PVDA FRACTIE AAN HET WERK: PERIODE 14 – 18 APRIL 2014

Dit 14de weekverslag in 2014 aflevering 307 sinds begin 2007, betreft de dingen die wij deden tijdens de afgelopen week. Het was de week waarin het rapport ‘Twintig jaar Vinex’ verscheen, het college onze schriftelijke vragen over verbeteringen aan ons openbaar vervoer beantwoordde, de eeuwenoude Laan van Koot onder vuur kwam te liggen en het aan het front van de coalitievorming opnieuw compleet stil bleef.

TWINIG JAAR VINEX GESCHIEDENIS

Het was inderdaad het Rijk dat in de jaren ’90 van de vorige eeuw aan Bergschenhoek en Berkel en Rodenrijs de opdracht gaf om eerst in het kader van de Vinex en vervolgens de Vinac grootschalig aan de Rotterdamse noordrand te gaan bouwen. Deze opdracht was dwingend. Maar deze opdracht laat onverlet dat de 3B gemeenten en hun rechtsopvolger Lansingerland wel degelijk eigen beleidskeuzes hebben gemaakt waardoor bij het gemeentebestuur van Lansingerland een eigen verantwoordelijkheid ligt om tot een oplossing te komen. Het rapport ‘’Twintig jaar Vinex’ dat op initiatief van de PvdA fractie (begrotingsdebat november 2013) afgelopen week is verschenen, biedt daarover helderheid.

Bij de Vinex en Vinac opdracht ging het in totaal om de bouw van 12400 woningen. De aftrap vond plaats in 1995 in Bergschenhoek. Berkel en Rodenrijs ging pas vanaf 2000 aan de slag. Op dit moment moeten er nog ongeveer 3000 woningen gebouwd worden exclusief 1200 woningen op Wilderszijde die buiten de Vinex & Vinac taakstelling vallen. Deze woningen zijn een verhaal apart en zijn een gevolg van de eigen beleidskeuzes die de toenmalige gemeente Bergschenhoek in de jaren ’90 van de vorige eeuw maakte.

Het rapport ‘Twintig jaar Vinex’ leest als een spannend jongensboek. Het laat zien hoe zeer de wereld van het plannen & bouwen zich tijdens de afgelopen 20 jaar ontwikkelde. Kernmerk was de sterke centrale overheidsturing in de aanvang en de behoefte om de planning zoveel mogelijk in eigen overheidshanden te nemen en niet aan de markt over te laten. Het werd als een uitdrukkelijke overheidsverantwoordelijkheid gezien om te voorzien in de bouw van woningen voor woningzoekenden en de planning van de woningbouw goed in de hand te houden. Kenmerk was ook de aanbod gerichte sturing van het type en de aantallen woningen die gebouwd werden. De eigen regio stond voorop. Naar wat de buurregio’s deden werd van overheidswege nauwelijks gekeken. Pas in 2007, aan de vooravond van de financiele crisis van 2008, zagen projectontwikkelaars dat aanpalende regio’s elkaar compleet voor de voeten gingen lopen. De sterke overheidsturing verklaart ook de alom aanwezige neiging van gemeenten om actief grondbeleid te gaan voeren. Dit werd nooit officieel rijksbeleid maar werd in Nederland wel gangbaar. Daarmee wilden gemeenten grote vertragingen in de bouw voorkomen en wilden zij ook zeker stellen dat de geplande ontwikkeling daadwerkelijk overeenkomstig de afspraken zou worden gerealiseerd. Dat dit ook financieel aantrekkelijk kon zijn, was mooi meegenomen maar geen centrale doelstelling. Ook Bergschenhoek en Berkel en Rodenrijs kozen er voor om via actieve grondpolitiek (dat is iets heel anders als de veel gebruikte term ‘grondspeculatie’) zelf regie te houden over de te voeren grondexploitaties. De Stadsregio stelde in ruil voor het beschikbaar stellen van budgetten stevige taakstellingen met betrekking tot het aantal te bouwen woningen. Niet op tijd bouwen betekende stevige boetes. De gemeenten konden dit vermijden door zelf de regie te voeren en de ontwikkeling niet over te laten aan marktpartijen.

Toeval, pech en verkeerd uitgepakte eigen keuzes maakten dat Lansingerland in de financieel benarde situatie is terecht is gekomen waarin het momenteel verkeert. Een leningenschuld van 300 miljoen euro, een algemene reserve die negatief is, veel te hoge renteverplichtingen die een enorme druk zetten op de bedrijfsbegroting en geen enkel weerstandsvermogen. De opmaat voor het starten van de artikel 12 procedure.

Hoe zit dat precies met toeval, pech en de eigen beleidskeuzes? Een kort overzicht. Anders dan in bijvoorbeeld de Vinex gemeente Barendrecht moesten er in Lansingerland veel grond verworven worden waarop glastuinbouwbedrijven waren gevestigd. Het ging in vergelijking met landbouw of weidegronden om vele, relatief kleine percelen waarop bedrijven stonden die uitgekocht moesten worden of dienden te worden verplaatst. Dat kostte veel inspanning & vooral ook tijd. De start van de bouw in vooral Berkel en Rodenrijs werd daardoor sterk vertraagd. De aanleg van de HSL remde de snelle ontwikkeling van de wijken aan de Parkzoom af omdat er veel tijd nodig was voor de definitieve tracébepaling en de inpassing van de spoorbaan in de omgeving via een geplooid maaiveld. De vertraging van de aanleg van de N471 maakte dat de ontwikkeling van het bedrijventerrein Oudeland veel later startte dan aanvankelijk gepland. Het niet doorgaan van de zandwinning en de Boterdorpseplas op Wilderszijde vanwege gewijzigde inzichten van Rijk en Provincie maakten dat de gemeente Bergschenhoek met grond bleef zitten en er voor koos om bovenop de afgesproken taakstelling ter plaatse nog eens 1200 extra woningen te gaan bouwen.

De belangrijkste factor was echter het niet doorgaan van de Stadsprovincie Rotterdam in 1996. Deze Stadsprovincie zou zware bevoegdheden krijgen op het gebied van de woningbouw, ruimtelijke ordening, economie en infrastructuur. De Stadsregio Rotterdam die dit bestuurlijke gat moest gaan opvullen kende deze bevoegdheden niet. De financiele verantwoordelijkheden dienden nu anders geregeld te worden. Bergschenhoek en Berkel en Rodenrijs kregen afkoopsommen voor de te nemen risico’s vanwege de Vinex en Vinac in de vorm van forse lumpsum uitkeringen. De Stadsregio bemoeide zich verder in feite alleen maar met het bewaken van de afgesproken aantallen te bouwen woningen en de verdere (overspannen) planning. Wat begon als een regionaal project werd daardoor een puur gemeentelijke aangelegenheid. Dat viel bij de 2B-gemeenten wel in het putje want zo konden zij voortaan zelf sturing geven voor wie en welk type woningen zij wilden bouwen. De angst voor de grote stad was (en is ook nu) groot. De behoefte aan het behoud van een eigen dorpsidentiteit evenzeer. Daar is een hoge prijs voor betaald. Dat wordt nu vaak vergeten. Wellicht is juist dit de grootste financiele ‘boosdoener’ geweest. Opvallend is dat in de periode tot 2005 nauwelijks werd voldaan aan de Stadsregionale taakstelling om sociaal bereikbare huurwoningen te bouwen. Die opdracht paste immers in de Stadsregionale gedachte om de druk van lage inkomens in de grote stad regionaal te gaan spreiden.

Wel werd in 1996 afgesproken dat, indien zich majeure afwijkingen zouden voordoen van de gemaakte calculaties op regionaal en/of landelijk niveau, er zou worden bezien welke consequenties dat zou hebben voor de afspraken. Wonderlijk is dat deze afwijkingen zich vanaf 2009 volop voordeden maar dat van de zijde van de gemeente Lansingerland op deze clausule bij de Stadsregio geen beroep is gedaan. Wij van de PvdA fractie kenden deze clausule ook niet.

Pech, toeval, verkeerd uitpakkend eigen beleid, bestuurlijke dromen van 25 jaar gelden en vertragingen brouwden de noodlottige mix waarin Lansingerland anno 2014 in terecht gekomen is. Onze wereld is sinds 2008 compleet op de kop gezet. Wij zijn nu in een totaal andere werkelijkheid terecht gekomen. Wanneer je leest over hoe het er in het midden van de jaren ’90 in Bergschenhoek aan toe ging toen een klein dorp op basis van goed vertrouwen tussen gemeentelijke overheid en ontwikkelaars & bouwers en doorbordurend op de vertrouwde aanpak van jaren her aan de slag ging met de gigantische Vinex bouwopdracht, dan realiseer je je pas goed hoe ingrijpend de wereld in Lansingerland inmiddels veranderd is.

Het rapport ‘Twintig jaar Vinex’ biedt prima handvatten voor de verdere discussie over hoe het verder met de financiën van Lansingerland moet. Helder is dat ook Lansingerland bestuurlijke verantwoordelijkheid moet dragen voor de eigen bestuurlijke beslissingen in de periode 1995-2010. Maar ook Rijk, Provincie en Stadsregio zijn aan zet. Want bij hen lag de primaire verantwoordelijkheid. Opvallend is dat het CDA en de Christen Unie die in de periode 1995-2010 Bergschenhoek en Berkel en Rodenrijs op het terrein van woningbouw en grondexploitaties vitale bestuursrollen vervulden ook nu mogelijk weer aan zet zijn om aan de nieuwe coalitie 2014-2018 mee te gaan doen. Komen we dan nooit van dat ongrijpbare & peperdure fenomeen ‘Behoud van eigen dorpsidentiteit’ af?

Wilt u het hele rapport lezen? Kijk dan op:   140411 Brief aan raad betr rapportage historisch feitenonderzoek

COLLEGE REAGEERT OP PVDA VRAGEN OVER OPENBAAR VERVOER

In ons weekverslag 9 van 14 maart 2014 (https://lansingerland.pvda.nl/2014/03/14/pvda-fractie-aan-het-werk-periode-10-14-maart-2014/ ) berichtten wij over de open brief die PvdA Tweede Kamerlid Duco Hoogland, het Rotterdamse PvdA gemeenteraadslid Leo Bruijn en Gerard Bovens naar algemeen directeur van de RET Pedro Peters stuurden over een hogere frequentie van Metro E in de spitsuren en de wens voor nachtvervoer in de weekenden op deze zelfde Metrolijn. De RET reageerde toen prompt en honoreerde onze vraag over een hogere frequentie in de spits maar zag nachtvervoer in het weekend niet zitten. Meer daarover in weekverslag 9 en de bijgaande link.

Over deze kwestie stuurden wij ook schriftelijke vragen aan ons college. Afgelopen week kregen wij van de zijde van het college de volgende reactie.

Vraag 1.

Deelt het college de wens van de PvdA fractie om zo snel mogelijk de frequentie vanMetrolijn E van maandag t/m vrijdag tijdens de ochtend en avondspits te verhogen dan wel de capaciteit uit te breiden middels extra rijtuigen?

Antwoord

Metrolijn E vormt de ruggengraat van het OV van en naar onze gemeente. Wij vinden het belangrijk dat de metro voldoende capaciteit biedt aan bestaande reizigers en ruimte biedt voor verdere vervoersgroei. Frequentieverhoging is daarbij voor de metroreizigers aantrekkelijker. Voorwaarde bij deze optie is wel dat er goede aansluitingen op de buslijnen 170 en 173 blijven bestaan.

Vraag 2.

Deelt het college de wens van de PvdA fractie om de dienstregeling op vrijdag- en zaterdagavond cq nacht, middels een halfuursdienst tot ongeveer 02.30 uur te verlengen?

Antwoord

Uitbreiding van de metro-dienstregeling op vrijdag en zaterdagnacht kan aantrekkelijk zijn voorbezoekers aan de grote steden. Veel reizigers zullen nog wel het laatste stuk naar huis per auto of fiets moeten afleggen. Voor uitgaand publiek hebben zowel RET als HTM een nachtnet met bussen opgezet. Voordeel daarvan is dat reizigers dicht bij hun woning kunnen worden gebracht. De BOB-bus biedt nu al een verbinding met Rotterdam, maar helaas nog niet met Den Haag en Zoetermeer. Wij delen uw wens om te komen tot verruiming van de mogelijkheden van het openbaar vervoer in de nachtelijke uren van het weekend.

Vraag 3.

Is het college bereid om hierover het gesprek aan te gaan met het bestuur van de Stadsregio, de toekomstige Vervoersautoriteit in de nieuwe Metropoolregio en de exploitant RET?

Antwoord

Wij onderschrijven uw wens om te komen tot een zo aantrekkelijk mogelijk OV-aanbod. Daarom betrekken wij uw vragen bij onze gesprekken met de RET en onze reactie op de ontwerp-vervoerplannen voor de dienstregeling van 2015 die wij aan het Dagelijks Bestuur van de stadsregio zullen sturen. Onze reactie stemmen we overigens ook af met de gemeenten Delft, Pijnacker en Zoetermeer.

Vraag 4.

Is het college tevens bereid in deze samen op te trekken met het college van Rotterdam en Den Haag?

Antwoord

Indien de nieuwe colleges van omliggende gemeenten, Den Haag en Rotterdam zulke plannen steunen, zijn wij uiteraard bereid samen met hen op te trekken.

Vraag 5.

Wil het college de Raad actief en periodiek informeren over de voortgang van deze gesprekken?

Antwoord

Wij zullen u op de hoogte houden van de ontwikkelingen, en waar mogelijk betrekken bij de gemeentelijke standpuntbepaling. Wij verwachten onze concept-reactie op de dienstregeling 2015 in de commissie Ruimte op 10 juni met u te kunnen bespreken.

Wij zijn blij dat ook ons college de optie voor nachtvervoer in het weekend op Metrolijn E ondersteunt. Wij zijn benieuwd of druk vanuit de stadsregio de RET directie er toe zal brengen nog eens serieus de vraag naar nachtvervoer op deze lijn te onderzoeken. In juni praten wij daarover verder.

ALARM OVER DE LAAN VAN KOOT

Afgelopen donderdag hoorden wij dat een aannemer begonnen is met het bouw en woonrijp maken van Bedrijvenpark Oudeland, fase II. Volgens een bewonersbrief is er ook gestart met het aanleggen van een tijdelijk fietsroute ter vervanging van de doorgaande fietsroute over de Laan van Koot. ‘Om de aanleg van het tijdelijke fietspad en de aanleg van bedrijventerrein Oudeland mogelijk te maken, is het noodzakelijk om de Laan van Koot tussen de Zuidersingel en de N471 af te sluiten voor het auto- en vrachtverkeer vanaf 31 maart 2014’.

Gaat de eeuwenoude Laan van Koot, de Via Appia nu verdwijnen? Dat zou een klap in het gezicht zijn voor een ieder die de historie van Rodenrijs een goed hart toedraagt. Al in 2008 speelde het mogelijk verdwijnen van onze Via Appia. Wij stelden dat toen in de raad aan de orde. Op 16 april 2008 meldde het toenmalige college ons dat ook zij het zouden betreuren wanneer een belangrijk deel van de laan van Koot zou komen te vervallen. “Wij zullen nader onderzoek doen naar mogelijkheden om een evenwichtige balans te bereiken tussen de historische waarden in het gebied en een efficiënt verkavelingsplan”. Voorts: “Sinds ons besluit in december 2007 zijn er echter nieuwe ontwikkelingen in het stratenplan van Oudeland. Het zou kunnen zijn dat de Zeppelinstraat een iets andere ligging krijgt ten opzichte van het gedeelte van de Laan van Koot richting de Rodenrijseweg. Naar verwachting zal deze zomer het inrichtingsplan, waarin het definitieve stratenplan is opgenomen, voor besluitvorming worden voorgelegd. Om deze reden hebben wij besloten ons besluit van 18 december 2007 in te trekken in afwachting van het definitieve stratenplan. De aanwonenden zullen wij hiervan op de hoogte stellen”.

Sindsdien is het in de richting van de raad al 6 jaar stilte geblazen. Totdat deze week de bewonersbrief ons ter ore kwam. Wij gaan aan het college vragen wat er nu precies aan de hand is. De bijgaande foto’s tonen de situatie ter plekke op 18 april 2014. Gaat hier zonder slag of stoot zo maar een uniek monument uit de geschiedenis van Lansingerland verloren? Wij kunnen ons het niet voorstellen. Wij nemen volgende week in ieder geval politieke actie!

Foto’s van de sloop van de eeuwenoude Laan van Koot

TOT SLOT

De coalitievorming loopt al vier weken in complete stilte. Vergeleken met de aanpak in Pijnacker-Nootdorp en Zoetermeer waar de rest van de raad periodiek bijgepraat wordt, een bizarre gang van zaken. De PvdA fractie zal, mocht de coalitie van Leefbaar 3B, CDA, CU en D66 feitelijk tot stand komen, alleen tot (strategische) samenwerking bereid zijn als het past binnen de uitleg die de PvdA fractie geeft aan het dienen van het algemeen belang. Wij werken niet mee aan toekomstige coalitiedoelstellingen die haaks staan op onze eigen strategische doelen. Onze brede politieke netwerken zullen wij voortaan uitsluitend voor de realisering van onze eigen PvdA doelen gaan inzetten. Dat Lansingerland zo politiek-bestuurlijk geïsoleerd kan raken, zal ongetwijfeld een ingecalculeerd risico van de mogelijk nieuwe coalitie zijn.

Sam de Groot had afgelopen woensdag een bijpraat overleg met Bewonersvereniging Rodenrijs West over de komst van de A13/A16 en hun zorgen over de inpassing van deze nieuwe snelweg ter hoogte van de kruising met de N471. Zie hierover ons weekverslag 13. Deze bewonersvereniging is goed bezig om hun terechte belangen ook goed op het netvlies van het ministerie van I&M te krijgen. Zie de opgave Knooppunt Doenkade/Oude Bovendijk/Landscheiding die afgelopen week is gepubliceerd op www.a13a16rotterdam.nl

Starterswoningen Oranjestraat Berkel schieten al op!

TOT SLOT

Volgende week woensdagavond nemen wij afscheid van de leden van de oude raad. Voor ons gaat het om Don van Doorn en Sam de Groot. Don neemt even afstand van de alledaagse lokale politiek terwijl Sam actief blijft als fractielid en woordvoerder in de raadscommissies Ruimte en Samenleving. Donderdagavond is er de maandelijkse raadsvergadering. De agenda ziet er vooralsnog rustig uit.

Het citaat van deze week komt uit de column van Bert Wagendorp in de Volkskrant van 17 april. Het gaat over het wetsvoorstel ‘Geen Nederlands, geen Bijstand”. Wagendorp: ‘De begeleiding, beoordeling en inschaling van de bijstandstrekker wordt straks een wetenschap op zich. Wanneer de Raad van State van mening is veranderd en de taaleis per 1 januari 2015 wordt ingevoerd, zal hij de straks toch al niet meer te overziene gemeentelijke bureaucratie verder vergroten en tot enorme willekeur leiden. Het lijkt me weer zo’n wetje waarmee VVD en PvdA zich Wilders van het lijf willen houden. Het lijkt mij een zinloos wetje voor een beperkte groep mensen dat meer gaat kosten dan het oplevert. Het lijkt me zo’n typisch onuitvoerbaar flutwetje.”

Fijne paasdagen en tot de volgende week!

Fractie PvdA Lansingerland, 18 april 2014

Huijgensplantsoen Berkel centrum bijna klaar!