2 mei 2014

TOESPRAAK VAN ASTRID OOSENBRUG OP DE 1 MEI BIJEENKOMST VAN DE PVDA ROTTERDAM

Op donderdag 1 mei hield Tweede Kamerlid en inwoonster van Lansingerland Astrid Oosenbrug een toespraak tijdens de jaarlijkse 1 mei viering van de PvdA Rotterdam bij het Spiekman monument in Rotterdam Spangen. Naast veel partijprominenten was ook haar vader hierbij aanwezig. Een voor Astrid heel bijzondere plek want zij groeide als kind in deze wijk op. Hier volgt de tekst van haar toespraak.

Beste partijgenoten, vrienden, geachte burgemeester, pa en alle overige aanwezigen, hartelijk dank voor deze uitnodiging. Het is voor mij een eer om vandaag, op 1 mei, op de dag van de arbeid, in de stad van de arbeid, voor u te staan en te mogen spreken.

Op de Dag van de Arbeid herdenken wij de strijd voor fatsoenlijke arbeidsomstandigheden. De strijd voor de achturige werkdag. Een strijd die terug gaat naar de late negentiende eeuw. In 1884 nam de ‘American Federation of Labor’ een resolutie aan, waarin voorgesteld werd om vanaf 1 mei 1886 de 8-urige werkdag in te voeren. Die datum, de eerste mei, was niet zomaar uit de lucht komen vallen. De eerste mei was ‘moving day’ in de Verenigde Staten in die tijd. Op 1 mei werden alle arbeidscontracten verlengd of verbroken. De herkomst van de eerste mei mag dan van de overkant van de oceaan komen, sociale gerechtigheid was in die tijd, in Europa ver te zoeken.

Het leven van Hendrik Spiekman, het eerste SDAP raadslid van Rotterdam getuigt daarvan. Hendrik Spiekman, de grondlegger van de Rotterdamse Sociaal-Democratie, werd in 1874 geboren als zoon van een schoenmaker. In 1884 overleed zijn vader, Hendrik was toen 10 jaar oud en moest actief bijdragen aan het draaiende houden van het gezin, want bij gebrek aan weduwepensioen of welke sociale voorziening dan ook was moeder Spiekman genoodzaakt het gezin te verlaten om uit werken te gaan, er moesten monden gevoed worden.

Hendrik Spiekman was pas twaalf jaar oud toen hij –in 1886 -het jaar van de demonstratie in Chicago- de schoolbanken verruilde voor een baantje als krantenjongen en het zettersvak in de drukkerij. Arbeid, werk had voor hem in eerste instantie niets te maken met het ontplooien van talenten. Arbeid had nog niets te maken met een bron van zelfrespect, emancipatie of actief burgerschap. Arbeid was een bittere noodzaak om te overleven, want zonder kostwinner geen brood.

In 1900 was de ‘Grote bootwerkersstaking’. De staking was begonnen om de eis tot beperking van de nacht- en zondagsarbeid kracht bij te zetten. Spiekman was erg actief tijdens deze staking en het was voor hem het startpunt van de vorming van een moderne vakbeweging. Door zijn bekendheid en populariteit werd hij in 1901 als eerste socialist in de Gemeenteraad van Rotterdam verkozen. Wat Spiekman vooral geliefd heeft gemaakt in Rotterdam is zijn in 1903 opgerichte Bureau voor Arbeidsrecht. Vakbondsleden konden gratis advies en ondersteuning krijgen als zij te maken kregen met sociale wetgeving.

Hendrik Spiekman was een echt ‘praktijkmens’, bij hem stond de verbetering van de positie van de arbeider centraal. Zo streefde hij naar betere woningen, hogere lonen voor gemeentearbeiders, openbare sanitaire voorzieningen en hogere werklozenuitkeringen. Spiekman was iemand die in Rotterdam de verpersoonlijking was van een ideaal. Hij wilde en bereikte dat de inwoners en werkers in Rotterdam een beter leven kregen, zo heeft hij een belangrijke stempel gedrukt op de arbeidersbeweging en door zijn persoonlijke aanpak was hij enorm populair. Spiekman keek naar de realiteit voor gewone mensen, stak zijn handen uit de mouwen om problemen aan te pakken. Iemand die zulke belangrijke idealen in de praktijk weet te brengen verdient een monument.

Vandaag is het 1 mei. De Dag van de Arbeid waarop wij sociaaldemocraten onze historische strijd herdenken. Het is de dag dat we ons het belang herinneren van onze sociaal democratische beginselen. IJzersterke idealen als emancipatie, solidariteit, rechtvaardigheid en menswaardigheid. Idealen die we vertalen in pakkende slogans als: ‘iedereen doet mee’ en ‘eerlijk delen’. En ook vandaag, in tijden van economische en politieke crisis, beseffen we dat dit geen vrijblijvende beginselen zijn.

Op 11 juli 1919 werd de wet aangaande de 8-urige werkdag, na een lange gezamenlijke strijd aangenomen, velen profiteren daar nog dagelijks van, maar velen ook niet door de hoge werkeloosheid. Ook vandaag strijden we nog steeds voor werk en goede arbeidsomstandigheden, gezamenlijk, want samen sta je nu eenmaal sterker. Als Sociaal Democraten en als Arbeiderspartij staan we samen sterk voor goede sociale voorzieningen, samen sterk voor werkgelegenheid, samen sterk voor goed onderwijs, samen sterk voor een leefbare woonomgeving, samen sterk voor gelijke kansen, het is niet belangrijk waar je wieg heeft gestaan, iedereen hoort dezelfde kansen te krijgen om zichzelf te ontwikkelen!

Mijn eerste levensjaren groeide ik hier op, in Spangen, als jongste van ons gezin. De straat en de buurt voedde ons vooral op tot mijn moeder weg ging en mijn vader alleen achterbleef met 6 kinderen in de leeftijd variërend tussen de 4 en 13 jaar. Na tehuis, pleeggezin, internaten en vooral veel ellende kwam ik op mijn 15e zelfstandig terug naar Rotterdam. Overdag werkte ik, ’s avonds ging ik naar de Moeder MAVO. Op mijn 16e mocht ik stoppen met school, ik had geen diploma, maar wel werk en door hard werken, doorzettingskracht maar bovenal: kansen die anderen mij boden, ben ik gekomen waar ik vandaag sta.

Solidariteit staat bij de Partij van de Arbeid hoog in het vaandel. We komen op voor elkaar, helpen mensen die steun kunnen gebruiken. Dat doen we in onze eigen buurt, maar ook bij mensen elders in de wereld.

Solidariteit stopt niet bij de grens. Eerlijk delen gaat niet alleen over arm en rijk, maar ook over jong en oud, over sterk en minder sterk, over gezond en minder gezond. Eerlijk delen gaat over een samenleving, een stad als Rotterdam, die veerkrachtig genoeg is om eerlijk te delen, ook als het minder gaat. Een stad die weet dat haar plek in de wereld onlosmakelijk is verbonden met die van anderen in Europa en elders.

Op 22 mei zullen de verkiezingen daarover gaan, een samenleving die gebaseerd is op verdraagzaamheid en niet op haat en nijd tussen mensen.Zijn we in staat de wereld beter over te dragen aan onze kinderen en kleinkinderen of sluiten we de deuren in zelfgekozen isolement en begrenzen we daarmee hun toekomstmogelijkheden? Veel kunnen we in Nederland zelf, maar voor gezamenlijke uitdagingen hebben we elkaar in Europa nodig. Kies op 22 mei voor meer banen, meer zekerheid en meer toezicht op banken en bonussen, maar bovenal kies voor Samen Sterk!