Dit is nummer 624 van de weekberichten van de PvdA-fractie in Lansingerland. Wij berichtten over de resultaten van de afgelopen dinsdagavond in de raadszaal gehouden Duidingsbijeenkomst die de schakel wilde vormen tussen de verkiezingscampagnes en de start van de samenwerking in de raad. Ook gaan wij in op de ophef die ontstaan is door het provinciale besluit om Lansingerland op te dragen om het bestemmingsplan voor de Driehoek Noordpolder snel vast te stellen om hiermee de bouw van 50 sociale huurwoningen mogelijk te maken.
Volle terrassen in voorjaarsachtig Berkel
COLLEGE HEEFT BEVOEGDHEID VAN PROVINCIE ONVOLDOENDE GECOMMUNICEERD BIJ PAUZE DRIEHOEK NOORDPOLDER
Op de dag na de verkiezingen berichtten Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland middels een brief aan de gemeenteraad van Lansingerland over het voornemen om een zogenoemde proactieve aanwijzing te geven om het bestemmingsplan voor de Driehoek Noordpolder binnen een jaar vast te stellen en op deze plek versneld minimaal 50 sociale huurwoningen te gaan bouwen. Tegen deze ontwerp-aanwijzing kan in een periode van 6 weken na 14 maart een zienswijze worden ingediend door belanghebbenden. Gedurende deze periode gaan Gedeputeerde Staten in gesprek met het college om te horen wat de eventuele belemmeringen zijn om de bouw in de Driehoek Noordpolder te realiseren. Logisch dat de gedeputeerde Woningbouw en Ruimtelijke Ordening, Anne Koning, direct een kijkje nam bij de Driehoek Noordpolder in diezelfde week. De proactieve aanwijzing kwam met een reden daags na de verkiezing: dan kan dit onderwerp ook onderdeel zijn van de gesprekken voor de coalitievorming.
Heeft de provincie Zuid-Holland over deze locatie iets te zeggen? Zeker, want de Driehoek Noordpolder staat op de provinciale kaart met de toekomstige woningbouwlocaties buiten de bebouwde kom (de “3 ha-kaart”). Op basis van artikel 4.2 van de Wet Ruimtelijke Ordening kan de provincie van een gemeente verlangen om binnen een bepaalde tijd een bestemmingsplan voor het bouwen vast te stellen met daarbij voorschriften voor type woningen. Woningbouw is een regionale kwestie en daarom bemoeit de provincie zich ermee. Zo’n 75% van de verhuizingen vindt binnen de regio plaats en dus nemen buurgemeentes gezamenlijk verantwoordelijkheid voor voldoende bouwen. In de Rotterdamse regio zijn hierover heldere afspraken gemaakt, waarbij ieder zijn deel zou doen voor het bouwen van sociale en betaalbare woningen. Als een gemeente die afspraak niet nakomt, moet er ook een overheid zijn die je daar op aanspreekt.
Toen het college medio 2021 aankondigde de pauzeknop voor de ontwikkeling van de Driehoek Noordpolder in te zullen drukken, had het college én de Raad én de bewoners van de aangrenzende Edelsteenwijk direct moeten informeren dat deze actie niet afgestemd was met het provinciebestuur. De boosheid van bewoners van de Edelsteenwijk over het voornemen van de provincie om Lansingerland te dwingen het bestemmingsplan te wijzigen, is dan ook zeer begrijpelijk. Natuurlijk was en is het college van Lansingerland op de hoogte van deze provinciale bevoegdheid.
Het getouwtrek tussen provincie en gemeente loopt minstens al 3 jaar. Sinds 2019 zit het provinciebestuur de gemeente Lansingerland achter de broek om veel meer sociale huurwoningen te gaan bouwen dan de gemeente aanvankelijk van plan was. In het kader van door de provincie goedkeurde regionale afspraken over de bouw van sociale huurwoningen bleek dat Lansingerland maar liefst 3262 sociale huurwoningen extra moet gaan bouwen. Tot op de dag van vandaag is het aantal harde plannen om deze woningen te gaan bouwen nog gering. Eigenlijk ligt, naast een paar kleine projecten, alleen de nieuwbouw op Wilderszijde vast. Daar gaat het om 675 sociale huurwoningen.
Overigens, het feit dát de Driehoek Noordpolder nog op de 3ha-kaart staat voor woningbouw is ook een keuze geweest van het college. Het college benutte namelijk in november 2021 niet de door de provincie in een brief geboden mogelijkheid om deze locatie van de kaart af te halen met de toekomstige woningbouwlocaties buiten de bebouwde kom (de eerder genoemde 3 ha-kaart). Dat was ook lastig, want de druk om meer en socialer te bouwen was hoog. In een gerelateerde brief aan de raad vlak voor de raadsvergadering van 23 december schreef het college: “Driehoek Noordpolder is gespreksonderwerp voor een volgend college, na de verkiezingen. Het college houdt vast aan de pauzestand die is ingelast. Dat is de afspraak die het college met de raad heeft gemaakt.”
Natuurlijk had de provincie kunnen afwachten wat het resultaat zou zijn van de herstart van het ontwikkelingsproces van de Driehoek, maar kennelijk wilde men op deze manier zorgen dat de nieuw te vormen coalitie dit zeker zou meenemen in hun gesprekken. Deze nieuwe coalitie kan gezamenlijk afspreken om niet te gaan bouwen in de Driehoek Noordpolder en ook de raad kan zich daar in meerderheid voor uitspreken. Maar zolang deze locatie op de 3 ha-kaart staat, bepaalt de provincie het lot van de Driehoek Noordpolder. Natuurlijk is het provinciebestuur voor rede vatbaar. Er kunnen goede redenen zijn, zoals een lastige verkeersontsluiting, om hier niet te bouwen. De provincie wil daar ook over meedenken met de Vliegende Brigade. Het is dus super belangrijk dat het onderzoek en de participatie rond de studielocatie weer in gang worden gezet, het (nieuwe) college heel goed in gesprek gaat met het provinciebestuur, en transparant blijft naar alle betrokkenen.
Hard werken aan geluidsisolatie HSL-bak
NIEUWE RAAD WIL GEEN BREED RAADSAKKOORD
Onder leiding van het Perikles-instituut legden de lijsttrekkers uit hoe zij de verkiezingsuitslag van 16 maart uitlegden. Wat zegt de uitslag en welke boodschap hebben de kiezers aan de politieke partijen mee gegeven. Ook werd er gesproken over de betekenis van de betrekkelijk lage opkomst en over de vraag wat te doen met de verkiezingsuitslag. Hoe willen de acht fracties in de nieuwe raad gaan samenwerken.
Om met de laatste vraag te beginnen. De meerderheid van de nieuwe raad wil geen breed raadsakkoord. Wel breed werd het idee gedeeld om te komen tot een in omvang beperkt coalitieakkoord waarin vooral de grote bestuurlijke knopen die in de periode 2022-2026 aan de orde zijn, zullen worden doorgehakt. Denk maar aan de keuze voor en de ontwikkeling van vele nieuwbouwlocaties, de verduurzaming van onze gemeente, in het bijzonder de gevolgen voor de huishoudens, het versterken van het sociale domein (armoede, jeugdzorg, werk), de financiële toekomst van onze gemeente en de infrastructurele projecten zoals de N209 en de verkeersveiligheid. Het vinden van goede ambtenaren voor deze grote uitdagingen is een uitdaging in zichzelf. Dit moeten we niet onderschatten, dat vraagt om een uitnodigende organisatie voor nieuwe medewerkers
WIJ Lansingerland zal wat de PvdA betreft de leiding nemen bij de coalitievorming. Aansluiting zoeken met Leefbaar 3B ligt voor de hand. Wij kiezen voor een coalitie met een lichte meerderheid, zeg 18 tot 19 zetels. Het moet een progressief, toekomstgericht, verbindend college zijn, dat bij de grote uitdagingen de samenleving betrekt. Solidariteit moet een belangrijke leidraad zijn. Een goede band met de regio, de provincie en de Tweede Kamer vindt de PvdA ook belangrijk. Petra Verhoef: “Ons advies is dat er geen partijen in de coalitie komen met conservatieve plannen voor Lansingerland. Hun plannen zijn een bedreiging voor de bouw van de broodnodige aantallen betaalbare huizen die nodig zijn om van Lansingerland in pakweg 15 jaar een evenwichtige gemeente te maken wat betreft leeftijd, inkomens en diversiteit.”
Het is belangrijk om burgers vroegtijdig te betrekken bij projecten met een grote ruimtelijke impact, bijvoorbeeld het bouwen tegen bestaande kernen aan. Maar het moet niet remmend werken op de aanpak van de grote maatschappelijk uitdagingen, zoals de woningnood. Een college van kwaliteit weet hoe het daarmee om moet gaat en houdt de regie. Ook de belangen van burgers die zich niet melden, zoals de woningzoekenden, moeten meegewogen worden. Zie hierover hieronder meer.
Opvallend was dat CDA en D66 aangaven dat een middenkoers voor het nieuwe college voor de hand ligt. WIJ Lansingerland werd als een uitgesproken middenpartij gezien. Gemeld werd ook dat, op het CDA na, alle partijen in het huidige college, dat een rechtse signatuur had, hebben ingeleverd. GroenLinks ging een stapje verder. Deze partij wil een college links van het midden omdat rechts verloren had. Dit was tegen het zere been van de VVD die constateerde dat links zeker niet gewonnen had. Voor de PvdA is een centrum-linkse coalitie zeker een optie. Al met al schuift Lansingerland dan toch een beetje naar links.
Voorjaar in de Oudelandselaan Berkel centrum
Met betrekking tot de duiding van de uitslag gaf Petra Verhoef aan dat WIJ Lansingerland samen met Leefbaar 3B, de andere en oudere lokale partij, goed is voor liefst 40% van de uitgebrachte stemmen. Dat lokale partijen een groot deel van de stemmen trekken past in een landelijke trend: sommige burgers zijn ontevreden met de landelijke partijen waarop zij gewend waren te stemmen. Kennelijk is hun gevoel dat een lokale partij zoals WIJ Lansingerland concretere, meer tastbare lokale onderwerpen wil aanpakken. Het is een “Dicht bij huis-partij met vele bekende gezichten”.
Het verlies van Leefbaar 3B en VVD heeft mogelijk te maken met onvrede over onderdelen van het gevoerde beleid door het college. De zetelwinst van CDA wijt de PvdA aan het feit dat hun verkiezingsprogramma sterk inspeelde op conservatieve sentimenten. Slechts 5500 huizen bouwen, vooral bouwen voor de eigen inwoners en Bleizo-West niet bebouwen want dat geeft stadse problemen. CDA keerde zich volledig af van het eerder vastgestelde beleid, waaronder het afvalbeleid-DIFTAR.
De PvdA Lansingerland bleef steken op 1 zetel. Natuurlijk zijn wij teleurgesteld met ons verkiezingsresultaat. Onze campagne stond in belangrijke mate in het teken van concrete plannen om de grote woningnood in Lansingerland op te heffen. De PvdA had gehoopt op minstens 2 zetels en heel stiekem zelfs wel op 3 gezien de grote positieve feedback die wij tijdens onze intensieve campagne op onze plannen kregen en ook op de goede resultaten die wij de afgelopen 4 jaar hebben geboekt. Het is tegenstrijdig dat talloze inwoners zitten te springen om een huis maar dit verlangen niet omzetten in een gang naar de stembus. Veel van onze plannen zijn bedoeld om de positie van mensen in de knel te verbeteren: stoppen van armoede, basisbanen in plaats van langdurige thuis zitten met een uitkering, geen wachtlijsten in de jeugdzorg en een overstap naar duurzame energie die voor iedereen betaalbaar is. Maar of mensen in de knel op 16 maart kwamen stemmen? Wij betwijfelen het.
De opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen was afgelopen woensdagavond 55.3%. Bijna 45% van onze stemgerechtigde inwoners verscheen dus niet bij de stemlokalen. In 2018 was de opkomst nog 60%. Gebrek aan vertrouwen in de politiek, lage betrokkenheid, niet weten op welke partij te moeten stemmen en het gevoel niet vertegenwoordigd te zijn, zullen ook in Lansingerland de oorzaken zijn van de lage opkomst. Net als in de rest van Nederland. Terwijl maatschappelijke problemen, sociale achterstanden, energiearmoede en woningnood de agenda van vele raden beheersen, staan de mensen om wie het gaat buiten spel bij het stemmen. Wat de PvdA betreft is een lokaal maatschappelijk en politiek debat over dit grote dilemma van groot belang voor de toekomst van de lokale politiek.
Meerpolder Berkel in volle bloei
Uitvoerig werd er, zoals hiervoor vermeld, stil gestaan bij de noodzaak om de burgerparticipatie te verbeteren. Er gaat in de praktijk veel te veel mis bij het betrekken van inwoners bij de grote bouw- en infrastructurele projecten waar onze gemeente voor staat. Droom van de inwoners en daad van de gemeente staan vaak op zeer gespannen voet. Voor veel inwoners is gehoord worden het equivalent van gelijk krijgen. Het hoeden van het algemeen belang raakt vaak in de verdrukking. Want wie komt op voor de ‘ongehoorden’?
Wat de PvdA betreft zal het helpen wanneer het in 2016 door de raad vastgestelde BOB-model weer in oude glorie wordt hersteld. Tijdens de afgelopen COVID-jaren is dit systeem dat in de periode 2016-2018 prima werkte compleet verwaterd. BOB staat voor beeldvorming, oordeelsvorming en besluitvorming. Uitgebreide beeldvorming door de raad gebeurt in de model voorafgaande aan de behandeling in de raadscommissies en raad. De raadscommissie is er voor de oordeelsvorming en de raadsvergadering uitsluitend om een klap op de besluiten te geven. In dit model is de rol van het college beperkt. Het zwaartepunt ligt bij het debat in de raad. Of het verhaal van inwoners in het proces van besluitvorming goed tot hun recht kan komen, hangt ook in belangrijke mate af van de kwaliteit van de betrokken wethouder en het hem/haar ondersteunende ambtelijke apparaat. Bij het zoeken naar nieuwe wethouders moeten volgens de PvdA bestuurlijke kwaliteiten de doorslag geven. De ambtelijke organisatie piept en kraakt, aldus de gemeentesecretaris in zijn slotwoord. Hij overhandigde de lijstrekkers een document waarin de ambtelijke organisatie de belangrijkste uitdagingen op een rijtje zet.
Zie voor meer uitleg over het BOB-model: PVDA FRACTIE AAN HET WERK: PERIODE 19 – 23 DECEMBER 2016 – PvdA Lansingerland
Huijgensplantsoen Berkel centrum
Tot slot: aanstaande dinsdagavond is er het afscheid van de oude raad. Liefst 13 raadsleden nemen dan afscheid. Een dag later is er de installatie van de nieuwe raad met even zovele nieuwe gezichten. Petra Verhoef zal dan voor de derde keer de belofte afleggen en aan haar derde termijn beginnen, samen met de duo-raadsleden natuurlijk.
Nieuwe fietsbrug uitbreiding winkelcentrum Berkel
