WEEKBERICHT PVDA FRACTIE 3 T/M 9 APRIL 2021

10 april 2021

Dit is nummer 588 van de weekberichten van de PvdA-fractie in Lansingerland! Centraal deze week stond het heftige debat over de grondprijzen voor sociale bouw in Lansingerland. De volledige coalitie zag geen noodzaak om de verhoging (deels) terug te draaien. Zij verwachten écht geen negatieve gevolgen voor de bouw van sociale huurwoningen in Lansingerland. Durven zij het later aan de woningzoekenden uit te leggen als het effect er wél is? Op vrijdagavond ging Petra Verhoef hierover verder in gesprek met Ed van Santen van de VVD bij RTV Lansingerland (Het Magazine, 09-04-2021, rond 18.10 uur). We sluiten het weekbericht af met een collegebrief over de nieuwste stand van zaken op Wilderszijde: het college kiest het scenario met wel 25% sociale bouw, maar helaas minder betaalbare bouw dan gepland. Dat ziet onze fractie toch liever anders.

Polderhuis in Bergschenhoek

COALITIE GAAT AKKOORD MET FORSE VERHOGING GRONDPRIJS VOOR SOCIALE HUUR

In weekbericht 587 berichtten wij uitvoerig over het besluit van het college om de grondprijs voor de bouw van sociale huurwoningen in twee stappen (2021 en 2022) met bijna 60% te verhogen. Dit betekent dat het plan om 600 sociale huurwoningen op Wilderszijde te gaan bouwen op basis van de prijsstijging in 2021 al zo’n 4 miljoen euro duurder wordt voor de woningcorporatie die daar gaat bouwen. Het bouwen van bijna 3000 sociale huurwoningen, zoals recentelijk genoemd in het aanbod van het college aan de provincie Zuid-Holland om de komende jaren in Lansingerland te voorzien in de grote lokale en regionale vraag naar dit type woningen, gaat dus naar schatting minimaal 20 miljoen euro extra kosten voor de woningcorporatie(s).

De PvdA fractie heeft op 31 maart aan het college een reeks schriftelijke vragen gesteld om te weten te komen wat het college bezielde om dit besluit te nemen en waarom de raad niet vooraf bij de besluitvorming is betrokken. Grondprijzen zijn een collegebevoegdheid, maar het college had kunnen aanvoelen dat dit bijzonder gevoelig ligt. Op 7 april kregen wij een antwoord op onze schriftelijke vragen.

De PvdA fractie vindt de antwoorden teleurstellend. Het college geeft aan dat haar besluit om de grondprijzen te verhogen, gebaseerd is op een regionaal vergelijkend onderzoek. Waarom er alleen maar een vergelijkend onderzoek naar grondprijzen is gedaan en niet naar de percentages sociale huurwoningen in andere gemeenten in de regio maakte het college niet duidelijk. Was dit wel gebeurd dan had het college gemerkt dat Lansingerland, wat het aantal sociale huurwoningen betreft, helemaal aan de onderkant bengelt en een forse inhaalslag moet maken. Om dit te stimuleren, is juist een lagere grondprijs nodig, vindt de PvdA-fractie. En dat vindt ook 3B Wonen, die erg teleurgesteld is over deze forse verhoging en gevolgen voorziet voor aantallen te realiseren woningen of de kwaliteit ervan.

Het college meldt ons dat hogere grondprijzen mogelijk een oplossing bieden voor financiële knelpunten om bouwplannen rond te krijgen maar dat dit niet de aanleiding voor verhoging is. De PvdA-fractie heeft hier grote vraagtekens bij. Het college zit met een gat van 11 miljoen in de ontwikkeling van Wilderszijde. Het ligt voor de hand dat zij is gaan uitzoeken aan welke knoppen er nog gedraaid kon worden om dit tekort te verminderen. Het college stuitte toen op de mogelijkheid om de grondprijzen voor sociale huurwoningen te gaan verhogen. Deze prijzen waren de afgelopen jaren niet verhoogd. Kennelijk was er bij het college geen urgentie om dit te doen omdat er tot voor kort in Lansingerland toch maar mondjesmaat sociaal gebouwd werd. Dit gaat de komende jaren onder druk van provincie en regio stevig veranderen.

Afgelopen woensdag 7 april agendeerden wij een bespreekpunt hierover op de agenda (punt 5b) van de commissie Algemeen Bestuur. Wij wilden te weten komen wat de andere fracties van de door het college vastgestelde verhoogde grondprijzen voor de sociale bouw vonden. Ook wilden wij van hen horen of zij, net als de PvdA, vinden dat het college dit besluit moet terugdraaien.

Tijdens deze commissievergadering ontstond een stevig debat tussen alle coalitiepartijen en het college enerzijds en alle oppositiepartijen anderzijds. De fractie van Leefbaar 3B zette de toon met de stelling dat de raad zelf heeft besloten om de uitvoering van het grondbeleid bij het college te leggen. Het moet hierbij om een marktconforme prijsstelling gaan en dit is, gezien de resultaten van de benchmark, in Lansingerland niet het geval. Leefbaar 3B sprak van een ‘pijnlijk besluit’ maar onvermijdelijk, omdat onze gemeente met haar prijzen onder de markt zat. Leefbaar 3B verwacht geen negatief effect op de snelheid waarmee sociale huurwoningen zullen worden gebouwd. De fractie beriep zich op VNG onderzoek dat deze stelling onderbouwt.

De fracties van VVD, CDA en ChristenUnie schaarden zich achter dit verhaal. Ook de VVD vindt dat hogere grondprijzen niet tot een lagere bouwproductie hoeven te leiden. “Sociaal bouwen moet wel betaalbaar blijven voor de gemeente Lansingerland”. Volgens de VVD is onze corporatie 3B Wonen een rijke corporatie die het financieel niet sterkte gemeente Lansingerland best wel een handje mag helpen om de bouw van sociale huurwoningen mogelijk te maken. Hij repte overigens niet van de 137 miljoen euro Eneco gelden die Lansingerland op de plank heeft liggen.

Het CDA ging ook mee met het collegevoorstel maar toonde wel begrip voor de lastige situatie waarin 3B Wonen verkeert. “Sociaal bouwen heeft topprioriteit dus we moeten goed kijken welke instrumenten het beste uitpakken”. De fractie sneed de optie aan om weer opnieuw actief grondbeleid te gaan voeren om meer grip te gaan krijgen op de uitgifte van bouwgronden.

Alle coalitiepartijen hadden wel vraagtekens en zorgen bij de wijze van communiceren tussen het college van Lansingerland en de directie van 3B-Wonen. “Er zit een groot gat tussen de beleving van 3B-Wonen en die van het college”. Zij gingen vervolgens uitvoerig in op het belang van het repareren van de relatie. Natuurlijk, maar het college had het nooit zo ver moeten laten komen met zo’n strategisch belangrijke partner.

De fracties van WIJ Lansingerland, D66 en GroenLinks schaarden zich eensgezind achter de standpunten van de PvdA fractie. WIJ Lansingerland: “Door de grondprijs te verhogen geeft het college het signaal dat het eigenlijk geen extra sociale huurwoningen wil bouwen. Waarom de invalshoek van de ondernemer gekozen en niet die van de sociale huisvester?” D66 vond dat de grondprijzen wel degelijk invloed zullen hebben op het tempo van het bouwen van sociale huurwoningen. “Er is nu al een grote achterstand dus verhoging van de grondprijs is niet logisch als het gaat om een serieuze poging om deze achterstand in te lopen”.

Voor PvdA-fractievoorzitter Petra Verhoef liggen de zaken duidelijk. “Welk signaal geef je als college aan al die woningzoekenden in Lansingerland en regio die al jaren smachten naar een betaalbaar huis wanneer je de grondprijs zo stevig verhoogt? In de beleving van mensen kan dit toch niet anders betekenen dat er minder sociale huurwoningen door corporatie 3B Wonen kunnen worden gebouwd dan bij een lagere grondprijs het geval is? We hebben het hier wel over het recht op wonen dat in artikel 22 van de Grondwet verankerd is. Volkshuisvesting is een keiharde overheidstaak. Hier spreekt het college als koopman en niet als volkshuisvester. We moeten niet redeneren als koele projectontwikkelaar maar als warme volkshuisvester. Geef ruim baan aan de strategische samenwerking tussen 3B Wonen en de gemeente Lansingerland. 3B Wonen is een volwaardige, speciale partner en niet zo maar een marktpartij. Het doel moet zijn om huizen voor mensen haalbaar en betaalbaar te houden”.

Voor wethouder Jan Willem van den Beukel (CDA) die grondzaken in zijn portefeuille heeft, is de nota Grondbeleid uit 2019 leidend. Hij gaf aan dat deze nota op zichzelf staat maar natuurlijk wel raakvlakken heeft met de plannen om vele sociale huurwoningen te gaan bouwen. Hij vond dat de oppositiepartijen ten onrechte het grondbeleid koppelen aan de plannen om meer sociaal te gaan bouwen alhoewel hij zich ook wel realiseerde dat dit tegenstrijdig kan aanvoelen. “Valt dit wel goed en is dit wel handig? Maar het college moet toch het grondbeleid uitvoeren”, aldus de wethouder die verder gaf aan het negatieve effect van het verhogen van de grondprijs op de bouw van sociale huurwoningen niet te zien. Hij vindt dat de maatschappelijke doelen niet in gevaar komen.

De reden waarom de grondprijzen voor sociale huurwoningen door het college onder de loep genomen zijn, waren volgens de wethouder de turbulente financiële ontwikkelingen op de woningmarkt. Daarin paste een vergelijkend onderzoek naar de grondprijzen voor de sociale huur in andere gemeenten. Zoals gezegd: het college denkt als een koopman dus niet als sociale huisvester.

In tegenstelling tot zijn collega Kathy Arends (Wonen) betreurde wethouder Van den Beukel de communicatieproblemen met 3B Wonen: “Buitengewoon vervelend, het college trekt zich dit aan”. Voor wethouder Arends is er niets aan de hand: “Er is structureel overleg met 3B Wonen en er zijn voor 2020 en 2021 afspraken gemaakt over een intensievere samenwerking. Er is een positieve evaluatie van beide kanten”. Uitspraken die volkomen haaks staan op het verhaal van 3B Wonen.

De oppositiepartijen zullen de komende week met elkaar overleggen welke motie(s) zij naar aanleiding van dit debat tijdens de komende raadsvergadering zullen indienen. Wordt dus vervolgd!

Leeuwenkuil in Bergschenhoek

Voorjaar in het Rottemerengebied

Voorjaar in de Noordpolder

WEL 25 PROCENT SOCIALE HUURWONINGEN OP WILDERSZIJDE, MAAR MINDER BETAALBARE WONINGEN

Afgelopen week berichtte het college in de raad bezwaar te gaan maken bij de minister BZK in verband met de afwijzing die Lansingerland kreeg op haar aanvraag voor een bijdrage van €11 miljoen in het kader van de landelijke Woningbouwimpuls voor de ontwikkeling van Wilderszijde. De minister vindt de plannen van het college van Lansingerland te duur. Meer huizen bouwen dan de voorgestelde 2600 en minder parkeerplekken realiseren dan een meerderheid in de raad wenselijk vindt, is volgens de minister een prima oplossing om het tekort af te dekken. Zie hierover onze berichtgeving van juni 2020 in de weekberichten 557, 558 en 559 waarin wij het standpunt van de minister BZK al voorspelden.

Het college deed de raad ook een voorstel voor het vervolgtraject voor de verdere ontwikkeling van Wilderszijde nu de minister financieel niet over de brug gekomen is. Het gaat hier om het in juni 2020 door de raad geaccordeerde ‘terugvalscenario’ voor het geval er onverhoopt geen bijdrage uit de Woningbouwimpuls zou worden ontvangen. Het ging om de volgende opties: 1) Huidige plan zelf financieren; 2) Huidige plan herijken binnen de kaders van het vastgestelde Masterplan Wilderszijde 2030; 3) Huidige plan herijken buiten de kaders van het vastgestelde Masterplan Wilderszijde 2030 en 4) Niets doen, geen nieuw plan.

Het college stelt de raad nu voor om te kiezen voor de tweede optie, namelijk om het huidige plan te herijken binnen de kaders van het vastgestelde Masterplan Wilderszijde 2030. Dit betekent dat het woningbouwprogramma wordt gerealiseerd met 40% betaalbare woningen, waaronder 25% sociale huur en 15% betaalbaar (max. €254.000 VON of max. €900/maand, inclusief energiebesparende maatregelen). Volgens het college is 25% sociaal en 15% betaalbaar in lijn met het oorspronkelijke plan voor Wilderszijde en is het ook een concretisering die past binnen de vastgestelde 30 tot 40% (bovenkant van de bandbreedte) betaalbare woningen in het Masterplan.
Aanvullend op het betaalbare programma wordt minimaal 5% van de woningen gerealiseerd tussen €254.000 en max. €344.500 VON (of maximaal €1.000/maand), conform eisen NHG en inclusief energiebesparende maatregelen.

De PvdA fractie geeft er op basis van de beschikbare informatie de voorkeur aan om te kiezen voor de eerste optie (“huidige plan zelf financieren”), dus uit eigen gemeentelijke middelen het tekort van 11 miljoen afdekken. Denk maar aan de Eneco gelden. Wij zijn blij dat het percentage van 25% sociale huurwoningen overeind is gebleven, maar wij zien toch een slechter aanbod aan betaalbare koop- en huurwoningen dan er sprake was in de aanvraag die bij de minister BZK is gedaan. Daarin (zie het raadsvoorstel van 28 juni 2020 op pagina 6) was sprake van 15% betaalbare koopwoningen tot €250.000 en huurwoningen tot €900/maand en bovendien ook van 10% betaalbare koopwoningen tot €310.000 en huurwoningen tot €1000/maand. In de variant die het college nu presenteert, komt de groep woningzoekenden die aangewezen zijn op het aanbod betaalbare koop- en huurwoningen er een stuk bekaaider vanaf. Wilderszijde dreigt nu toch weer een wijk te worden voor vooral de mensen met een goedgevulde portemonnee, de Lansingerlandse invulling van het dorpsachtige karakter.

Op dinsdagavond 20 april krijgt de raad een presentatie van dit plan. We gaan kijken hoe de reacties zijn.

Hagelbui bij Rubenslaan/Orteliusdreef in Bergschenhoek

Eilanden bij Rubenslaan in Bergschenhoek

Tot slot: De week die voor de deur staat heeft als belangrijkste vergadering de bijeenkomst met de sportverenigingen over het accommodatieplan voor de sport. We zijn benieuwd naar de reacties van de verenigingen op de keuzes die het college voorstelt. Op 15 april komt de raad bijeen voor de herbenoeming van burgemeester Van de Stadt. De bijeenkomst vindt fysiek plaats in de ruime NH Kerk in Bergschenhoek. Heb een goede week!