotingstekort. Voor 2026 en de jaren daarna wordt de financiële situatie zelfs nog moeilijker, doordat het tekort verder toeneemt.
Een lichtpuntje in de circulaire is de taakmutatie voor Jeugd, waarbij een bedrag van €1 miljoen beschikbaar komt. Dit komt voort uit het vrijvallen van de taakstelling met betrekking tot de hervormingsagenda, wat betekent dat er meer budget beschikbaar is voor jeugdzorg. Dit extra budget kan helpen om de effecten van stijgende kosten in de jeugdzorg te verzachten.
Ondanks deze financiële verlichting op het gebied van jeugd, blijft het noodzakelijk dat het college een concreet plan ontwikkelt om te voldoen aan de taakstellingen op het gebied van jeugdzorg. Dit plan zal essentieel zijn om op lange termijn een gezonde financiële positie te behouden en om te zorgen dat de extra middelen op een efficiënte en doeltreffende manier worden ingezet.
PvdA fractie bepleit een nieuwe visie op gemeentelijke financiën
Onze fractie pleit voor een pragmatische en toekomstgerichte benadering waarbij de inzet van de algemene reserve als structureel dekkingsmiddel noodzakelijk is. In tijden van financiële onzekerheid, vooral door de onduidelijkheid vanuit het Rijk over de toekomstige financiering van gemeenten na 2026 (het zogenaamde ‘Ravijnjaar’), en de druk die de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) uitoefent op het rijk om gemeenten financieel weerbaarder te maken, is het essentieel om creatief om te gaan met de beschikbare middelen.
Omdat het Rijk vertraagd extra geld beschikbaar stelt en vaak op het laatste moment wijzigingen doorvoert in de gemeentefondsuitkeringen, blijft de structurele financiering op de lange termijn onzeker. Deze onzekerheid creëert grote druk op gemeenten om plannen te maken zonder volledig zicht op de toekomstige middelen. De VNG heeft herhaaldelijk gewezen op de noodzaak voor gemeenten om voldoende financiële buffers te hebben, terwijl ze tegelijkertijd oproept om de maatschappelijke voorzieningen voor inwoners niet in gevaar te brengen.
In deze context stelt onze fractie dat het logisch is om de algemene reserve, die vaak is aangegroeid door incidentele meevallers, in te zetten om belangrijke voorzieningen en investeringen te behouden. Door een deel van deze reserve in te zetten als structureel dekkingsmiddel, kunnen gemeenten beter omgaan met de onzekerheden vanuit het Rijk en de stijgende kosten voor essentiële publieke diensten, zoals zorg en welzijn. Dit voorkomt onnodige bezuinigingen die de inwoners direct zouden raken, terwijl er toch een gezonde financiële buffer behouden blijft.
De PvdA fractie benadrukt dat deze aanpak niet alleen zorgt voor financiële stabiliteit op korte termijn, maar ook voor meer wendbaarheid en weerbaarheid van de gemeentelijke begroting. Hierdoor kunnen gemeenten sneller inspelen op veranderende omstandigheden en op de eisen van zowel de VNG als het Rijk, zonder dat de kwaliteit van voorzieningen voor de inwoners in gevaar komt.
Wij pleiten concreet voor het inzetten van maximaal 10% van het surplus van de algemene reserve als structureel dekkingsmiddel in de begroting voor 2025. Deze aanpak is toegestaan en past binnen de nieuwe visie op gemeentelijke financiën. Door de reserves op verantwoorde wijze in te zetten, kan de gemeente voorkomen dat essentiële voorzieningen onder druk komen te staan, terwijl onnodige bezuinigingen worden vermeden die de inwoners direct zouden raken. Deze benadering biedt tijdelijke ruimte in de begroting en creëert de mogelijkheid om ondertussen te werken aan een duurzame oplossing voor de lange termijn.
Daarnaast stelt onze fractie voor om in de aanloop naar de Kaderbrief voor 2026 een raadsbrede discussie te organiseren over de gemeentelijke taken en investeringen. Hierbij is het essentieel dat de volledige raad betrokken wordt bij de discussie over welke prioriteiten en faseringen moeten worden gesteld voor zowel bestaande als nieuwe beleidsvoornemens. Dit geldt niet alleen voor de investeringen binnen het Meerjaren Investeringsplan (MIP), maar ook voor alle andere beleids- en uitvoeringsvraagstukken.
Om deze discussie effectief te voeren, moet er een integrale portfolio worden opgesteld die een compleet overzicht biedt van de hoeveelheid werk en projecten waar de gemeente voor staat. Dit portfolio helpt de raad om weloverwogen keuzes te maken over welke taken prioriteit krijgen en hoe deze kunnen worden gefaseerd. Zo kan er een afgewogen beslissing worden genomen over de inzet van middelen en de toekomst van belangrijke maatschappelijke voorzieningen en investeringen.
Met deze aanpak hoopt de PvdA fractie een breed draagvlak te creëren voor een toekomstbestendige en verantwoorde financiële koers van de gemeente, waarbij de algemene reserve op een verstandige manier wordt ingezet en er een heldere visie ontstaat voor de langere termijn.
Op woensdag 23 oktober buigt de raadscommissie Algemeen Bestuur zich over de begroting 2025. Op donderdag 7 november vindt tijdens de raadsvergadering de definitieve besluitvorming plaats.
ONZE REACTIE OP INTERESSANTE PLANNEN IN BEGROTING 2025
Voor onze fractie zijn, behalve het sluitend maken van de begroting zonder aantasting van het voorzieningenniveau, vooral de volgende plannen: van het college interessant
- Wonen: in 2023 werden er slechts 159 sociale huurwoningen gebouwd. De huidige planning is om eind 2025 in totaal 575 woningen te bouwen waarvan slechts 111 sociale huurwoningen en 118 overig betaalbare huurwoningen. In dit tempo gaat het nog zeker 20 jaar duren voordat Lansingerland de beoogde 11000 nieuwe huizen heeft gebouwd. Het bouwtempo moet écht omhoog. In 2025 staat het college ook nog eens voor een taakstelling van minstens 200 te huisvesten statushouders.
- Schuldenproblematiek: Ons valt op dat de begroting 2025 weinig tekst besteedt aan de oplossing van de schuldenproblematiek. Veel verder dan de zin” we zetten in op het voorkomen van schuldenproblematiek en bieden hulp waar nodig. In 2025 bouwen we verder aan schuldhulpverlening voor inwoners met problematische schulden. In 2025 ligt de focus op het optimaliseren van de uitvoering schuldhulpverlening”. Over het hoe, geen enkel woord.
- Triangelpark: Wij zijn blij dat er inmiddels gestart is met de aanleg van het Triangelpark. In weekbericht 718 berichtten wij uitvoerig over de aaneensluitende groene zone aan de noordrand van Rotterdam die inmiddels is gerealiseerd. De aanleg van het Triangelpark is de laatste, vitale schakel.
- Fietsenstallingen: Onze fractie is de weg kwijt als het gaat om het weer in ere herstellen van de bewaking van de fietsenstallingen bij station Rodenrijs en Westpolder. In de begroting staat dat “de lobby wordt voortgezet om deze bewaking onder te brengen in de concessie van de vervoerder (RET) onder verantwoordelijkheid van de vervoersautoriteit MRDH”. Eerder gaf het college aan incidenteel budget beschikbaar te willen stellen om de fietsenstallingen te kunnen heropenen. Gelet op de dreigende bezuinigingen op het door de MRDH gefinancierde OV lijkt ons de door het college aangegeven lobby weinig kansen te bieden.
- Hoera, een nieuwe bushalte: Ons voorstel om een nieuwe bushalte te bouwen aan de Laan van Mathenesse in Bleiswijk is gehonoreerd. Deze halte komt vlak bij het Horti Science Park, de aangrenzende distributiecentra en de nieuwe huisvesting voor arbeidsmigranten. Buslijn 173, die station Lansingerland-Zoetermeer via Bleiswijk en Bergschenhoek verbindt met station Rodenrijs, zal op de laan van Mathenesse gaan halteren. Ons roemruchtige voorstel om de bushalte Bonfut in ere te herstellen, heeft het helaas nog niet gehaald. Het wachten is op de nieuwe bewoners van Wilderszijde die, na het ontvangen van de sleutels voor hun nieuwe huis, zich afvragen waar in ’s hemelsnaam de dichtstbijzijnde bushalte is.
- Hoge uitstroom medewerkers gemeente is een groot risico. Het college meldt dat eind 2023 het aantal vacatures liefst 17% van de totale formatie was. Het college wil dit terug brengen naar 10%. Bovendien is het ziekteverzuim van 7% aan de hoge kant. Ook in voorgaande jaren was er al sprake van een hoog percentage aan vacatures. Onze fractie vraagt zich af of zo langzamerhand de continuïteit van de gemeentelijke bedrijfsvoering niet in het geding komt. Maatschappelijke organisaties, bedrijven en inwoners die veel contact hebben met het ambtelijke apparaat, worden voortdurend geconfronteerd met vacatures of nieuwe gezichten. Wij vinden deze ontwikkeling veel zorgwekkender dan de financiele uitdagingen waar de gemeente voor staat.
- N209 blijft tobben. Het college meldt dat dat zij samen met de provincie Zuid-Holland de resultaten van het multimodaal verkeerskundig onderzoek naar de N209 uitwerkt. Het doel is het verbeteren van de (regionale) bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid op en rondom de N209. Daarmee kunnen de voorbereidingen om te komen tot een omgevingsplan voor de gebiedsontwikkelingen Merenweg en Wolfend voortzetten”. Over de planning, geen woord. Het blijft maar hangen in onderzoeken en vage taal.
- Interessante beleidsindicatoren: op pagina 180 van de Begroting 2025 staat een overzicht van interessante beleidsindicatoren. Zie: begroting 2025
- Armoedeaanpak voldoet niet: Om de armoede te bestrijden zijn er tal van financiële potjes beschikbaar om de financiële nood te lenigen. Al die regelingen kennen aparte aanvraagprocedures. Het kost de gemeente veel tijd om die allemaal af te handelen. Dat geldt nog eens in het bijzonder voor de vele vrijwilligers en professionele hulpverleners die mensen helpen die in aanmerking kunnen komen voor een bijdrage uit die potjes. Veel van de tijd die gemeenteambtenaren, vrijwilligers en hulpverleners investeren in de zorg voor inwoners die in armoede leven, gaat op aan administratieve rompslomp en intensief overleg over financiële ondersteuning. Dat geldt ook voor vele statushouders. Voor echte inburgeringsactiviteiten die bedoeld zijn om volwaardig mee te kunnen doen, is nauwelijks tijd en ruimte in je hoofd. In armoede leven kost heel veel tijd en vooral stress. Armoede bepaalt je leven. Het gevolg is dat we met zijn allen vooral aan het investeren zijn in blijvende afhankelijkheid van zorg en financiële ondersteuning. Wat dit betekent, laat Tim ’s Jongers in zijn recente boek “Armoede uitgelegd aan mensen met geld” overduidelijk zien. Het gaat niet alleen om geld, de kern is het grote maatschappelijke isolement waarin mensen die in armoede leven. “Armoede bestrijden, kun je pas als je anders leert kijken’. Wat niet echt helpt, is het bericht van CBS, Nibud en SCP over de nieuwe armoedegrens Volgens deze nieuwe methode leefden in 2023 540 duizend mensen in Nederland onder de armoedegrens. Dat is 3,1 procent van de bevolking. Ongeveer de helft minder dan in eerdere berekeningen. Je zou zo maar het beeld kunnen krijgen dat het dus met de armoede in onze gemeente beter gaat. Maar het enige dat is verbeterd is de rekenmethode. Het maatschappelijk isolement en de uitzichtloosheid blijven.
- Arbeidsmigranten moeten prioriteit krijgen: in onze weekberichten berichtten wij geregeld over de stand van zaken met betrekking tot de huisvesting van arbeidsmigranten die in onze gemeente werken in met name de glastuinbouw en de grote distributiecentra. In Den Haag wonen momenteel 50.000 arbeidsmigranten. Vaak in slechte omstandigheden. Het gaat maar liefst om 10% van de totale bevolking. Het Haagse college doet wat het kan maar ziet zich voor een uitzichtloze situatie staan. De vraag wordt steeds harder of bedrijven die voor hun productie afhankelijk zijn van arbeidsmigranten en die zelf geen verantwoordelijkheid willen nemen voor huisvesting en sociale begeleiding, nog wel hun plek in onze nationale economie moeten behouden. Het is goed om te constateren dat er in Lansingerland goede stappen vooruit worden gezet als het gaat om de huisvesting van arbeidsmigranten. Maar we zijn er nog lang niet. Wat onze fractie betreft is het dus de hoogste tijd om ook hier het maatschappelijke en politieke debat te gaan voeren over de vraag welke economische activiteiten we hier in de toekomst eigenlijk willen hebben.
- Budget cultuur is te laag: Lansingerland heeft voor 2025 slechts 2.3 miljoen uitgetrokken voor onze lokale cultuur. Voor een gemeente met 66000 inwoners wel zeer aan de magere kant. Weliswaar wordt er momenteel gebouwd aan het nieuwe cultuurhuis Casa Cadanza waarvan de stichtingskosten in één keer worden gedekt door een beroep te doen op de zogenaamde Eneco-reserves. Het college zegt te willen werken aan het verruimen van het cultuuraanbod en het vergroten van de toegankelijkheid van nieuwe groepen in de gemeente. Maar met het uiten van wensen zijn we er niet. Dat gaat de komende jaren extra geld kosten. Met ‘stimuleren en ondersteunen’ alleen kom je er echt niet.
NIEUWE BUREN AAN ONZE OOSTZIJDE
Het nieuwe dorp dat in de Zuid-Hollandse gemeente Zuidplas wordt aangelegd, gaat Cortelande heten. De naam is volgens NOS gekozen uit ruim 2200 ideeën die afgelopen zomer werden ingestuurd. Cortelande komt te liggen in het open weidegebied tussen Gouda en Zevenhuizen, de Zuidplaspolder. Grofweg in de grote hoek die gevormd wordt door de spoorlijnen vanuit Den Haag en Rotterdam die in Gouda samenkomen. In de Zuidplaspolder ligt ook het laagste punt van Nederland: 6,76 meter onder NAP. Het dorp wordt op een hoger gelegen deel gebouwd: de gemeente gaat uit van 4,45 meter onder NAP. In het nieuwe dorp moeten zo’n 8000 woningen komen. De bouw begint in 2026, schrijft Omroep West Vanaf 2026 worden jaarlijks bijna 330 woningen gebouwd in Cortelande. In eerste instantie werd gerekend op 700 woningen per jaar, maar dat aantal werd naar beneden bijgesteld. Het zou betekenen dat het dorp in 2050 helemaal af is. De provincie Zuid-Holland heeft de Zuidplaspolder in 2004 aangewezen als ontwikkellocatie voor woningbouw. De provincie Zuid-Holland en de deelnemers aan de Grondbank RZG Zuidplas dragen bij door het aanpassen van beleid, het inbrengen van grond en het inzetten van geld. De Zuidplaspolder ligt overigens op nauwelijks 10 km afstand van onze nieuwbouwlocatie Bleizo-West maar valt buiten de Stadsregionale planvorming voor de woningbouw in onze regio.
Tot slot. Op woensdagmiddag & avond 23 oktober vergadert de raadscommissie Algemeen Bestuur over de gemeentebegroting 2025. Donderdagavond 24 oktober is er de maandelijkse raadsvergadering. Er zijn géén bespreekpunten. De agenda’s voor beide vergaderingen zijn hier te vinden.
