Dit is weekverslag 481 van de PvdA fractie in Lansingerland. Deze laatste week voor het zomerreces stond vooral in het teken van de kaderbrief, die in de laatste raadsvergadering op donderdag 12 juli werd behandeld. Het werd heel snel duidelijk dat de coalitiepartijen de suggesties van de oppositiepartijen voor invulling van het collegeprogramma en daaraan gekoppelde begroting niet op prijs stelden. Met 24 tegen 9 zit men natuurlijk in een riante positie. Men zit er ook niet mee dat Lansingerland als enige in de provincie Zuid-Holland de bouwplannen flink naar beneden heeft bijgesteld. Of onze fractie nou eindelijk eens kan ophouden met doordrammen over meer en sneller bouwen en de wethouder met rust kan laten? Nee dus!
COALITIE HOUDT DE BOOT AF BIJ DEBAT KADERBRIEF
De kaderbrief is dit jaar beleidsarm en er waren slechts hoofdlijnen voor de financiële kaders. Het college was door de vertraagde coalitievorming niet verder gekomen dan dat. De vier oppositiepartijen (D66, Wij Lansingerland, GroenLinks, PvdA) hadden de koppen bij elkaar gestoken om te zien of men bij een aantal moties gezamenlijk kon optrekken. Moties die het college bij de uitwerking van het collegeprogramma richting zouden kunnen geven. Niet om alvast een voorschot te nemen op het debat rond de begroting in het najaar. Dit leek ons redelijk en we gingen positief de raadsvergadering in. Daar bleek vrijwel direct dat de coalitiepartijen niet gediend waren van deze ‘moties ter inspiratie’. Men gaf direct aan geen inhoudelijke of financiële discussie te willen voeren: gelieve dit op te schorten tot bespreking van de begroting, die op 28 september naar de raad komt. De gelederen in de coalitie werden vrij snel hermetisch gesloten. De PvdA diende twee moties en een amendement in. Over het amendement ‘Bouwambitie op niveau houden’ leest u hieronder. De titels van de twee moties luidden ‘Sociale energietransitie’ en ‘Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs al begin 2019 naar de Raad’. Wij Lansingerland had een motie voor een ambitieuzer duurzaamheidsplan en een motie waarin men vroeg om niet nu al een OZB verlaging van 4% vast te leggen, maar de OZB verlaging pas vast te stellen nadat duidelijk is geworden hoeveel collegeprogramma en Interbestuurlijk Programma (IBP) zullen kosten. Bij beide moties was de PvdA mede-indiener. GroenLinks diende een motie in voor extra watertappunten in de gemeente: dat leidt tot minder PET-flessen. Spoiler alert: geen van de moties en amendementen werden aangenomen en drie van de vier oppositiepartijen (D66 was de uitzondering en Wij Lansingerland nam het initiatief) legde een stemverklaring af. Men zou wel vóór de kaderbrief stemmen, maar dit was geen fijne voetbalmatch geweest, met 24 tegen 9 man, en er was op geen enkele manier ruimte geweest voor de suggesties voor uitwerking van het collegeprogramma.
WAT IS ER AAN DE HAND MET BOUWAMBITIE IN LANSINGERLAND?
De PvdA fractie diende, met mede-indieners Wij en GroenLinks een amendement in om de bouwambitie op niveau te houden van de afspraken van de begroting van 2018-2021 (zie pagina 157 in die begroting), die de raad begin november 2017 vaststelde. Daarin stonden de volgende aantallen voor te bouwen woningen: 725 (2019), 850 (2020) en 500 (2021). Echter, in de kaderbrief bij het kopje ‘inwoner- en woningaantallen’ wordt uitgegaan van aantal te bouwen woningen van 450 in 2019 en 400 per jaar in de periode 2020-2022. Dit is een flinke reductie (30-40%) in de ambitie van aantallen te bouwen woningen. Het college komt hiermee niet tegemoet aan de wens van diverse groepen woningzoekenden om een passende woning in Lansingerland te kopen of te huren en het is ook niet in lijn met de juichende beloftes die men doet in het coalitieakkoord. En dat terwijl de bouwopgave in Zuid-Holland hoog is en Lansingerland in de regio evenredig en op korte termijn een steentje bij zou moeten dragen, ook voor de sociale woningbouw. Er zijn in de regio via de Regiotafel en afgestemd met de provincie immers afspraken gemaakt om ook een veel evenwichtigere spreiding te hebben van (goedkope) sociale huurwoningen. Om een lang verhaal kort te maken: wethouder Abee gaf aan dat alles op alles wordt gezet om meer te bouwen, maar dat gebrek aan materiaal en vertragingen door gasloos bouwen ons de das om doen. Lekker is dat, eerst was het ijs te dun (lees: crisis), toen durfden de projectontwikkelaars niet en nu is het zand op en zijn er onvoldoende werknemers in de bouw beschikbaar? Hebben andere gemeenten daar dan ook last van, eigenlijk? Blijkbaar maken hier projectontwikkelaars en bouwers de dienst uit en niet het college.
Mooi Bleiswijk.
ANDERE GEMEENTEN HOUDEN BOUWBELOFTEN WEL
De Telegraaf, niet ons lijfblad maar wel van een aantal van de coalitiepartijen, schrijft op 13 juli 2018 dat makelaars oproepen tot nog meer bouwen dan afgesproken in het nationale woonakkoord. Gewaarschuwd wordt dat de huizenprijzen zullen blijven oplopen als de schaarste niet snel wordt ingelopen. De Nederlandse Vereniging van Makelaars en Taxateurs (NVM) zegt dat het zwaartepunt van de bouw in de eerste jaren moet liggen. Jaarsma, de voorzitter van de NVM, geeft aan dat lokale overheden in de nieuwe collegeafspraken wel serieus werk willen gaan maken van alle woningbeloftes die partijen in de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen maakten. Jaarsma: “Wonen is echt een item. Lokaal is de wil er, de ambitie. Je ziet dat veel bouwplannen naar voren worden getrokken.” Wist u trouwens dat na Wassenaar, Lansingerland de hoogste gemiddelde transactieprijs bij huizenverkoop heeft in Zuid-Holland? Dat is 404.001 euro! Niet te geloven, eigenlijk. Zie https://www.hartvanlansingerland.nl/nieuws/algemeen/16607/woningmarkt-lansingerland-snakt-naar-nieuw-aanbod
LANSINGERLAND STRAKS ZWARTE SCHAAP IN DE PROVINCIE?
In oktober 2017 vroeg de provincie Zuid-Holland juist nog nadrukkelijk om meer te gaan bouwen. Zie https://www.zuid-holland.nl/@18648/gemeenten-woningbouw/ De provincie riep gemeenten en woningcorporaties in Zuid-Holland op de woningbouw te versnellen, in de stedelijke gebieden waaronder ook Lansingerland valt. Volgens gedeputeerde Adri Bom-Lemstra (ruimtelijke ordening) was destijds bij vrijwel alle gemeenten de urgentie doorgedrongen dat de woningmarkt in Zuid-Holland oververhit raakt. “Zaak is om nu daadwerkelijk te gaan bouwen en niet langer energie te verspillen aan het reserveren van extra bouwmogelijkheden”, zei zij destijds. Om te horen wat er speelt bij andere gemeentes in Zuid-Holland stuurde onze fractievoorzitter op zaterdagochtend rond half 11, in het zomerreces dus, een kort berichtje in de groepsapp van wethouders en fractievoorzitters van PvdA in Zuid-Holland/MRDH: zijn bij jullie ook de bouwambities bijgesteld naar beneden vanwege tekort aan bouwmateriaal, aannemers et cetera? Binnen enkele minuten rolden de eerste reacties binnen. Er was alom verbazing. Een wethouder zei “De provincie duwt juist op versnelling bouwopgave (en meer sociale woningbouw!) en stelt expertise en mankracht ter beschikking. Ik weet van geen andere gemeente die zelf ambities heeft verlaagd.” Een andere wethouder onderschreef die opmerkingen. In Delft en Maassluis is zeker geen sprake van verlaging van de ambities. Ook in Gemeente Barendrecht geen sprake van verlagen van ambities en in Westland bouwt men volop. Ook in Westvoorne zijn de ambities hetzelfde gebleven. In Brielle wordt energieneutraal gebouwd, er komt een grote wijk aan. In Zoetermeer is de ambitie om bij te bouwen nog steeds onverminderd hoog. Er wordt eerder gesproken over meer bouwen dan over minder. En bij een nieuw project 27% sociaal! In Midden-Delfland is de ambitie gelijk gebleven. In Vlaardingen bouwt men ook onverminderd door! En in Rotterdam repte het coalitieakkoord over 18.000 te bouwen extra woningen. Wel gaf een aantal personen aan dat de bouwkosten soms wel hoger uitvallen, bijvoorbeeld van een aardgasvrije wijk. In de begroting moet je daar dan rekening mee houden en een ander item laten gaan. Saillant: in Wassenaar heeft woningbouw geen prioriteit, wat betreft D66, VVD, CDA en lokaal Wassenaar, en is sociale woningbouw teruggebracht van 30 naar 25%. Maar toch… nog steeds 25% tegenover de geplande 20% hier. Worden we inderdaad Wassenaar aan de Rotte?
Dorpse karakter Bleiswijk is zeker mooi.
HET TRAGE BOUWEN IS NIET VAN GISTEREN
Gedoe met langzaam bouwen in Lansingerland is natuurlijk niet van gisteren. Er ligt een lange geschiedenis achter ons, de VINEX-opgave die we niet haalden doordat de crisis de kop opstak. Daarna een behoudend, afwachtend college, dat pas sinds een dik jaar de faciliterende rol op zich neemt om bijvoorbeeld gronden tijdig bouwrijp te maken. Voor iedereen die van Geert Mak stijl houdt en zich wil verdiepen in de geschiedenis van (niet) bouwen in Lansingerland. Lees tijdens het zomerreces nog eens ons weekbericht van april 2014. Toen gaven we aandacht aan een net verschenen rapport dat de geschiedenis van onze VINEX-opgave op een rijtje zette. Zie: https://lansingerland.pvda.nl/nieuws/pvda-fractie-aan-het-werk-periode-14-18-april-2014/
In dat weekverslag staat een link naar het complete rapport dat in opdracht van college en raad gemaakt werd door Stef Fleischeuer, oud directielid van het Rotterdamse Ontwikkelingsbedrijf. Stef is nu voorzitter van de PvdA Rotterdam. Het is dik de moeite waard om dit rapport te herlezen. Het is opzienbarend om anno 2018 te zien hoe erg er in de periode 1995-heden geworsteld is met onze bouwopdracht. Dit rapport kreeg in 2014 trouwens niet de aandacht van de raad die het verdiende. Er is nauwelijks debat over geweest. Was het te pijnlijk?
Nederland is nu, bijna 25 jaar later, allang klaar met de Vinex maar Lansingerland nog niet. Hoe kon dit gebeuren? In 1995 ging het om ruim 12000 huizen. Nu, 23 jaar later, moeten er in Lansingerland nog zo’n 4000-5000 gebouwd worden terwijl de rest van Nederland klaar is. Eigenlijk zou de raad eens op eigen gezag zélf een onderzoek moeten instellen over de oorzaak van het uiterst langzame bouwen. Waar liggen de (financiële) belangen precies? En wat heeft dit de inwoners gekost?
Het thema ‘bouwambitie omhoog’ zal dus bij de begroting nogmaals door ons op de agenda worden gezet. Hier in Lansingerland lijkt het college te kiezen voor minder bouwen, maar wel in het duurdere segment. Het college kiest voor (duurdere) laagbouw en nauwelijks (sociale) hoogbouw. Dorpse karakter behouden. Een politieke keuze, maar stop dan met huizen beloven aan starters, kleinere huishoudens of die met lagere inkomens. Wees daar transparant in.
Dorpsachtig Bleiswijk.
DUURZAME EN BETAALBARE ENERGIE VOOR IEDEREEN
De motie ‘Sociale energietransitie’ werd mede ingediend door Wij en GroenLinks. De motie verzocht het college om in de uitwerking van het duurzaamheidsplan (najaar 2018) een aantal concrete voorstellen op te nemen, waarmee de energietransitie ook binnen bereik komt van inwoners met een laag inkomen. De overwegingen waren dat alle burgers een bijdrage moeten kunnen leveren aan het overgaan op duurzamere vormen van energie (de energietransitie) en dat de gemeente Lansingerland, naast zelf zo veel mogelijk inzetten op energietransitie, de inwoners hierin zo veel mogelijk zou moeten faciliteren. Omdat investeringen aan het eigen huis rondom energietransitie voor individuele huishoudens met lage inkomens vaak relatief groot zijn en de kosten voor de baten uitgaan, durven en kunnen mensen met een laag inkomen deze investering dus niet maken. De energietransitie kan daarmee in onze gemeente vertragen en buiten bereik van mensen met een laag inkomen raken. De coalitiepartijen en wethouder vonden dit onnodig en vonden het zelfs naar ‘inkomenspolitiek’ ruiken. Den Haag moest dat maar regelen en er liep al een mooie pilot.
De andere duurzaamheidsmotie van Wij, waarbij wij mede-indiener waren, werd ook neergesabeld. Het vroeg om een ambitieus, SMART duurzaamheidsplan met concrete doelen en tijdslijnen. Hier stond de dwingende toon de wethouder en coalitiepartijen niet aan: het college weet toch zeker zelf wel hoe een goed duurzaamheidsplan in elkaar steekt? Nou, gezien het traag op gang komen en in eerste instantie weinig concrete Aktieprogramma Realistisch Duurzaam van de vorige wethouder, waren wij er dus helemaal niet gerust op! Beide moties kregen alleen steun van de oppositie.
IS HUISVESTING PRIMAIR ONDERWIJS NOG ACTUEEL?
Over het Integraal Huisvestingsplan voor primair onderwijs (IHP PO) stelden wij al diverse maken technische vragen. Diverse scholen voor primair onderwijs, met name in Bleiswijk, kampen al een aantal jaren met ruimtegebrek. In een jonge, groeiende gemeente als Lansingerland zou je verwachten dat er frequent actualisatie van een huisvestingsplan is. Het huidige IHP PO stamt uit 2013. Het besluit tot actualiseren van het IHP was vertraagd tot oktober 2017, omdat het was gekoppeld aan aannemen van de Visienota Onderwijs. Die kwam helaas pas twee en een half jaar na het aannemen van amendement A2015-01 ‘Visie op Onderhuisvesting’ (hoofdindiener PvdA) in de raad ter besluitvorming. Wij hebben dus sterk de indruk dat de ontwikkelingen rond onderwijshuisvesting tot op heden continu achter lopen op de actualiteit. Nu mikte college op begin 2020 van een nieuwe actualisatie. Veel te laat, vonden wij. De PvdA fractie verzocht met de motie (mede ingediend door GroenLinks) het college om ‘niet begin 2020, maar al begin 2019 een actualisatie van integraal huisvestingsplan aan de raad voor te leggen; de raming van de kosten voor het IHP vóór de begroting 2019+ (dus in november 2018) gereed te hebben; voortaan om de 3 jaar met een actualisatie te komen. Wethouder van Tatenhove stelde de raad gerust: ieder jaar kijken we goed naar behoefte van de scholen, qua ruimte, opknappen van gebouw of energieaanpassingen. Het IHP neemt een helicopterview, kijkt op langere termijn naar nieuwbouwbehoeften. Het college gaat haar best doen om zo snel mogelijk te doen, maar heeft eigenlijk de tijd gewoon nodig. Onze PvdA fractie heeft hier nu lang genoeg op gehamerd en laat de ‘case IHP’ voorlopig rusten. De inhaalslag kan blijkbaar niet gemaakt worden.
De Snip in Bleiswijk, straks mogelijk nieuwbouw?
OPVALLENDE KEUZE VOOR NIEUWE GEMEENTESECRETARIS
Lucas Vokurka wordt vanaf eind september de nieuwe gemeentesecretaris van Lansingerland, tevens directeur van het ambtelijke apparaat. Sinds begin 2014 was hij in dienst van de Metropoolregio, in zijn laatste rol als waarnemend secretaris/algemeen directeur en directeur economisch vestigingsklimaat. Daarvoor was hij voor D66 wethouder in Delft, belast met de portefeuille Financién en Grondbedrijf en moest hij als wethouder de grote stroppen op de ontwikkeling van de spoorzone in deze gemeente trotseren. Ook Delft stond in 2014 op het randje van de financiële afgrond maar is er inmiddels weer aardig bovenop gekomen en bovendien een prachtig stationsgebied rijker. Voor vele huidige en voormalige raadsleden die actief zijn of waren in de adviescommissies in de Metropoolregio is Vokurka een goede bekende. Hij zette zich volop in voor het Metropoolregio-concept “Roadmap to next economy”, de belangrijke strategische visie op de duurzame ontwikkeling van de economie in onze regio. De noodzaak om als gemeenten met kracht samen te werken, staat als het ware op zijn voorhoofd geschreven. De PvdA-fractie is dan ook blij met de komst van Vokurka. Onze fractie vindt de keuze op zijn persoon zeker verrassend omdat het recent gepresenteerde coalitieakkoord maar mondjesmaat inging op het belang van regionale samenwerking. Voor de PvdA was dit één van de grote bezwaren tegen dit akkoord. Zie: https://lansingerland.pvda.nl/nieuws/weekbericht-pvda-fractie-9-t-m-15-juni-2018/
Met Vokurka haalt het college bovendien een secretaris/directeur in huis die het strategisch denken in het ambtelijke apparaat zal gaan versterken. De PvdA-fractie heeft in het verleden de noodzaak hiervan vaak onderstreept. Met de komst van Vokurka geeft de nieuwe portefeuillehouder Personeel & Organisatie in het college, burgemeester Pieter van de Stadt, tevens bestuurder in de Metropoolregio, een helder signaal over de koers die het college en het ambtelijke apparaat zal gaan varen: veel oog voor strategie, een frisse blik naar buiten en intensieve samenwerking zoekend met de regiogemeenten. En zeer door de PvdA gedeelde aanpak die overigens wel schuurt met de naar binnen gerichte blik van het coalitieakkoord. Wij zijn dan ook erg geïnteresseerd in het nog te verschijnen collegeprogramma 2018-2022. De PvdA-fractie wenst Lucas Vokurka heel veel succes toe in Lansingerland!
Tot slot: Het politieke zomerreces in Lansingerland is begonnen. In Vlaardingen begon het reces met een opsteker: in de raad daar werd een raadsvoorstel ‘pilot vrij reizen met OV voor AOW-gerechtigden tot 120% van de bijstandsnorm’ aangenomen. Het was de uitwerking van een amendement dat mede door de PvdA Vlaardingen was ingediend tijdens bespreking van de begroting 2018, in november 2017. Wat een goed idee voor ónze bespreking van begroting 2019. We krijgen Leefbaar3B vast mee.
Nu eerst zomerpauze. De PvdA fractie wenst iedereen een fijne zomervakantie!
Anthura, al 80 jaar oud, breidt verder uit.
Weinig bijenidylle in Berkel Noord. Te droog?
