WEEKBERICHT PVDA FRACTIE 10 T/M 16 OKT 2020

18 oktober 2020

Dit is nummer 567 van de weekberichten van de PvdA-fractie in Lansingerland. We staan in dit weekbericht uitgebreid stil bij de Begroting 2021-2024 die afgelopen maandagavond werd toegelicht aan de raads- en commissieleden. Net als ieder jaar waren veel van de beleidsmedewerkers – zij het digitaal – aanwezig om in kleinere groepen per beleidsdomein onze technische vragen te beantwoorden. Op woensdag bleek bij een beeldvorming dat de beleidsplannen van onze gemeente rond de nieuwe Wet inburgering goed vorm hebben gekregen. Verder lichtten beleidsmedewerkers die avond het ontwerpbestemmingsplan Wilderszijde toe. Ruime aandacht kregen de redenen waarom Lansingerland geen subsidie kreeg bij de eerst tranche van de woningbouwimpuls van het ministerie van BZK. De noodzaak voor een bijdrage was onder andere onvoldoende onderbouwd. Het college komt binnenkort met een voorstel met een aantal scenario’s voor vervolgstappen. Wij zijn reuze benieuwd.

Vlinderstrik in Rodenrijs

KLEURLOZE BEGROTING 2021

Veel kraak of smaak zit er niet in de Begroting 2021-2024 die het college onlangs voorlegde. Het gaat om de voortzetting van bestaand beleid vergezeld van een uitgebreid overzicht van de financiële, economische en sociale onzekerheden waarvoor het college zich gesteld ziet. Deze onzekerheden zijn realistisch. Er is een oplopend tekort bij de uitvoering van de WMO dat voor 2021 becijferd wordt op 0.9 miljoen en dat in 2024 zal oplopen tot 4.9 miljoen. Ook is te verwachten dat het aantal bijstandsuitkeringen de komende jaren zal toenemen. De coronacrisis zal zijn sporen nalaten. Onzeker is ook de hoogte van de uitkering in het kader van het Gemeentefonds dat onze gemeente voor de komende jaren mag verwachten. Al met al stond het college voor de uitdaging om de totale financiële problematiek van autonome ontwikkelingen en eigen beleidsvoornemens van circa € 4,7 miljoen in 2021 die oplopen tot € 9,2 miljoen in 2024 op te lossen. Een zeer fors tekort dus.

Door een flinke greep te doen in de goedgevulde reservepot van onze gemeente heeft het college de meerjarenbegroting sluitend gemaakt. Een niet-sluitende begroting voor 2021 was geen optie, meldde het college. “De gemeente wil immers haar eigen financiële keuzes kunnen blijven maken en zelf haar huishoudboekje op orde hebben. Er zijn gemeenten die bewust geen sluitende begroting opstellen als ‘signaal naar de Den Haag’. Daarbij sluiten wij ons niet bij aan”. Andere gemeenten maakten hun begroting sluitend door een vordering op het rijk in verband met niet ontvangen WMO-inkomsten op te nemen. Zij willen hiermee hun actiebereidheid laten zien. Eén op de vier Zuid-Hollandse gemeenten kunnen voor de komende jaren hun begroting niet sluitend krijgen omdat zij niet beschikken over voldoende reserves en bezuinigen in deze coronatijd geen optie is. Voor ons college staat het nemen van eigen verantwoordelijkheid voor de gemeentebegroting voorop. Het ziet er volgens ons naar uit dat de provincie Zuid-Holland de meerjarenbegroting zal goedkeuren. Eerder dit jaar gaf het college van Gedeputeerde Staten aan enige souplesse te willen hanteren bij de beoordeling van de door de gemeenten aangeleverde begrotingen. Zie ook ons weekbericht 559 over de Zomernota: https://lansingerland.pvda.nl/nieuws/weekbericht-pvda-fractie-20-t-m-26-juni-2020/

Raad kan zelf keuzes maken voor besteding Eneco-gelden

Naast de algemene- en bestemmingsreserves staat nog de onverdeelde reserve Enecogelden van € 136,7 miljoen op de bank, die het college niet heeft betrokken bij de integrale afweging om te komen tot een sluitende begroting. Wethouder Jan-Willem van den Beukel heeft ons persoonlijk bezworen dat de raad vrij is om haar eigen keuzes te maken over de besteding van dit bedrag. Eerder dit jaar wilde het college een aanzienlijk deel van de Eneco-gelden inzetten voor de aflossing van het schuldenpakket. Hiermee hoopte zij verlost te zijn van rente-uitgaven die drukken op de begroting. De zo ontstane besparingen zouden ingezet kunnen worden voor bezuinigingen of voor nieuw beleid. Dit voornemen van het college faalde omdat de banken geen medewerking verleenden. Alleen na het betalen van forse boeterentes waren banken tot vervroegde aflossing bereid. Dit was voor het college terecht geen optie. Voor de PvdA-fractie is dit het bewijs dat vervroegd aflossen van het leningenpakket geen soelaas biedt. Het is volgens ons beter om veel sneller te gaan bouwen dan de 400-500 nieuwe woningen die nu voor de komende jaren zijn voorzien. Heel veel leningen hebben immers met ons grondbedrijf of met ons investeringspakket te maken.

Geen ruimte voor nieuw beleid

De Begroting 2021-2024 biedt geen ruimte voor nieuw beleid. Er is volgens het college een structurele negatieve exploitatieruimte van ongeveer 4%. Alle in het verleden bestaande ruimte is door de coalitiepartijen opgesoupeerd in het kader van het coalitieakkoord 2018-2022 en het collegeprogramma 2018-2022. Zelfs de breed en meermalen door de raad geuite wens voor gratis openbaar vervoer voor ouderen met een laag inkomen komt niet voor in de Begroting 2021-2024. Natuurlijk zal de PvdA fractie hierover met een amendement komen.

Het college is trots op de verlaging van de OZB-tarieven voor woningen. Die voor bedrijven gaat omhoog omdat dit tarief lager is dan het landelijke gemiddelde. De PvdA-fractie ziet verdere verlaging van de OZB in een gemeente die tot één van de rijkste in de Metropoolregio gerekend kan worden niet meer als politieke prioriteit. Het is een meevallertje voor de eigen portemonnee van woningeigenaren, acceptabel in een periode van begrotingsoverschotten maar niet wenselijk wanneer veel inwoners in financiële problemen dreigen te komen door de corona-crisis. Wat de PvdA-fractie betreft wordt dit geld opzij gezet voor inwoners in financiële nood. Die zal de komende periode waarschijnlijk fors gaan groeien. Zie voor de vermogenspositie van huishoudens in Lansingerland: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2020/42/vermogen-van-huishoudens-in-2019-hoger-door-eigen-woning

Besteed Eneco-geld in bouw sociale en betaalbare woningen

De PvdA-fractie vindt dat een belangrijk deel van de ontvangen 137 miljoen Eneco-gelden ingezet moet worden voor de bouw van sociale en betaalbare woningen. Sociale huurwoningen en betaalbare koop en huurwoningen tot 900 euro. De hoogte van de grondprijzen beletten om dit nu al mogelijk te maken. Per woning moet er zeker 25.000 euro bij om de totale grondexploitatie sluitend te krijgen. De PvdA-fractie wil, bovenop de al genomen besluiten, 2000 extra sociale en betaalbare woningen bouwen op nieuwe bouwlocaties bij station Lansingerland-Zoetermeer, in Bleiswijk en op kleinere bouwlocaties in onze gemeente. Hiermee zou een financiële injectie van 50 miljoen euro gemoeid zijn. Zo scheppen wij perspectief voor starters op de woningmarkt, voor ouderen die een geschikt huis zoeken en houden wij huishoudens in onze gemeente vast met een laag, modaal of net boven modaal inkomen. De leraren, zorgverleners, politiemensen, bouwers, installateurs, openbaar vervoer medewerkers etc. Bovendien tonen wij ons zo solidair met onze buurgemeenten die hun eenzijdige woningvoorraad willen aanpassen. Bovendien is Lansingerland niet meer afhankelijk van stimuleringsprogramma’s van het Rijk. Wij worden via de inzet van Eneco-geld onze eigen subsidieverlener.

“De gemeente is een baken van stabiliteit”

Dit is een citaat van wethouder Jan-Willem van den Beukel in de Heraut van afgelopen week. Volgens hem leven we hier in welvaart en doen we binnen een sluitende begroting wat mogelijk is. De PvdA-fractie vindt deze uitspraak wat al te optimistisch. Door de gigantische hoeveelheid geld die Lansingerland op de plank heeft liggen en die voldoende zijn om gedurende vele jaren tekorten op de begroting aan te vullen, is Lansingerland inderdaad minder kwetsbaar dan andere gemeenten maar om dit ‘een baken van stabiliteit’ te noemen gaat te ver. Ook Lansingerland is volledig afhankelijk van wat er in onze directe omgeving, ons land en in onze wereld gebeurt. De bedreigingen door corona zullen nog lange tijd blijven voortduren. Dit los je niet op door een lagere OZB. Wij zijn een open, kwetsbare samenleving en een open economie. Het baken van nu zou wel eens een reddingsboei in de komende jaren kunnen worden.

De nieuwe onzekere tijd vraagt om een herbezinning van onze filosofie op besturen. Die is in Lansingerland van sterk liberale snit en vooral naar binnen gericht. Het koesteren van het dorpsachtige karakter. Vaak geuite slogans als “eigen kracht” en “eigen verantwoordelijkheid” in het sociale domein gaan voorbij aan het feit dat pech in het leven bestaat, dat maatschappelijke achterstand diepe wonden kan nalaten en dat er heel veel mensen zijn die er zonder de hulp van anderen volkomen aan hun lot zijn overgelaten. Het beleid van een terugtredende overheid. En dat terwijl het tijd is voor een solidaire samenleving waarin de overheid een veel sterkere plaats gaat innemen dan nu in het krachtenveld van bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheid. Dit zal gepaard gaan met minder marktwerking. Een veel sterkere samenwerking met onze buurgemeenten is nodig waarbij niet het eigen belang maar het collectieve belang voorop staat. Samen delen en samen de uitdagingen trotseren. Samen werken aan duurzaamheid, inclusiviteit en economische vernieuwing. Zorgen dat duizenden Lansingerlandse jongeren zeker zijn van een stageplek, van werk, van een huis en van een stabiel inkomen. En de brede inzet van maatschappelijk belangrijke basisbanen voor iedereen die blijvend aan de kant dreigt komen te staan. De PvdA-fractie zal hierover tijdens het begrotingsdebat met een motie komen. Net als over “Lansingerland als Regenboog gemeente”.

Een breed maatschappelijk debat over hoe Lansingerland de onzekere toekomst kan aangaan, is keihard nodig. Presentaties van geleerden over toekomstige ontwikkelingen zijn onvoldoende. De Begroting 2021-2024 biedt nauwelijks aanknopingspunten voor omgaan met een onzekere toekomst. Het blijft een technische meerjarenbegroting vol ongewijzigd beleid. De PvdA-fractie vindt dit een gemiste kans.

Laan van Koot in Rodenrijs

Laatste bouw Parkzoom 4 Bergschenhoek

25 JAAR NA DE START IS DE LANSINGERLANDSE VINEX BIJNA KLAAR

We stonden er pas ook al bij stil: het is dit jaar precies 25 jaar geleden dat de landelijke Vinex-operatie In Bergschenhoek feestelijk van start ging. Planologen, architecten en wetenschappers publiceren nu al over de geschiedenis van de Vinex, een historie die voor de gemeente Lansingerland nog actueel is. Het is de ironie ten top dat de gemeente die in 1995 het Vinex-licht aan stak nu dit licht ook weer zal doven. De Lansingerlandse aanpak van de Vinex is beslist geen voorbeeld van uitmuntende bestuurskracht. Het is meer een hinkstapsprong van crisis naar crisis. Dit heeft onze gemeente heel veel geld gekost. Denk maar aan het uit de exploitatie halen van Wilderszijde en het voortdurend afboeken van andere tekorten op ons grondbedrijf.

We zetten alle recente, lopende en nog te verwachten bouw op een rijtje. Op de nieuwbouw naast het appartementencomplex De Brink bij de Boterdorpseweg en de randweg na is de wijk Parkzoom in Bergschenhoek nu helemaal klaar. In Bergschenhoek zijn er nog kleine bouwlocaties bij de Berkelseweg, Maria Enzendorflaan en bij de Hoeksekade. En natuurlijk op Wilderszijde waar 3000 nieuwe woningen, waarvan 50% sociaal en betaalbaar, moeten komen.

In Berkel is er de bouwplek bij de Bonfut/Rodenrijseweg, het oude Hordijk terrein waar nu gebouwd gaat worden, de Berkelse Noordpolder waar veel over te doen is en een aantal kleinere locaties zoals de maalderij van Treurniet in Berkel centrum. 3B-Wonen werkt hard aan de vervanging van oude huurwoningen in Berkel centrum. Nu zijn de oude huizen in de Berkelse Oranjebuurt aan de beurt. Net als het laatste deel van de Westpolder trouwens. De wijk nabij partycentrum ‘t Manneke is bijna klaar. Blijft over de wijk nabij station Westpolder en de uitbreiding van Berkel centrum. De Meerpolder is nu eindelijk klaar.

In Bleiswijk is het wachten op het groene licht voor nieuwbouw bij de Merenweg en de Heulslootweg en natuurlijk bij station Lansingerland-Zoetermeer.

Van groot belang is dat er ook ruimtelijk van meet af aan rekening wordt gehouden met de groei van onze voorzieningen. Denk maar aan een extra sportpark, een volwaardige atletiekbaan, scholen, culturele voorzieningen, groen en water, fietspaden en openbaar vervoer. Ons nogal fossiele mobiliteitsplan moet ook nodig op de schop.

Zoals wij al eerder aangaven, zal Lansingerland over 20 jaar veel meer dan de nu zo fel gekoesterde 75.000 inwoners tellen. Het zullen er zeker 90.000 worden, een sociale en dynamische stad midden in de Metropoolregio. Zo blijven we in Lansingerland Vinex-geschiedenis schrijven.

Parkzoom 4 Bergschenhoek

Tot slot: Deze week is het herfstvakantie en dus geen politieke avonden in het verschiet. De fractie zal wel even digitaal bijeenkomen om ons voor te bereiden op het debat over de Begroting 2021-2024 op 28 oktober. Ook kunnen we alvast nadenken over een goed format voor een brede beeldvorming rond het Accommodatieplan Sport. De agendacommissie is akkoord met de datum van 16 december. Het heeft wat voeten in de aarde gehad om dit bevestigd te krijgen, nadat dit nota bene al in mei was afgesproken met de andere fracties. Voorwaarde is wel dat raad en sportverenigingen vooraf het Accommodatieplan hebben kunnen inzien. Weekbericht nummer 568 verschijnt op 31 oktober. Heb een goede week!