PVDA FRACTIE AAN HET WERK: PERIODE 15 – 19 JUNI 2015

Dit 21ste weekverslag in 2015, aflevering 355 sinds de start van de gemeente Lansingerland in januari 2007, betreft de dingen die wij deden tijdens de afgelopen week. Het was de week waarin de maandelijkse raadscommissie vergaderingen plaatsvonden. Belangrijkste thema’s waren de stand van zaken met betrekking tot het mobiliteitsplan Berkel, de nieuwe Woonvisie, de toekomst van onze tuinbouw en de stand van zaken met betrekking tot de grondexploitaties. Nog drie weekverslagen en het is alweer zomerreces.

POSITION PAPER GREENPORT 2015-2018 VERSCHENEN

De PvdA Lansingerland heeft het afgelopen jaar zeven werkbezoeken aan tuinbouwbedrijven gebracht. Zowel bij bedrijven die tot de top 100 horen als ook bedrijven die minder in de schijnwerper staan maar ook absolute top producenten zijn. Onze indruk komt overeen met het beeld dat de Position paper schetst: sterk toekomstgericht, veel kennis en ook behoefte aan steeds nieuwe kennis, volop internationaal gericht, tevreden met de locatie in Lansingerland en de bijbehorende infrastructuur, trots, gedreven en enthousiast. Afgelopen 10 jaar is het ondernemend vermogen sterk gegroeid. Zorgen zijn: internationale politieke ontwikkelingen, toekomstige organisatie van kennis & samenwerking door het wegvallen van de productschappen, prijsontwikkeling vanwege de clustering van de inkoop van grootwinkelbedrijven en de werving en scholing van toekomstig personeel. Hoe trek je jongeren de tuinbouw in?

De gemeente neemt volgens de Position Paper, afhankelijk van het onderwerp, één van de volgende rollen aan:

• Faciliteren
• Stimuleren
• Actief sturen

Wat de PvdA in dit rijtje rollen mist, is de specifieke rol van “overheidsbestuurder. De politiek-bestuurlijke rol om bruggen te slaan tussen belangrijke sectoren als onderwijs, werkgelegenheid, duurzaamheid en economie. Er is nog een wereld te winnen op het gebied van onderwijs en de verdere ontwikkeling van en de samenwerking tussen kennisinstituten zoals de Universiteit van Wageningen maar ook “van Delft, Rotterdam en Leiden. In de grote steden om Lansingerland heen is er een enorm potentieel aan jongeren die mogelijk geïnteresseerd is in de high tech tuinbouw. Waarom vragen wij deze universiteiten niet om ook hier op grotere schaal dan nu onderwijs te gaan geven? De cross-over’s liggen voor hen hier voor het oprapen. Waarom richten wij hier in de buurt van de ZoRo-buslijn en station Bleizo geen speciale studentencampus op?

Dat vraagt om een uitgewerkt plan en een gerichte bestuurlijke inzet met intensieve contacten met de ministeries van economische zaken, onderwijs en sociale zaken en werkgelegenheid. De ingangen zijn er al in ruime mate. Het gaat om een goed plan en dan aan de slag! De PvdA doet graag mee als moderne tuinbouwpartij.

De vraag is of de gemeente Lansingerland over voldoende ambtelijke menskracht beschikt om de actieve bestuurlijke rol te vervullen. Daar maakt de PvdA zich zorgen over. Samen met het CDA hebben wij dit probleem al eens aangekaart. Toen is de capaciteit iets versterkt. Maar of die, bijvoorbeeld in vergelijking met het Westland, voldoende is, is maar zeer de vraag.

Tenslotte de infrastructuur. Tuinbouw, logistiek & internationale contacten gaan hand in hand. Lansingerland onderscheidt zich, meer dan de gemeente Westland, door uitstekend openbaar vervoer, goede provinciale en rijkswegen, een luchthaven om de hoek (RtHA en de tuinbouw hebben elkaar inmiddels ook gevonden), prima ruimtelijke ontwikkeling en een wereldhaven op 10 kilometer afstand. Bovendien is de Noordring van Lansingerland via de nieuwe Laan van Mathenesse vrijwel gereed.

Wethouder Abee erkende het belang van een actief gemeentebestuur dat stuurt en zelf initiatieven neemt. De ambtelijke ondersteuning is wat formatie uren betreft slechts beperkt. Slechts een enkele Fte. Dat steekt schril af ten opzichte van de gemeente Westland waar zo’n 10 Fte’s voor de tuinbouwsector werkzaam zijn. De samenwerking is goed en samen kom je dus een eind maar soms ben je als Greenport gemeenten ook elkaars concurrenten en dan wordt het lastig. Gerard Bovens bepleitte dan ook een uitbreiding van de ambtelijke ondersteuning in dit speerpunt dossier.

MOBILITEITSPLAN BERKEL CENTRUM: MEER BURGERPARTICIPATIE IS NODIG

In week 17 (https://lansingerland.pvda.nl/2015/05/21/pvda-fractie-aan-het-werk-periode-18-22-mei-2015/) berichtten wij over het vergelijkend overzicht van de vele verkeerstellingen die er in 2014 & 2015 in Berkel en Rodenrijs zijn gehouden. Deze tellingen laten interessante resultaten zien: http://www.lansingerland.nl/in-de-gemeente/herziening-mobiliteitsplan-berkel_44220/item/verkeerstellingen-berkel-april-2015_67616.html

Er waren ruim 700 inwoners die reageerden op de 6 varianten met betrekking tot het nieuwe verkeersplan voor Berkel centrum en Berkel noord die het eerder dit jaar college aan de inwoners voorlegde. Deze varianten kwamen eerder aan de orde in ons weekverslag 12 van 2015: https://lansingerland.pvda.nl/2015/04/02/pvda-fractie-aan-het-werk-periode-30-maart-3-april-2015/ Sam de Groot: “Zoals de PvdA al vele malen eerder aangaf: reken deze zes varianten door op verkeerstechnische aspecten, verkeersveiligheid, bewonerswensen en kosten. Organiseer dan een brede consultatieronde onder inwoners en bedrijven om hen de mogelijkheid te geven om te reageren op de dan onderbouwde varianten. Neem vervolgens een collegebesluit. Wethouder Fortuyn zag dit niet zo: “Het college gaat in augustus een concept-besluit nemen op basis van de doorgerekende varianten en de eerdere consultatieronde. Er volgt daarna een bewonersavond, een fietstoer met de raadsleden en overleg in raadscommissieverband. Daarna een besluit door de raad. De fractie van Leefbaar 3B is er al klaar mee: “De paal in de Herenstraat moet altijd naar beneden tenzij er evenementen zijn en de Noordeindseweg tussen Wilgenlaan en Planetenweg moet open voor eenrichtingsautoverkeer”. Of deze onderbouwing stand zal houden wanneer inwoners zich tot de Raad van State zullen gaan wenden, lijkt niet voor de hand te liggen. “Paal & Knip” rusten op een officieel verkeersbesluit. Helder zal gemaakt moeten worden dat de redenen om tot deze besluiten over te gaan nu geen opgeld meer doen. De recente verkeerstellingen die nu al een forse extra verkeersdruk laten zien op de Rodenrijseweg en de Noordeindseweg tussen centrum en Wilgenlaan tonen een ander beeld. Overigens zit de PvdA neutraal in dit hete vraagstuk. Cijfers, analyses en rationele afwegingen zullen wat ons betreft de definitieve doorslag moeten geven. Niet de hectiek van een lokale Facebook pagina. In september praat de raad verder.

NOG GEEN STOP COMMERCIELE OPSPORING BIJSTANDSFRAUDE

Zoals bekend is de PvdA fractie al sinds begin juli 2014 aan de slag met de vraag of het wettelijk toegestaan is dat een commercieel bedrijf als Investiga op ‘no cure no pay’ basis in opdracht van de gemeente Lansingerland werkt aan de opsporing van bijstandsfraude. De motie die we op 17 juli 2014 indienden, met het verzoek aan het college om de fraudeopsporing rondom bijstand volledig door de Gemeente zelf te laten doen, vond weinig steun.

Op 16 september 2014 was er een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep, n.a.v. een rechtszaak in Amstelveen, die luidde dat de controle op bijstandsfraude niet mag worden uitbesteed aan een commercieel bedrijf, maar door de Gemeente zelf gedaan dient te worden. Men kreeg deze zaak ten principale voorgelegd. Wethouder van Tatenhove lastte toen een ‘pauze’ in wat betreft de samenwerking met Investiga. Op 26 maart 2015 nam echter de meerderheid van de raad een motie aan die het college opriep om Investiga toch weer in te zetten voor opsporen van complexe bijstandsfraude. De wethouder heeft op haar beurt op 9 april 2015 mondeling bevestigd dat de samenwerking met Investiga was hervat.

Mede naar aanleiding van ons uitgebreide dossier dienden de PvdA Kamerleden Oosenbrug en Kerstens op 20 april 2015 schriftelijke vragen in bij de staatssecretaris SZW en de minister van BZK over deze wijze van fraude-opsporing.

Op vrijdag 5 juni 2015 heeft staatsecretaris van SZW, Jetta Klijnsma, deze vragen schriftelijk beantwoord. Zij geeft aan om strak toe te zien op handhaving van de norm, zoals die nu al in de Participatiewet beschreven staat, die de inhuur verbiedt door gemeenten van externe bureaus op no cure no pay basis voor onderzoek naar uitkeringsfraude. Zij verwijst daarbij naar artikel 7, vierde lid van de Participatiewet en zegt: “In voorkomende gevallen van niet geoorloofde uitbesteding zal ik – voor zover er sprake is van een met betrekking tot de rechtmatige uitvoering van de Participatiewet vastgestelde ernstige tekortkoming – gebruik maken van mijn bevoegdheid tot het geven van een aanwijzing ex artikel 76 Participatiewet”. Later geeft ze aan eventueel te zullen interveniëren.

Petra Verhoef, onze woordvoerder in dit dossier, vroeg afgelopen donderdag aan wethouder Van Tatenhove of zij gaat wachten op zo’n aanwijzing of zelfs interventie van de staatssecretaris dat de fraude-opsporing hier in Lansingerland niet in overeenstemming is met de Participatiewet of dat het college zelf de samenwerking met Investiga per direct stopzet.

Wethouder Van Tatenhove deelde de mening van CDA raadslid Nelleke Bouman dat je over dit vraagstuk diverse meningen kunt loslaten. De staatssecretaris SZW geeft háár mening. Zij voegde er aan toe dat “in dit huis er over de uitspraak van de staatssecretaris verschillende meningen bestaan”. De wethouder wil de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep over een in Lansingerland ter zake bestaande kwestie afwachten. Die uitspraak wordt rond 30 juni 2015 verwacht. Op dit moment wordt bij de fraudeopsporing vooral gewerkt met eigen mensen, aldus wethouder Van Tatenhove.

Wat nu te doen? De bestuurlijke uitspraak van een staatssecretaris afdoen als “een mening” gaat ons inziens veel te ver. De bestuurlijke uitspraak van de staatssecretaris ondergeschikt maken aan een rechterlijk vonnis ook. De rechter toetst immers de wet. Over de uitleg van de wet is de staatssecretaris zeer uitgesproken. De PvdA fractie zal deze gang van zaken uiteraard berichten aan de leden van de Tweede Kamerfractie die de vragen stelden. Dat zijn Astrid Oosenbrug en John Kerstens. De fractie zal de actuele gang van zaken ook melden bij de Inspectie SZW die overigens de Lansingerlandse praktijk al kent. Het wachten is nu op de aanwijzing van de staatssecretaris richting het college van Lansingerland. Of wordt die dan ook weggewimpeld met de uitspraak “Ook maar een mening”?

WOONVISIE WACHT OP PRESTATIEAFSPRAKEN

In weekverslag 17 van 2015 berichtten wij over de antwoorden die wij van het college kregen op onze vragen over het toekomstig aantal sociaal bereikbare huurwoningen. Daar maakte woningcorporatie 3B-Wonen zich gezien het stijgend aantal jaren dat woningzoekenden moeten wachten, zich zorgen over: Zie: https://lansingerland.pvda.nl/2015/05/21/pvda-fractie-aan-het-werk-periode-18-22-mei-2015/

Het wachten was toen op de nieuwe Woonvisie 2015-2018. Die was afgelopen dinsdag voorwerp van debat in de commissie Ruimte. Onze woordvoerder Sam de Groot: “De analyse is goed, de uitwerking via prestatieafspraken moet het verschil gaan maken”. De komst van een “Time 0ut huis” is een goed idee. Er is in Lansingerland een goede kwaliteit aan sociaal bereikbare huurwoningen beschikbaar. Het aantal is echter bevroren op niveau 2012. De 4400 woningen van toen stonden voor 20% van onze totale woningvoorraad. PvdA gaf woensdagavond aan het aantal sociaal bereikbare huurwoningen vooralsnog te willen laten groeien. Daarbij moet wel maatwerk gepleegd worden. Op deze wijze en in combinatie met andere maatregelen zoals doorstroombeleid ten aanzien van scheefwoners (hogere huurverhoging, bouw van huurwoningen tussen 700-1000 euro per maand) kan de veel te lange wachttijd van 6 jaar worden verkleind. Wat het college wil, namelijk jaarlijks monitoren zonder extra bouwen op basis van vooral een doorstroom aanpak en aandacht voor bijzondere groepen, gaat op de korte termijn niet werken. De gemiddelde duur om een woning te bemachtigen is daarvoor nu te groot. Om de legendarische Jan Schaeffer te parafraseren: “In monitoren kun je niet wonen!”

De PvdA fractie gaat dan ook tijdens de komende raad een motie indienen waarin college en 3B-Wonen gevraagd wordt om in het kader van hun prestatieafspraken samen een plan te maken om meer sociaal bereikbare huurwoningen te bouwen voor specifieke groepen zoals alleenstaanden, kleine huishoudens en ouderen. Daarmee vang je ook de specifieke woonvraag van bijvoorbeeld statushouders en mensen die gescheiden zijn op. Ook moet de gemiddelde wachttijd fors naar beneden. Volgens het college gaat het om 25% scheefwoners (goed voor 1000 woningen). Een kleinere, wettelijke doelgroep voor sociaal bereikbare huurwoningen en een betere benutting van het beschikbare areaal moeten ook soelaas gaan bieden.

Het aspect duurzaamheid komt in het raadsvoorstel niet aan de orde. Dat verbaasde Sam de Groot. Hij ontwikkelde een business model dat het mogelijk moet maken om in een periode van 5 jaar alle sociaal bereikbare huurwoningen te voorzien van zonnepanelen die in 50% van de energiebehoefte van de huishoudens kan voorzien. Een rendabele en weinig risicovolle investering voor de verhuurder en een aantrekkelijke voor de huurder omdat de meerkosten van de investering op het huurbedrag ruimschoots worden terug verdiend door lagere energiekosten. Sam wil een motie indienen om dit plan op concrete haalbaarheid te laten onderzoeken. Dat kan onderdeel van de prestatieafspraken tussen de gemeente en corporatie 3B-Wonen worden. Wethouder Heuvelink was zeer geïnteresseerd. en zag op voorhand wel iets in zo’n prestatieafspraak. Ook de fractie van D66 wil de duurzaamheid prominenter in de Woonvisie verwerkt zien .

Woensdagavond stond de actuele stand van zaken met betrekking tot de grondexploitaties op de agenda van de commissie Algemeen Bestuur. Ingrid Tuinenburg was onze woordvoerder. De thema’s die zij aansneed sloten naadloos aan bij de inbreng van Sam de Groot in het debat over de Woonvisie. Volgens Ingrid is deze toelichting op de ontwikkeling van het woningbouwprogramma en het programma voor de bedrijventerreinen helder, de risico’s zijn goed in kaart gebracht en het voorzichtig aantrekken van de economie heeft naar verwachting een gunstig effect op zowel de huizen- als de bedrijvenmarkt.

Uit deze actualisatie blijkt ook dat er een bedrag van ruim 24 miljoen in totaal kan vrijvallen ten gunste van de algemene reserve. Bij de kadernota heeft de PvdA kenbaar gemaakt positief te zijn over deze ontwikkeling omdat hiermee de financiële positie van Lansingerland versterkt wordt en het doorvoeren van een aantal bezuinigingen – zoals die in het sociale domein – hierdoor niet meer nodig is. De nota en de toelichting zijn verder helder. Er waren een paar punten waar Ingrid kanttekeningen bij plaatste.

De vrijval uit de voorziening wordt bijna geheel veroorzaakt door een beter resultaat op de grondexploitatie van Westpolder Bolwerk. Hoewel de PvdA dit positieve resultaat toejuicht stelt zij wel kritische kanttekeningen bij het voorstel om het woningbouwprogramma in het lage segment bij te stellen. Zo wordt er op de grondexploitatie van de Westpolder 2.5 miljoen bezuinigd door het aantal sociaal bereikbare huurwoningen van 20% naar 10% terug te brengen. Dat bracht Ingrid tot onder meer de volgende vragen:

1. Zoals eerder aangegeven in een eerdere commissievergadering is er sprake van een wachtlijst van zes jaar voor een sociale huurwoning. 3B-Wonen heeft ook de verwachting uitgesproken dat de vraag van specifieke doelgroepen zal gaan toenemen. Uitgangspunt van het college is dat het aantal beschikbare sociale huurwoningen minimaal gelijk blijft dan wel afhankelijk te maken van de ontwikkeling van de doelgroep in de eigen gemeente, er wordt nu gesproken over het aantal van ruim 4.000, dit is gebaseerd op een norm van 20%. Hoe wordt – in het licht van bovengenoemde wachtlijst en de groei van de doelgroep – de verlaging van het aantal sociale huurwoningen in de Westpolder elders in de gemeente gecompenseerd?
2. In het verlengde hiervan nog een andere vraag over de vrije sector woningbouw: ziet de wethouder gezien de aantrekkende markt mogelijkheden om het aantal van 400 te verhogen? Dit zou enerzijds de financiële positie versterken en anderzijds meer voldoen aan de vraag naar vrije sector woningen in Lansingerland.
3. In de toelichting staat dat er een groeiende behoefte aan vrije sector huurwoningen is. Kan de wethouder aangeven om welk segment dit gaat? Zijn dit de zogenaamde scheefhuurders of gaat dit om een ander, hoger segment? Met andere woorden, willen we nu scheefhuurders aanmoedigen naar een iets hoger segment te gaan of willen we meer vrije sectorwoningen in het hogere segment vanwege vraag uit de markt?
4. In de motie van de raad over de starterswoningen gaat het om de realisatie van 144 starterswoningen te realiseren, kan de wethouder aangeven welk deel nu is gerealiseerd? Het laatste overzicht dat wij ter beschikking hebben is dat van 30 juli 2014.

Wat helder werd, is dat het college in de toekomst niet zozeer wil gaan sturen op percentages dan wel op aantallen. Die moeten in de prestatieafspraken worden vastgelegd. Die concrete aantallen kwamen tijdens het debat, ondanks enig doorvragen van Ingrid, overigens nauwelijks aan bod. Kennelijk moeten wij daarover ons heil zoeken in de komende prestatieafspraken. Wat wel duidelijk werd, is als het college de kans krijgt, zij zeker meer weer gaan bouwen dan de in Stadsregionaal en provinciaal verband overeengekomen 400 huizen per jaar. Dat vindt de PvdA een goede zaak.

Kortom, tijdens het debat over de Woonvisie komen wij met twee moties en voor het overige is het zaak om de concrete inhoud van de prestatieafspraken tussen college en 3B-Wonen intensief te volgen en te monitoren. Wordt vervolgd in de raadsvergadering van donderdag 9 juli.

TOT SLOT

Tijdens de raadscommissie samenleving van afgelopen donderdag vertelde wethouder van Tatenhove dat zij op 7 oktober 2015 een zogeheten “Inspiratiesessie” organiseert waarbij professionals en vrijwilligers die werkzaam zijn voor maatschappelijke organisaties uitgenodigd worden om mee te denken en te praten over de transformatie in het kader van de decentralisatie van het sociale domein. Een goed initiatief. Zij voegde daar expliciet aan toe dat er dan geen bezuinigingsopdracht op tafel ligt. Tijdens het debat in commissieverband over de Kadernota 2015 op 11 juni vertelde zij nog dat zij de extra bezuiniging van 1 ton, die vanaf 2017 door het college ingeboekt staat, in wilde brengen tijdens deze Inspiratiesessie om samen met het maatschappelijk veld te bezien hoe deze bezuiniging (in totaal 250.000 euro over de periode 2017-2019) gerealiseerd zou moeten worden. Wie heeft er gelijk? Wethouder Van Tatenhove op 11 juni of wethouder Van Tatenhove op 18 juni? Volgende week bij het afrondende debat in de raad over de Kadernota komen wij daar wel achter!

Waarover ging het exact een jaar geleden over in ons weekverslag 21 van 2014? Zie daarvoor: https://lansingerland.pvda.nl/2014/06/13/pvda-fractie-aan-het-werk-periode-9-13-juni-2014/ Ook toen stond de Kadernota in de schijnwerpers en uiteraard ook het Mobiliteitsplan Berkel.

Aanstaande maandag hebben wij weer ons fractieoverleg. Wij bereiden dan de PvdA bijdrage voor ten behoeve van het raadsdebat over de Kadernota dat op donderdag 25 juni plaatsvindt. Verder is er nog een tweetal bijeenkomsten & excursies van de werkgroep die een nieuwe en betere vergaderaanpak van de raad en de raadscommissies aan het voorbereiden is.

Het citaat van de week is deze week, anders dan anders, een kort maar uiterst hevig filmpje. Wethouder Jeroen Heuvelink, die “Groen & Duurzaam” in zijn portefeuille heeft, opende afgelopen week een prachtig nieuw fietspad dat begint aan de Hoeksekade nabij boerderij “Het Lansingerland” en dat vervolgens de mooie polder vol koeien in loopt richting het Hoekse Park. Het filmpje toont de wethouder die, moedig trekkend aan een plastic koe, de openingshandeling verricht. Zie: https://twitter.com/peter_annigje/status/611103184287830017/video/1

Tot de volgende week!

Fractie PvdA Lansingerland, 19 juni 2015