Dit is nummer 568 van de weekberichten van de PvdA-fractie in Lansingerland. Na een week herfstreces stond er weer genoeg in de agenda. Op woensdagavond hielden de gemeenschappelijke fracties de ‘algemene beschouwingen’ oftewel de bespreking van de Begroting 2021-2024. Onze fractie riep daar nadrukkelijk op tot een meer solidaire, sociale begroting. Op de maandag ervoor hadden de fracties nog een – op de valreep ingelaste – uitleg gekregen over een aantal financieel-technische wijzigingen in de begroting. De Provincie Zuid-Holland vond namelijk de begroting te risicovol, omdat structurele lasten onvoldoende door structurele baten waren gedekt. Op dinsdag praatten een criminoloog, politie en Jeugd- en Jongerenwerk ons bij over de groeiende problematiek van messenbezit onder jongeren. Ook bleek dat de plannen om extra parkeerruimte te maken in Berkel centrum meer voeten in de aarde hebben dan gedacht. Op donderdag stelde de Gemeenteraad een aantal belangrijke nota’s voor financieel management vast evenals het sturingsmodel voor het te bouwen cultuurhuis in Berkel centrum. We rapporteren in dit bericht ook over een net uitgekomen rapport van de Rekenkamer Lansingerland, waaruit blijkt dat de schuldhulpverlening ver onder de maat is in Lansingerland. Wij hadden al zo’n vermoeden.
‘Spoortunnel’ (alias ‘de badkuip’) bij Hoge Bergsebos
PVDA LANSINGERLAND TEGEN BEZUINIGINGEN IN HET SOCIALE DOMEIN
Vorige week stonden we al uitgebreid stil bij de meerjarenbegroting die afgelopen woensdag werd besproken in een vergadering van de gezamenlijke Raadscommissies. Het college stond bij deze begroting voor de uitdaging om tekorten van totaal circa € 4,7 miljoen in 2021 die oplopen tot € 9,2 miljoen in 2024 op te lossen. Een zeer fors tekort dus. Wat onze fractie vooral tegen de borst stuit is het feit dat in het sociale domein ook flinke klappen vallen. “Uitgerekend in een jaar met veel onzekerheden voor veel mensen over hun gezondheid, baan en onderhouden van sociale contacten, krijgen we een gemeentebegroting gepresenteerd waarin flink wordt gesneden in zaken die juist bedoeld zijn om kwetsbare inwoners zekerheid te bieden. Mensen met een baan in sectoren die verder moeten krimpen of ZZP-ers. Maar ook ouderen die afhankelijk zijn van mantelzorg en ondersteuning”. Dit was afgelopen woensdag de conclusie van Petra Verhoef bij haar woordvoering. Het college is er zo van overtuigd dat de veerkracht in de samenleving is vergroot, dat het rigoureus durft te snijden in het sociaal domein. Maar juist in deze tijd moeten we investeren in preventie om de zorg op de lange termijn betaalbaar te houden. We vatten Petra’s betoog hieronder samen.
Door onder meer de sterk gestegen kosten in het sociale domein (Jeugd en WMO), waarop de gemeente weinig grip heeft, moeten er besparingsmaatregelen worden genomen om tot een sluitende begroting te komen. Gelukkig blijven de basisvoorzieningen en het groenonderhoud op peil, maar het steekt de PvdA-fractie dat bijna een miljoen van de besparingen in het sociale domein vallen. Het college kiest ervoor om het budget voor re-integratieactiviteiten 2 ton per jaar minder te laten groeien dan nodig om de verwachte stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden op te vangen. Het college praat dit goed door te zeggen “de verwachte groei in het uitkeringsbestand bestaat voor een deel uit inwoners met een relatief kleine afstand tot de arbeidsmarkt.” Onze gemeente lift daarin graag mee op het budget uit de regio en laat de 55-plussers lekker “werken aan empowerment in groepsverband”. Dit stelt het college voor terwijl de economie een klap krijgt en er 120 extra werklozen zijn voorzien voor de komende vier jaar. Ook op het budget voor participatiebanen wordt 1,5 ton bespaard.
Ook wordt voorgesteld om 90.000 euro te bezuinigen op het Mantelzorgcompliment, een jaarlijkse cadeaubon voor mantelzorgers. Dit vindt onze fractie echt een klap in het gezicht van de mantelzorgers. Het is maar een klein gebaar ieder jaar, maar zeer gewaardeerd als signaal van dank. Bovendien wordt er 2 ton gekort in het budget bedoeld voor ondersteuning van zelfstandig wonende ouderen en statushouders. Dit legt volgens de PvdA fractie potentieel een extra grote druk op vrijwilligers, die toch al overuren draaien hier. Mantelzorgers krijgen nog wel steun bij hun zorgtaken.
De kaasschaaf gaat ook over de zogenaamde ‘beleidsaccentem’, allerlei activiteiten om kwetsbare groepen, zoals mensen met schulden en jongeren met problemen, te ondersteunen. Dit moet 2 tot 2,5 ton kostenbesparing per jaar gaan opleveren. We moeten de mid-term review in het Sociaal Domein nog krijgen aan het einde van dit jaar, dan kunnen we nu toch niet besluiten om te gaan snijden in het sociaal domein, zou je zeggen. Ook wil het college dat er meer inkomsten komen uit de exploitatie van de sportaccommodaties, bijvoorbeeld door het stimuleren van verhuur. Dit moet jaarlijks 50.000 euro extra aan inkomsten opleveren. Het college wil ook één formatieplaats bezuinigen op de combinatiefunctionarissen, oftewel het sportopbouwwerk. Weer een streep door een preventiemaatregel.
Ook opvallend: we gaan jaarlijks een ton minder uitgeven aan communiceren over duurzaamheid en betrekken van burgers hierbij. Waarom? Participatie en betrokkenheid van inwoners en ondernemers is een belangrijke factor in de transitie naar een duurzamer Lansingerland. Ons college wil lekker leunen op de regio en bedrijven, maar de burgers nemen ze onvoldoende mee in de duurzaamheidsopgave.
Volgens Petra Verhoef is het de hoogste tijd dat ook Lansingerland gratis OV gaat bieden aan ouderen met een laag inkomen. “Ik was zeer teleurgesteld dat hierover in deze begroting weer met geen woord over wordt gerept. Nota bene een speerpunt van de coalitie zelf. De PvdA zal hierover bij het afsluitende raadsdebat zeker met een voorstel komen”. Leefbaar 3B, die dit item heel stellig in haar verkiezingsprogramma had staan, acht het in deze tijd van corona niet verantwoord om de ouderen te stimuleren het OV te pakken. Petra vond het een slap excuus.
De titel van deze begroting luidt: ‘Gerichte keuzes, gezonde toekomst.’ Wat onze fractie betreft maakt het college met de besparingen in het sociale domein foute keuzes die leiden tot een onzekere toekomst voor kwetsbare inwoners. De rode lijn in het verhaal van ons college is weer de mythe van de “eigen kracht”, en dat is ongepast in tijden van crisis. Dit college staart zich blind op de kosten beheersen, maar moet juist de verantwoordelijk nemen om te zorgen dat zo min mogelijk mensen in de bijstand blijven en zoveel mogelijk mensen de zorg en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben.
Welk signaal geef je hemelsnaam af naar de inwoners met zo’n pakket aan maatregelen? Onze fractie stelt een heel andere aanpak voor. We maken pas op de plaats totdat de onzekerheden rond de gevolgen van de coronacrisis zijn uitgekristalliseerd. We maken een draai waarbij het collectieve belang voorop staat. We bezuinigen niet op de participatiebanen en de re-integratie, we onderzoeken de mogelijkheden van basisbanen en voeren gratis OV voor ouderen met een krappe beurs wél in. Tot slot, en dat kost nauwelijks geld, gaan we van Lansingerland een regenbooggemeente maken ter bevordering van de sociale acceptatie, veiligheid en zichtbaarheid van LHBTI-personen.
En hoe gaan we dat dekken? Als volgt: met de bezuinigingen op het sociaal domein is een bedrag van ongeveer 9 ton gemoeid. Gratis OV voor 65-plussers met een inkomen tot 120% van het bijstandsniveau gaat 1 ton per jaar kosten. De PvdA wil het schrappen van de bezuinigingen in het sociale domein en de komst van gratis OV voor ouderen onder andere dekken door een tijdelijke verhoging van de OZB. De hoogte hiervan ligt momenteel beneden het landelijke gemiddelde. OZB-verhoging is niet leuk voor huizenbezitters maar het is sociaal veel onrechtvaardiger om, zeker tijdens deze coronacrisis, de tekorten op de gemeentebegroting af te wentelen op de inwoners die het meest in de knel zitten. Van het Rijk mag verwacht worden dat zij de gemeenten het komende jaar voldoende compensatie gaat bieden voor de sterk gestegen kosten in het sociaal domein. Misschien dat de uitkomsten van de Tweede Kamerverkiezingen hierbij soelaas gaan bieden.
Stille ski-berg bij Hoge Bergsebos
Uitzichttoren bij Hoge Bergsebos
SCHULDHULPVERLENING LANSINGERLAND VER ONDER DE MAAT
Drie weken geleden berichtten wij in weekbericht 566 dat het CBS onlangs een interessant verhaal publiceerde over hoe het aantal problematische schulden zich in de periode 2016-2018 in Nederland ontwikkelde. Per afzonderlijke gemeente kun je zien hoe de concrete stand van zaken ter plaatse is. Lansingerland telde in deze periode 5.3% huishoudens met problematische schulden. Dit zijn 1230 huishoudens binnen onze gemeente. In Rotterdam ging het om 15.8% van de huishoudens (50.000 huishoudens). Rotterdam telt landelijk het hoogste aantal huishoudens met problematische schulden. Lansingerland hoort tot de groep rijke gemeenten met een relatief laag aantal huishoudens in financiële nood door schulden. In Zoetermeer gaat het om 9.9% en dus 5540 huishoudens. Buurgemeente Pijnacker-Nootdorp kent hetzelfde percentage als Lansingerland.
Uiteraard beschikt het CBS nog niet over gegevens over hoe de corona-crisis gaat uitpakken voor de financiële situatie in de huishoudens. Het is te verwachten dat met het langer duren van de crisis het aantal huishoudens in de financiële knel zal gaan toenemen.
Zie ook: https://dashboards.cbs.nl/v2/SchuldenproblematiekInBeeld/
Afgelopen week verscheen een rapport van de Rekenkamer Lansingerland over de stand van zaken met betrekking tot de gemeentelijke schuldhulpverlening in onze gemeente. Ook de Rekenkamer gaat van ongeveer 1200 huishoudens met problematische schulden uit. De droevige conclusie van de Rekenkamer is dat “het zeer onwaarschijnlijk is dat de gemeente Lansingerland genoeg doet om het aantal huishoudens met schulden naar beneden te krijgen. Dat komt vooral omdat maar weinig Lansingerlandse schuldenaren worden bereikt met hulp. Bovendien heeft de gemeente nauwelijks informatie over het aantal inwoners met schulden, over de resultaten en de uitval van de hulptrajecten en over de cliënttevredenheid. Daarom kan ze vervolgens ook niet goed bijsturen als er iets mis gaat. Het onderwerp schuldhulp heeft te weinig bestuurlijke prioriteit gekregen in de gemeente”.
Volgens de Rekenkamer meldden zich steeds slechts zo’n 180 Lansingerlandse huishoudens aan voor schuldhulpverlening en/of hulp bij schulden. “Dat betekent dat slechts 15% van de doelgroep hulp kreeg. Dit is, ook vergeleken met resultaten in andere gemeenten in de regio, heel erg weinig. De gemeente heeft bovendien nauwelijks zicht op hoeveel mensen aan het begin of tijdens het trajecten uitvallen of waarom dat gebeurt. Ook is er te weinig hulp voor schuldenaren met ‘zware’ problematiek: mensen met ernstige andere problemen of met heel acute schuldproblemen zoals dreigende huisuitzetting. Verder heeft de gemeente verschillende in haar beleidsplannen voorgenomen maatregelen niet of nauwelijks uitgevoerd, zoals het verbeteren van de afstemming tussen de uitvoerders, het bekender maken van schuldhulpverlening onder de inwoners en het uitbreiden van het vroegsignaleringssysteem voor schulden. Bovendien weet de gemeente weinig over hoe inwoners de hulp van al deze organisaties ervaren. Ten slotte werken de beleidsadviseurs schuldhulpverlening met een zeer incompleet dossier. Alles bij elkaar toont het college dat het thema schuldhulpverlening weinig bestuurlijke prioriteit heeft”.
De PvdA-fractie is niet verrast door de harde conclusie van de Rekenkamer. Ons viel al eerder het gebrek aan sociale passie op als het gaat om armoede en schuld en nu toont ook dit rapport het gebrek aan bestuurlijke verantwoordelijkheid. Het past in een patroon dat wij al eerder signaleerden zoals het niet volledig in beeld willen of kunnen krijgen van het aantal kinderen dat in Lansingerland in armoede opgroeit en het blijven volharden in de ‘eigen kracht’ ideologie bij de WMO en Jeugdzorg. Dit is des te meer zorgelijk omdat de coronacrisis de vraag naar gemeentelijke (schuldhulp)hulpverlening de komende periode waarschijnlijk fors zal doen groeien. Het aantal mensen dat schuldproblemen heeft in Lansingerland is, vergeleken met andere gemeenten, nog te behappen. Je zou dus zeggen dat de gemeente deze huishoudens in beeld moet kunnen krijgen om hen gericht te kunnen adviseren en steunen. Laagdrempelige en uitnodigende hulpverlening is noodzakelijk. Het rapport van de Rekenkamer rapport komt binnenkort op de agenda van de raadscommissie Samenleving en de Raad. Tijdens de beeldvormende avond van woensdag 4 november 2020 zal de rekenkamer het rapport toelichten en kunnen de fracties vragen stellen.
Runderen in Lage Bergsebos
MAXIMAAL 30 KM IN DE BEBOUWDE KOM
NRC meldde afgelopen dinsdag dat een meerderheid van de Tweede Kamer heeft ingestemd met een motie van SGP en GroenLinks om binnen de bebouwde kom een standaardlimiet van 30 kilometer per uur in te voeren. Daarbij moet nog wel onderzocht worden op welke plekken uitzonderingen kunnen gelden. Deze partijen hopen met het verlagen van de standaardsnelheid het aantal verkeersdoden te verminderen. Bij de nieuwe standaardlimiet van 30 kilometer per uur kunnen volgens de motie uitzonderingen gelden. Daarbij moet gedacht worden aan doorgaande wegen, als het veilig kan. Samen met gemeenten en de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid wordt onderzocht welke plekken kunnen worden uitgezonderd van de nieuwe regel. Op dit moment is een maximumsnelheid van 50 kilometer per uur leidend in de bebouwde kom, aldus NRC.
De door de Tweede Kamer aangenomen motie sluit goed aan bij één van onze PvdA-Top 10 prioriteiten. In ons verslag over het eerste halfjaar 2020 van 18 juli 2020 meldden wij dat het college van Lansingerland werkt aan een nieuwe versie van de Mobiliteitsnota. Door corona is dit vertraagd. Deze nota bevat onder andere een analyse van de huidige en te verwachten verkeersstromen en ook nieuwe maatregelen om in de huidige knelpunten te voorzien. Een probleem is de snelle toename van het fiets- en scooterverkeer en de enorme verscheidenheid aan type fietsen en scooters. Op vaak smalle fietspaden proberen langzame, snellere en supersnelle fietsers en scooterrijders hun weg te vinden. De aloude stadsfiets van 15 km concurreert met de eigentijdse Speed-Pedelec die wel 40 km per uur haalt. De PvdA-fractie is voorstander van onderzoek om de maximumsnelheid op alle gebiedsontsluitingswegen terug te brengen naar 30 km. De traditionele fietspaden worden dan uitsluitend bedoeld voor fietsers met een snelheid tot 25 km. De huidige autowegen krijgen een dubbele bestemming: auto’s en fietsers/scooters die harder dan 25 km kunnen rijden. De PvdA-fractie is heel benieuwd hoe het college bij het opstellen van een nieuw mobiliteitsplan om zal gaan met de nieuwe 30 km norm in de bebouwde kom. 50 km in de bebouwde kom moet echt een grote uitzondering worden, ook op de gebiedsontsluitingswegen.
Bouw tunnel A16 Rotterdam onder Rotte
Tot slot: Hoe ziet de komende week eruit? Maandag is Paul Hofstra op bezoek bij onze fractie om over nieuwe onderwerpen voor onderzoek te praten. Dinsdag is er een presentatie over de ruimtelijke aanpassingen die nodig zijn bij Bosland en het afvalbrengstation in Bergschenhoek. Ook is er een raadswerkgroep over de diverse Verbonden Partijen waarvan onze gemeente deel uitmaakt. Het debat op donderdag over de Begroting 2021-2024 belooft spannend te worden. Onze fractie heeft een flink aantal amendementen en moties en ook de andere fracties hebben het een en ander aangekondigd. GroenLinks bereidt een raadsbrede motie voor om stappen te zetten richting een veiligere N209, mogelijk zelfs door te gaan pleiten voor 50 km per uur op het stuk tussen Bergschenhoek en Bleiswijk. Voor onze fractie is een veilige N209 al lange tijd een speerpunt. De Provincie is er vast ook wel voor te porren. Heb een goede week!
Molenstomp in Hoge Bergsebos
Werken aan tracé A16 tussen Grindweg en Rotte
Wegverlegging Oudelandselaan Berkel
Rodebrug in Berkel
Cultuurfabriek in Bergschenhoek
